O'quv qo'llanma

Xalqaro xavfsizlik
- xalqaro m unosabatlar nazariyasida xalqaro xavfsizlik 
d eganda dunyo ham jam iyatining barqarorligini ta ’m inlovchi xalqaro m unosabatlar 
holati tushuniladi. B oshqacha aytganda, xalqaro xavfsizlik - xalqaro m unosabatlar 
su b ’ek tlan g a urush xavfi yoki suveren xayotiga va m ustaqil rivojiga tashqaridan 
boshqa tajovuz xavfi bo‘lm agan holat. B M T N izom iga binoan, hozirda halqaro 
tinchlikni saqlashga asosiy ja v o b g a r sifatida X avfsizlik K engashi belgilangan. Faqat 
aynan ushbu K engash agressorga nisbatan sanksiya qoMlash xuquqiga ega.
Axborot xavfsizligi
- m am lakat m adaniy m ulkining, x o 'ja lik su b ’ektlari va 
fuqarolar intellektual m ulkining, davlat va kasbiy sirga ega m axsus m a ’lum otlam ing 
ishonchli him oyalanganligi holati.
Xarbiy xavfsizlik -
xarbiy siyosat 0 ‘zbekiston Respublikasi xarbiy doktrinasida 
ishlab chiqilgan nizom larga asosan yuritiladi. X arbiy doktrina - 0 ‘zbekiston 
R espublikasining xarbiy xavfsizligining xarbiy-siyosiy, xarbiy-strategik va xarbiy- 
iqtisodiy asoslarini belgilovchi rasm iy qarashlar m ujm ui. X arbiy doktrinaning
113

---

xuquqiy asosini O ‘zbekiston R espublikasi K onstitutsiyasi, qonunlar ham da xarbiy 
xavfsizlikni 
ta ’m inlash 
sohasidagi 
0 ‘zbekiston 
R espublikasining 
xalqaro 
shartnom alari tashkil etadi. O 'zb ek isto n R espublikasining xarbiy xavfsizligini 
ta ’m inlashga rahbarlik Q urolli K uchlam ing O liy Bosh q o ‘m ondoni hisoblanuvchi 
0 ‘zbekiston R espublikasi Prezidenti tom onidan am alga oshiriladi.
Chegaraviy xavfsizlik
- O 'z b e k isto n R espublikasi davlat chegarasi va chegara 
oldi xududlarining him oyalanganlik holati. C hegaraviy xavfsizlik shaxs, ja m iy a t va 
davlat xavfsizligining ju d a m uhim tashkil etuvchilaridan biri hisoblanadi, chunki 
davlat barqarorligi uning chegaralarining xavfsizligi bilan uzviy b o g 'lan g an . C hegara 
xavfsizligini ta ’m inlash zaruriyati davlat chegarasi va chegara oldi xududlarda 
y uzaga kelgan tahdidlar tizim iga asoslangan.
Ekologik
jrav /j/r/rt.S iv ilizatsiy an in g a tro f - m uhitga faol ta ’siri natijasida 
uning ifloslanishi y ildan-yilga oshib borm oqda. U shbu salbiy ta ’sir ayniqsa ekologik 
halokat jo y lard a, m ineral resurslardan va ishlab chiqarishning zararli chiqindilaridan 
oqilona foydalanilm aydigan jo y la rd a kuchli b o 'lad i.