Ortiqova dilbar ortiqovna obidjanova feruza abdullayevna masharipova gularam kamilovna

«sug‘urib»
olishga to‘g‘ri keladi. 
Unda 
«nima, qachon, qayerda, kim, qanday»
savollaridan foydalanish joiz, ammo 
«nima uchun»
degan savolni ishlatish bu ishonchsizlik belgisidir. Uning talablarini 
aniqlashtirib olgandan keyin, mahsulotning foydali jihatlarini aytib o‘tish kerak. Agar 
mijoz mahsulotingizni atayin sotib olish maqsadida qo‘ng’iroq qilgan bo‘lsa, unda bu 
tovarni ko‘prog‘ini 
«o‘tkazishga»
harakat qilish lozim. Agar mijoz Shunchaki 
taxminiy ma’lumot bilan qiziqqan bo‘lsa, sizning vazifangiz – sinash uchun olib 
ko‘rishga ishontirishdir.
Mijozni tavozelik bilan biror qaror qabul qilishiga yo‘naltirish joiz, masalan
: 
«Biz tovarni siz istagandek tezroq – falon kun yoki haftaning oxirida 
yetkazishga harakat qilamiz» yoki «sizga falon pul yozib qo‘yyamiz

»
Suhbatni 
oxirrog‘ida narxni aytib, uning qiymatini asoslagan holda firmaning mijozga 
keltirajak foydasini bildirib qo‘yish mumkin. Shunda qo‘yilgan narx munosib va 
qabul qilarli darajada bo‘ladi. 
Kimning haridlar borasida qarorlar qabul qilishi, uning talablarini aniqlash, o‘z 
firmasini tanishtirib, tovarlarni taklif qilish maqsadida avval hamkorlik qilmagan 
firmaga qo‘ng‘iroq qilishdan avval muvaffaqiyatga erishish uchun kimga qo‘ng‘iroq 
qilishni o‘ylab ko‘rish lozim. Firma uchun zarur bo‘lgan va ishdagi aloqalarni 
izlashda yordam beruvchi ma’lumotlar manbaining ro‘yxatini tuzib olish zarur. Ular 
markaziy va hududiy nashrlar, kommersial va texnik ma’lumotnomalar, ilgarigi 
Sheriklar, mijozlar va boshqalar bo‘lishi mumkin. Shundan so‘ng, ish rejasini ishlab 
chiqish, kerakli telefon raqamlarini topish lozim. Firma kotibidan boshlagan yaxshi, 
uning ismi nima, kim bu masalani hal qilib bera oladi. Agar sizdan qayerdan 
ekanligingizni so‘rashsa, to‘g‘ri javob bering, agar uzoqdan bo‘lsa, shaharning o‘zini 
aytgan yetarli. Suhbatning ma’nisini so‘rashganda, taxminiy mavzuda gaplashgan 
ma’qul. O‘z ishining muhokamasidan qochgan yaxshi va qanchalik yaxshi 
muomalada bo‘lishmasin, qanday yordam va’da qilishmasin, asosiy masala bo‘yicha 
suhbatni boshlamaslik kerak. Faqat qaror chiqaruvchi odam bilangina gaplashish 
lozim. 

---

88 
Faks 
Har qanday kasbiy aloqa faks orqali yo‘riqnoma bilan almashmasdan bitmaydi. 
Amerika udumiga ko‘ra faksni jo‘natish uchun o‘zining standart birinchi betiga ega 
bo‘lishi lozim (Cover page). U qoidaga binoan firmaning blankida qilinadi. Blank 
Shunday ko‘rinishga ega bo‘lishi lozim: yuqori qismida firmaning ramzi joylashadi 
(Trade mark), eng quyida esa butun satr bo‘yicha manzil, telefon’ ofis va firma 
bo‘limlarining boshqa koordinatlari yoziladi. Emblemaning tagiga telefaksning 
xabari (facsimile message) yoziladi. Keyin esa bu bet quyidagicha formatlashtiriladi.