O'rta maxsus, kasb-hunar ta'limi markazi o'zbekiston respublikasi sog'liqni saqlash vazirligi oliy va o'rta tibbiy ta'lim bo'yicha o'quv-uslubiy idorasi

Davolash. Travmatik shokni davolashda keltirib chiqargan sabablari va patogeneziga asoslaniladi.

Patologik o'choqdan markaziy asab sistemasiga boradigan

L.

patologik impulslarni yo'qotish keltirib chiqargan sabablarga qarshi kurash hisoblanadi. Bu ishni amalga oshirish maqsadida tinch-lantiruvchi dorilardan foydalanish, analgetiklar va umumiy og'riq-sizlantirish vasingan joyni immobilizatsiya qilish, gipoksiyaga qarshi kurashish, mikrosirkulatsiya va buyrak ishini yaxshilash zarur.

Birinchi bosqich shokdagi bemorga qon bosimini normallashtirish uchun 1,400 mm. hajmda suyuqlik quyish kifoya, lekin tomir ichida aylanib yurgan qon miqdorini to'ldirish uchun qon quyiladi va umumiy suyuqliklar miqdorini 2,5 litrga yetkaziladi.

Ikkinchi darajali shokda qon bosimini normal­lashtirish uchun 2 litr, tomir ichida aylanib yurgan qon miqdorini to'ldirish uchun 3,5 litr suyuqlik quyish kerak, ya'ni quyiladigan qon va suyuqliklar nisbati 3:1 bo'lishi kerak.

Uchinchi darajali shokda qon bosimini normal­lashtirish uchun 4 litr, tomir ichida aylanib yurgan qon miqdorini to'ldirish uchun 6,0—6,5 litr suyuqlik quyiladi.

To'rtinchi darajali shokda qon bosimini normal­lashtirish uchun 5,3 litr, tomir ichida aylanib yurgan qon miqdorini to'ldirish uchun 8 litr qon va suyuqliklar quyiladi.

Uchinchi va to'rtinchi darajali shokda qon quyish gipoksiyaga qarshi kurashish va normal nafas olishni ta'minlash uchun juda muhim.

Birinchi va ikkinchi darajali shoklarda quyiladigan suyuqlik miqdorining 30 % ini qon, 30 %ini kolloidlar va kristaloidlar, 30 % ini plazma tashkil qilishi kerak.

To'rtinchi va uchinchi darajali shoklarda 50 % qon, 25 % plazma, 25 % kolloid, kristalloid va izotonik suyuqliklar quyiladi. Quyish tezligi shunday bo'lishi kerakki, 1—2 soat ichida quyilgan suyuqliklar yo'qotilgan qon miqdoridan ikki marta ko'p bo'lishi shart yoki bir soatda 200 ml suyuqlik quyilishi kerak..Qon bosimi 100 mm. sim.ust., markaziy vena bosimi esa 70 mm.sim.ust.ga teng boiganda bemor ahvoli yaxshilanadi.

Travmatik shokda o'tkir buyrak yetishmovchiligi, asidoz, mikrosirkulatsiyaning buzilishiga qarshi kurashish asosiy o'rinni egallaydi.

Qon bosimining oshishi, tomir urishining yaxshilanishi, organizm haroratining ko'tarilishi, teri va shilliq qavatlarning quruq va ho'lligi, normal rangga kirishi, bemorning hushiga kelishi va o'zini tuta bilishi, „oq dog'lar" belgisining yo'qolishi, siydik

miqdorining oshishi va markaziy vena bosimining normal holatga kelishi bemorning shok holatidan chiqqanligini bildiradi. Laboratoriya tahlillaridan gemoglobin, gemotokrit (laktalar miqdori), qondagi PO₂, PCO₂ arteriya-venadagi kislorod miqdorining farqi, elektrokardiogramma va boshqalarni bilishning ahamiyati katta.