O’rta osiyoda paleografiya, epigrafika va me’morchilik tarixi

Xonaqoh – 
masjidning mehrobli xonasi. 
Chorraha – 
ikki ko‗chaning kesishgan joyi. 
Sharafa
– shift bilan devorni tutashtirib turuvchi mehrob. 
Shohnishin – 
mehmonxona, uy va saroylar to‗ridagi sufali joy. 

---

TEST SAVOLLARI 
1.Qo‘lyozmalarni tadqiq etuvchi fan, bu...
A) Paleografiya B) Epigrafika S) Arxeografiya D) Geneologiya 
2. Temuriylar davrida qaysi yozuv turidan ko‘proq fodalanilgan? 
A) nasta‘liq B) ko‘fiy S) nash D) suls 
3. Qaysi yozuvning ilk ko‘rinishlari mezolit davrida vujudga kelgan?
A) piktografik 
B) logografik 
S) bo‘g‘in yozuv D) harfiy yozuv 
4. Logografik yozuvdagi nayza tasviri nimani anglatgan? 
A) jangni B) jangchini S) olg‘a yurishni D) havfni 
5. Yo‘nalishni ko‘rsatuvchi ko‘rsatgich barmoq tasviri qaysi yozuv turiga kiradi?
A) piktografik 
B) logografik 
S) bo‘g‘in yozuv D) harfiy yozuv 
6. Qaysi yozuv turi ideografiya deb ham atalgan?
A) logografik 
B) piktografik 
S) bo‘g‘in yozuv D) ideografiya 
7. Mixxat yozuviga qaysi yozu asos bo‘lgan? 
A) piktografik 
B) logografik 
S) Bo‘g‘in yozuv D) ideografiya 
8. Dastlab italiyalik savdogar Pyestro Chella Valle tomonidan o‘qilgan yozuv 
turini aniqlang. 
A) mixxat B) logografik 
S) piktografik 
D) ideografiya 
9. Mil. avv. VI-IV asrlarda Qadimgi Fors davlati devonxonalarda davlat 
ahamiyatiga molik hujjatlar qaysi tilda olib borilgan? 
A) oromiy B) somiy S) finikiy 
D) mixxat 
10. Zardo‘shtiylarnin muqaddas kitobi ―Avesto‖ dastlab qaysi tilda yozilgan? 
A) oromiy B) somiy S) finikiy 
D) mixxat 
11. Oromiy yozuvi asosida vujudga kelgan, kvadrat shakldagi yozuv turi, bu… 
A) yahudiy B) arab 
S) sanskrit D) mixxat 
12. O‘rta Osiyo xalqlari foydalangan eng qadimgi yozuv, bu… 
A) pahlaviy B) so‘g‘d S) Baqtriya D) Parfiya 
13. Ahamainiylar davridagi klassik oromiy yozuvi tarmoqlaridan biri bo‘lgan 
yozuv turini aniqlang. 
A) Qadimgi Xorazm yozuvi 
B) So‘g‘d yozuvi
S) Baqtriya yozuvi D) Parfiya yozuvi 
14. Oyrot yozuvi qaysi yozuv asosida vujudga kelgan?
A) uyg‘ur B) O‘rxun S) Yenisey D) Parfiya 
15. Xuroson va Movarounnahrdagi hattotlar arab yozuvining baysi turini kashf 
qilganla? 
A) ta‘liq 
B) kufiy 
S) nash 
D) Suls 

---

16. Arab harflari asosidagi fors va turkiy tillar yozuvining shakllanishi nech 
bosqichda bo‘lgan? 
A) 3 B) 2 S) 4 D) 5 
17. Islom diniga etiqod qiluvchi arablarda arab yozuvining necha turi bo‘lgan? 
A) 7 B) 3 S) 5 D) 6 
18. Quyidagi yozuv turlaridan qaysi biri arablar tomonidan yaratilgan? 
A) riqo 
B) ta‘liq 
S) shikastayi ta‘liq D) nasta‘liq 
19. Aholisi qogoz ishlab chiqarish bilan mashg‘ul bo‘lgan Chorsu va Qog‘ozgar 
dahalari qaysi shaharda bo‘lgan? 
A) Qo‘qon B) Namangan 
S) Toshkent D) Buxoro 
20. 1923 yil 3-9 oktabr kunlari Buxoroda bo‘lgan konfernsiya nimaga 
bag‘ishlangan edi?
A) orfografiya 
B)paleografiya 
S) epigrafika 
D) Arxeografika 
21. Mahfiy, yashirin harakatni anglatuvchi yozuv turi, bu... 
A) kriptografiya B) piktografiya 
S) logografiya 
D) Ideogramma 
22. «Epigrafika» so`zi nimani bildiradi? 
A) bitikni B) daftarni S) bosma kitobni D) qo`lyozmani 
23. Epigrafika fani qachon vujudga kelgan? 
A) uyg`onish davrida 
B) eramizdan avval S) eramiz boshida D) XX asrda 
24. Epigrafika fanining metodikasi qachon ishlab chiqilgan?
A) VIII-XIX asrlarda 
B) XVI asrlarda S) XVII asrlarda D) XIX asrlar 
oxirida 
25. Qattiq jismlaga yozilgan yozuvlarni o‘rganuvchi fan bu... 
A) epigafika B) paleografiya S) numizmatika D) sfragistika 
26. Epigrafikaning dastlabki bosqichida qaysi tildagi bitiklar o‘rganilgan?
A) lotin, yunon, qadimgi yahidiy, finikiy 
B) lotin, yunon, ivrit, finikiy 
S) ingliz, yunon, finikiy D) lotin, yunon, arab, finikiy 
27. O‘rxun-Yenisey yozuvi namunalari dastlab qayerdan topilgan?
A) Yenisey daryosi qirg`og`idan 
B) O‘rxun daryosi qirg`og`idan
S) Amudaryo qirg`oqlaridan 
D) Nil daryosi qirg`og`idan 
28. O‘rxun-Yenisey yozuvi yana qanday yozuv deb ataladi?
A) Runik yozuv B) Uyg`ur yozuvi S)Sanskrit D) Ivrit 
29. XVIII asrdan boshlab epigrafikaning predmeti hisoblangan bitiklar qaysi tilga 
oid?
A)finikiy B) lotin 
S) yahudiy D) yunon 
30. Moavit shohi Meshinning bitigi qaysi tilda bo‘lgan?
A) yahudiy B) lotin 
S) finikiy 
D) yunon 

---

31. Moavit shohi Meshinning bitigi nechanchi asrga oid? 
A) Mil.avv. IX asrga 
B) Mil.avv.XI-VIII asrlarga 
S) Mil.avv.4-3 ming 
yiliklar 
D) Mil.avv. VI asrga 
32. Qadimgi Misr bitiklari nechanchi asrga oid? 
A) Mil.avv.4-3 ming yiliklar 
B) Mil.avv. IX asrga 
S) Mil.avv.XI-VIII asrlarga 
D) Mil.avv. VI asrga 
33. Yunon bitiklari nechanchi asrga oid? 
A) Mil.avv.XI-VIII asrlarga 
B) Mil.avv.4-3 ming yiliklar 
S) Mil.avv. IX 
asrga D) Mil.avv. VI asrga 
34. Shimoliy arab bitiklari qaysi tilda yozilgan? A) nabatiy B) arab 
S) 
pahlaviy 
D) Saba 
35. Akkad, ugarit va qadimiy fors tilida yozilgan bitiklarga qaysilar kiradi? 
A) ikki daryo oralig‘i bitiklari B) Qadimgi Eron bitiklari 
S) Qadimgi Misr 
bitiklari 
D) Saba bitiklari 
36. Tamil tilidagi bitiklar qayerdan topilgan? 
A) Hindiston B) Mesopotamiya 
S) Gruziya D) Betnam 
37. Hin-Gang pasttekisligidagi qadimiy bitiklar nimalarga bitilgan?
A) muhr va tumorlarga B) qoyatoshlarga
S) ibodatxona devorlariga 
D) toshbaqa kosasiga 
38. Qadimgi Xitoy bitiklari nimalarga bitilgan? 
A) toshbaqa kosasiga 
B) muhr va tumorlarga
S) qoyatoshlarga D) ibodatxona devorlariga 
39. Sapoteklarga oid bitiklar qaysi hududdan topilgan?
A) Markaziy Amerika 
B) Shimoloiy Amerika
S) Janubiy Amerika 
D) Alyaska 
40. Budda diniga oid 700 sahifalik diniy qo‘lyozma kitob qaysi tilda bitilgan? 
A) uyg‘ur B) manixey S) braxma D) suriya 

---