4) Diatom DNA Prep (Rossiya) reagentlari to’plami yordamida DNK ajratish uslubi. Bu uslub reagentlar yoki kitlar yordamida nukleotidlarni ekstraktsiya qilish uslublaridan biri hisoblanadi. Bu to’plam DNKni turli tabiiy materiallardan ajratish, shuningdek klinik namunalardan DNKni tez tozalab olish imkonini beradi. Bu usul FX – uslubdan jadalligi (1 ta namunaga 30 min. – 1,5 vaqt sarflanadi), toksik (zaharli) reagentlarning ishlatilmasligi bilan ajralib turadi. Ta’sir qilish maxanizimi guanidintiotsionatli lizis qiluvchi reagentning ishlatilishiga asoslangan bo’lib, u hujayrani lizisiga, hujayra solyubilizatsiyasiga, shuningdek hujayra nukleazali denaturatsiyaga olib keladi. Lizis qiluvchi (parchalovchi) – reagant ishtirokida DNK NucleosTM – sorbent to’plamida faol so’riladi, so’ngra spirtli eritmada oqsil va tuzlardan oson yuviladi. Sorbentdan ajratilgan DNKni PZR da ishlatish mumkin.
To’plamni tarkibi: parchalovchi reagent, tuzli bufer Nucleos sorbentining suspenziyasi, “Ekstra Gen” ion almashinuvchi arlashma suspenziyasi.
Diatom DNA Prep 200 reagentlar to’plami yordamida nematodalarning to’qimalaridan DNKni ajratib olish uslubi quyidagi bosqichlarni o’z ichiga oladi.
Qo’llanmaga binoan buferni ishchi eritmasi tayyorlanadi.
1,5 ml probirkaga nematoda tanasidan 0,05 g og’irlikdagi to’qima bo’lakchasi kesilib solinadi (nematodaning bosh qismi olingani ma’qul, chunki dum qismi turlarni morfologik jihatdan identifikatsiya qilishda muhim ahamiyatga ega) va 800 mkl parchalovchi reagent bilan maydalaniladi va qo’l yordamida 5-10 marta aralashtiriladi.
Aralashma 5-7 daqiqa 65°S haroratli termostatga qo’yiladi.
Probirkadagi aralashma minutiga 5000 aylG’min tezligida 10 sekund davomida tsentrifuga qilinadi.
Supernatant toza probirkaga olinadi, unga oldindan gomogenizatsiyalangan Nucleos suspenziyasi 20-40 mkl miqdorda qo’shiladi.
Probirkani rotator yordamida 10–20 aylG’min yoki qo’l yordamida aralashtirish kerak, so’ng 5000 aylG’min tezligida 10 sek. tsentrifuga qilinadi va supernatant olib tashlanadi.
Cho’kmaga 400 mkl parchalovchi reagant solinib, vorteks bilan gomogen holatga kelgunga qadar jadal aralashtiriladi.
Aralashmaga tuzli buferning 1 ml ishchi eritmasi qo’shilib, 5-10 marta aralashtiriladi, 5000 aylG’min. tezligida 10 sek tsentrifuga qilinadi, so’ngra supernatant olib tashlanadi.
7 – bosqich qayta takrorlanadi.
Cho’kma 65°S haroratda 4-5 daqiqa davomida quritiladi.
Shu probirkaning o’ziga “Ekstra Gen” suspenziyasi 50-100 mkl miqdorda quyiladi va gomogen xolatga kelguncha aralashtiriladi, so’ngra 65°S haroratdada 5 daqiqa davomida termostatga qo’yiladi va yana aralashtiriladi.
So’ngra 1 min mobaynida 10000 aylG’min. tezligida tsetrifugalanadi.
Supernatant toza probirkaga olinadi, -20°S haroratda saqlanadi.
Ajratib olingan DNK kontsentratsiyasi 0,12-0,17 mkgG’mkl ni tashkil qiladi.
“Tez” FX – uslubidan ajratib olingan DNK ni ko’p holatlarda oqsil va uglevod qoldiqlaridan tozalash kerak. Buni esa Diatom reagentlar to’plamidagi Nucleos suspenziyasi yordamida, uslubning 5 - bosqichidan boshlab tozalash mumkin.