O‟quv qo‟llanma

Tarmoq xavfsizligi. 
SaaS modelida ma‘lumot SaaS istemolchi tomonida 
bajariladi va SaaS provayderida saqlanadi va qayta ishlanadi. Bu esa ushbu ikki 
qism orasida kuchli himoyalangan tarmoqni talab etadi. Bu tarmoqlarga 
SecureSocketLayer(SSL) yoki TransportLayerSecurity(TLS) misol bo‘la oladi. 

---

144 
20.6-jadval SaaS qatlamida xavfsizlik. 
Ushbu xususiyatlar asoslangan tahdidlar tashkilotga katta moddiy yo‘qotish 
olib kelishi mumkin. 
Cloud Computing provayderlariga beriladigan xavfsizlik tavsiyalari 
Cloud tizimida mavjud tahdidlarni oldini olish uchun, cloud 
provayderlariga, foydalanuvchilariga beriladigan tavsiyalar, umumiy holda 
xavfsizlikni ta‘minlash bosqichlari kabi ma‘lumotlar berilgan bo‘lib, ushbu 
Cloud Computing provayderlariga beriladigan xavfsizlik tavsiyalari keltirilgan 
(20.7-rasm). 
Cloud tizimlarda xavfsizlikni ta‘minlashda asosiy maqsad qilib, 
ma‘lumotning konfidensialligi va foydalanuvchanligi olingan. Ma‘lumotning 
butunligi esa umumiy talab sifatida aytib o‘tilgan. 
Shulardan kelib chiqib, xavfsizlik tavsiyalari uchta asosiy kategoriyaga 
bo‘linadi: 
B-kategoriya (umumiy talablar). 
Ushbu kategoriya barcha provayderlar 

---

145 
uchun kerakli bo‘lgan umumiy talablarni o‘z ichiga oladi. 
S+ kategoriya (yuqori konfidensiallik).
Ushbu kategoriyaga tegishli 
bo‘lgan ma‘lumotlarga qo‘shimcha ravishda yuqori darajali konfidensiallik 
talabi qo‘yilgan. 
A+ kategoriya (yuqori foydalanuvchanlik).
Ushbu kategoriyaga tegishli 
bo‘lgan ma‘lumotlarga qo‘shimcha ravishda tizimga yuqori darajali 
foydalanuvchanlik talabi qo‘yilgan. 
20.7-jadval Cloud computing platformalarida foydalanilgan arxitektura 
Ushbu keltirilgan talablar ikki cloud turi: ommaviy va shaxsiy cloud 
tizimlari uchun berilgan bo‘lib, barcha, IaaS, PaaS va SaaS modellariga tegishlidir. 
Quyida umumiy talablar keltirilgan.