Ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrol-www.hozir.org
mashinalar: 1 — meliorativ ishlar uchun mashinalar; 2 — umum m o‘ljallangan qurilish mashinalari; 3 — kommunal xo‘jaligi uchun mashinalar. 1 2
3 137
1 — —
v—
*@- ,c@-@ ^ 3.11-rasm. Ikki o ‘qli shatak asosida yaratilgan turli maqsadlarga m o‘ljallangan mashinalar: 1 — yuklash ishlari uchun mashinalar; 2 — o‘rmon ishlari uchun mashinalar. 5 3.12-rasm. Tayanch mashinalar: 1 — bir o ‘qli shatak; 2 — ikki o ‘qli shatak; 3 — ikki o ‘qli uzun tayanch shatak; 4 — ikki o ‘qli o ‘ziyurar shassi; 5 — maxsus shassi. 2
1 Turlash (tiplashtirish) ba’zan «bazaviy konstruksiyalar» deb ham ataladi. Chunki turlash jarayonida optimal xossalari bo‘yicha olingan majmuaga tegishli bo‘lgan obyekt tanlanadi, aniq bir obyekt — buyum yoki texnologik jarayon qabul qilinganda esa tanlangan obyekt faqat qisman o ‘zgarishi mumkin. Shunday qilib, turlash kam sonli obyektlarga ko‘p sonli funksiyalarni tatbiq etish hisoblanib, bunda berilgan majmuadagi alohida tur obyektlarining saqlanishini ta’minlaydi. 138
Turlashning samaradorligi yangi buyum ishlab chiqarilayot- ganda avval tekshirilgan, sinashgan yechimlarni qo‘llash, ishlab chiqarishni tayyorlashni tezlashtirish va tannarxini pasaytirish, alohida tur obyektlarini ishlatish sharoitlarini yengillatish va ularni modifikatsiyalash asosida amalga oshiriladi.