Oriental Renaissance: Innovative

Advanced Sciences Index Factor 
 ASI Factor = 1.7 
510 
w
www.oriens.uz
March
2022
 
individual tarzda o’rganishdan tashqari o’rgatishni ham ko’zda tutadi. Zig-zag va 
HAITI metodlari shular jumlasidandir.
Zig-zag texnikasi katta hajmdagi ma’lumotlarni qisqa vaqt ichida o’zlashtirish 
zarur bo’lganda qo’llaniladi. Ushbu metod mustaqil ta’limni tashkil qilishning bir 
qancha afzalliklari mavjud. Mazkur metod yordamida juda katta hajmdagi o’quv 
materiali batafsil va qisqa vaqt ichida tanishib chiqish va o’zlashtirish mumkin 
bo’ladi. Ikkinchidan talabalarda matndan asosiy ma’lumotlarni ajrata olish, 
ma’lumotlarni tizimlashtirish qobiliyati rivojlanadi. Uchinchi afzalligi shundan 
iboratki, unda talaba guruhda ishlash ko’nikma va malakalarini shakllantiradi. Zig-
zag texnikasi mustqail ta’lim olishni tashkillashtirishning samarali metodlaridan biri 
bo’lib, u o’rgan va o’rgat tamoyiliga asoslanadi. Bu metodni nafaqat auditoriyada 
balki auditoriyadan tashqari qo’llasa ham bo’ladi. Zig-zag metodiga ko’ra guruh teng 
miqdordagi ishtirokchilar bo’lgan kichik guruhlarga bo'linadi. Masalan, har bir 
guruhda 4 ta talabadan 3 ta guruh. So’ngra har bir guruh ishtirokchisi 1,2,3 raqamlari 
yozilgan qog’ozlar (topshiriqlar soniga qarab) tarqatiladi. Keyingi bosqichda har bir 
guruhdagi ishtirokchilar alohida guruhga birlashadilar. Buni shartli ravishda (1,1,1,1), 
(2,2,2,2), (3,3,3,3) ko’rinishida ifodalash mumkin [4, 100-bet]. Shu guruhlarda ular 
o’qituvchi tomonidan berilgan o’quv materialini puxta o’rganishlari kerak bo’ladi. 
Har bir guruhga berilgan vazifa mazmun jihatidan farq qiladi. O’quv materialini 
o’rganib bo’lishgach avval boshida tuzilgan guruhlariga qaytishadi va har bir talaba 
o’zi o’rgangan o’quv materiallarini galma-galdan guruhning qolgan ishtirokchilariga 
tushuntirib berishadi, ya’ni “o’qituvchi” darajasiga ko’tarilishadi. Bu metod o’zining 
samarali va mavzuni o’zlashtirish uchun vaqtni tejash mumkinligi bilan ajralib turadi.
Mustaqil ta’limni tashkil qilishning yana bir shunday samarali metodlaridan biri 
bu HAITI metodidir. Ushbu metodning nomi ish jarayonida amalga oshiriladigan ish 
bosqichlarining bosh harflari kombinatsiyasini aks ettiradi. Auditoriyada (Im