O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrologiya, standartlashtirish va sifatni boshqarish kasb-hunar kollejlari uchun o ‘quv q o ‘llanma Toshkent «ilm ziyo»


uni aniqlash butun izlanish, tekshirishning vazifasi, maqsadi hisob-



Yüklə 0,53 Mb.
səhifə54/162
tarix14.12.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#178239
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   162
Ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrol-www.hozir.org

uni aniqlash butun izlanish, tekshirishning vazifasi, maqsadi hisob-
lanadi) va o ‘lchash obyekti ishtirok etadi. O‘lchash obyekti (o‘lcha-
nadigan kattalik) shunday yordamchi kattalikki, u yordamida asosiy
izlanuvchi kattalik aniqlanadi yoki shunday qurilmaki, u yordamida
o ‘lchanadigan kattalik solishtiriladi.
Shunday qilib, uchta tushunchani bir-biridan ajrata bilish kerak:
o ‘lchash, o ‘lchash jarayoni va o ‘lchash usuli.
O ‘lchash - umuman har xil kattaliklar to ‘g‘risida axborot
qabul qilish, o ‘zgartirish demakdir. Bundan maqsad izlanayotgan
kattalikni son qiymatini qo‘llash, ishlatish uchun qulay shaklda
aniqlashdir.
O ‘lchash jarayoni - solishtirish tajribani o ‘tkazish jarayonidir
(solishtirish qanday usulda bo‘lmasin).
O ‘lchash usuli — fizik tajribaning aniq ma’lum struktura, o ‘l-
chash vositalari va tajriba o ‘tkazishning aniq yo‘li, algoritmi yorda­
mida bajarilishi, amalga oshirilishi usulidir.
O‘lchash, odatda, o ‘lchashdan ko‘zlangan maqsadni (izlana­
yotgan kattalikni) aniqlashdan boshlanadi, keyin esa shu katta­
likning xarakterini tahlil qilish asosida bevosita o ‘lchash obyekti
(o ‘lchanadigan kattalik) aniqlanadi. O‘lchash jarayoni yordamida
shu o ‘lchash obyekti to ‘g ‘risida axborot hosil qilinadi va nihoyat
ba’zi matematik qayta ishlash yo‘li bilan o ‘lchash maqsadi haqida
yoki izlanayotgan kattalik haqida axborot (o‘lchash natijasi) olinadi.
O ‘lchash natijasi o ‘lchanayotgan kattalik son qiymatining o ‘l-
chash birligiga ko‘paytmasi tariqasida ifodalanadi.
X = n [x], 
(2.8)
bunda:  - o ‘lchanayotgan kattalik; n - o ‘lchanayotgan katta­

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   162




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin