O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi X. S h e n n a y e V, T. B a y m u r a t o V sug‘urta ishi

Birgalikda sug‘urta qilish — bitta sug‘urta shartnomasi
doirasida riskning ikki yoki undan ortiq sug‘urta kompaniyalari
o‘rtasida taqsimlanishi. Ushbu shartnomada har bir
sug‘urtalovchining huquq va majburiyatlari ko‘rsatiladi. Birgalikda
sug‘urta qilishda sug‘urtalanuvchiga qo‘shma polis yoki har bir
sug‘urta kompaniyasi o‘z zimmasiga olgan risk hissasiga muvofiq
alohida polis beriladi.
Brutto-stavka — sug‘urta qoplamasini (sug‘urta summasini)
to‘lashga mo‘ljallangan netto-stavka va ish yuritish xarajatlarini
qoplashga mo‘ljallangan netto-stavkaga yuklama summalarini o‘z
ichiga olgan sug‘urta mukofotlarining tarif stavkasini bildiradi.
Ko‘pgina adabiyotlarda ushbu ibora sug‘urta tarifi ma’nosida ham
ishlatiladi.
Denonsatsiya — shartnomadan voz kechish. Agar sug‘urta
munosabatlarida tomonlardan biri yozma ravishda shartnoma-
dan voz kechishi to‘g‘risida ikkinchi tomonga ma’lum qilmasa,
shartnoma unda ko‘rsatilgan muddatgacha kuchda bo‘ladi.
Depozit — 1) sug‘urta kompaniyasining bank muassasasida
saqlanadigan pul mablag‘i yoki qimmatli qog‘ozlari. Bank, odatda,
sug‘urta kompaniyasiga o‘z pulini bankda saqlagani uchun foiz
to‘laydi; 2) ayrim mamlakatlar qonunchiligiga muvofiq, chet
mamlakat sug‘urta kompaniyasi, agar, biror boshqa mamlakatda
sug‘urta faoliyatini amalga oshirmoqchi bo‘lsa, dastlab u o‘sha
mamlakat bank muassasasiga tegishli pul mablag‘ini depozitga
qo‘yadi. Mazkur depozit, chet davlat sug‘urta kompaniyasining
boshqa mamlakat hududida sug‘urta faoliyatini amalga oshirishi
uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.

---

1 9 9
Diversifikatsiya — yirik sug‘urta kompaniyalarining asosiy

faoliyatdan tashqari boshqa faoliyat bilan ham shug‘ullanishi.
Masalan, sug‘urta vositachiligi, qimmatli qog‘ozlarning oldi-
sotdisi, ko‘chmas mulk bilan shug‘ullanish va hokazo.