O‘rgichlar. Reja: 1

Yem-xashak tayyorlash texnalogiyasini,mahalliysharoitida o‘stiriladigan 
ozuqabob ekinning foydali moddalari ko‘proq saqlab qolishmaqsadida tanlash 
lozim. 
 
Yem-xashak yig’ishtirishga qo‘yiladigan asosiy talab 
-hosilni kamroq nobud 
bo‘lishinita’minlashdir.
Uning turiga qarab, tarkibiga qo‘yiladigan talablar ham 
turlichabo‘ladi: protein miqdori pichanda kamida 8%, harbir kilogramm ozuqada 
protein 15 mg bo‘lishi kerak. Kletchatka miqdori 30% dan oshmasligi kerak. 
Senajning 40-60% qismi quruq modda, karotin miqdori kamida 40 mg/kg, protein 
esa 13-15% bo‘lishi talab qilinadi. O‘simlik va uning tarkibida 12-18% protein va 
250 mg/kg karotin bo‘lishi kerak.
 
Yem-xashak to‘yimli bo‘lishi uchun uni qulay agrotexnik muddatlarda 
mahalliy sharoitga mos texnologiya bo‘yicha qisqa vaqt ichida yig’ishtirib olish 
kerak. Pichanbop o‘simliklarnigullayotgan vaqtida o‘rib olish va quritganda ularni 
gulini to‘liqroq saqlab qolish kerak.Senaj uchun o‘simlik gullashidan oldino‘rilgani 
ma’qul. Makkajo‘xorini silos uchun so‘tasidagi don namligil 70-75%gacha 
kamayganida o‘rilgani ma’qul. 
O‘rilib, quritilayotgan o‘t namligi 50-60% gacha kamayganida 
titishni,namligi 18%dan kamayganidan so‘ng esa xaskashlab to‘plashni boshlash 
mumkin.
 
Pichanni yig’ishtirib olishda o‘rilgan qismining nobud bo‘lishi 5% dan, 
uyumlangan pichanni presslab yig’ishtirishda 2% dan, yuklab-transportlashda esa 
2% dan oshmasligi kerak. Jami nobudgarchilik 8% dan oshib ketishiga yo‘l 
qo‘ymaslik kerak.
 
Yem-xashakni tayyorlashda pichano‘rgich, pichano‘rgich-ezgich, xaskash, 
presslab yig’ishtirgich, pichano‘rgich-maydalagich, silos kombaynlari ishlatiladi. 

---

 
2. Pichano‘rgichlar
Pichano‘rgichlar traktor bilan agregatlanishiga qarab tirkalma, osma va 
yarimosma; o‘rishapparatining turiga qarab segment-barmoqli yoki rotorli; o‘rish 
apparatining soniga qarab bir, ikki yoki uch brush; o‘rilayotgan роуalargata’siriga 
ko‘ra ezuvchi, maydalovchi turlarga bo‘linadi. 
Q
o‘
sh brusli yarimosma pichano‘rgich traktorning o‘ng tomoniga o‘rnatiladi 
(203- rasm). O‘rish apparatlarining o‘ng qismi tayanch g’ildirak 
9
ga suyanadi. V = 
9 km/soat tezlikkacha ishlay oladi.
 
Pichano‘rgichning asosiy qismlari: rama 
10,
oldingi 
12
va orqa 
8
o‘rish 
apparatlari, ekssentriklarning qutilari 5 va 
14,
harakat yuritmasi, o‘rish apparatini 
ko‘tarish mexanizmi. Pichano‘rgich qismlari ramaga o‘rnatilib, traktorning 
lonjeroniga ulanadi. Traktorga ulashni yengillashtirish uchun domkrat 
16
va taglik 
qo‘yilgan.