O’simliklar geografiyasi fanidan o’quv – uslubiy majmua



Yüklə 0,61 Mb.
səhifə116/119
tarix07.01.2024
ölçüsü0,61 Mb.
#205479
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   119
O’simliklar geografiyasi fanidan o’quv – uslubiy majmua

slaydlar
Ko’l bo’yidagi o’simlik qoplamida fitotsenozlarning ketma-ket almashinuvi.

1-xiloldan xosil bo’lgan torf; 2-qamish va qamishdan xosil bo’lgan torf; 3-sapropeldan xosil bo’lgan torf; 4-sapropelit.


Chulda gallasimon o’tlar tuplarining gorizontal proektsiyasi.
1-Festuca sulcata; 2-Stipa ucrainica; 3-S.capillata; 4-S.Lessingiana.
Fitotsenozda yarus va xayotiy sferaning farqini kursatuvchi sxema.

Chko’l o’simliklari qoplamida yaruslilik. (4 ta yarus kuzatiladi)


Turlar tarkibi xar xil fitotsenozlarda yaruslilik darajasi (siyrak va qalin o’rmonda)
Fitotsenozning daraxt shakliga ta'siri
Madaniy o’simliklar ildizidagi endotrof mikoriza

Cho’l fitotsenozlarida yer usti qismlarining siyrakligi va yer osti qismlarining joylashuvi




5.4. O’simliklar geografiyasi fanidan test savollari
Birinchi bo’lib, o’simliklarning ilmiy nomlarini ikki so’z bilan ya'ni nom bilan atashni "binor nomeixlatura" sini yaratgan, fanga kiritgan olim nomini ani?lang
A) Djon Rey
*B) Karl Liniy
S) Jon Botist Lamark
D) Antuon De Jyusse
Madaniy o’simliklarning kelib chiqish markazlari va irsiy o’zgaruvchanlikdagi gomologik ?atorlar ?onunini aniqlab, asoslab bergan olim nomini aniqlang
A) V.N.Sukachev
*B) N.I.Vavilov
S) V.V.Alexin
D) S.G.Novashin
O’simliklar organizmiga tashqi muhit olimlari qay darajada ta'sir ko’rsatadi
A) Minimal
B) Maksimal
S) Optimal
*D) hamma javoblar to’g’ri
Quydagi javoblar orasidan tashqi muhit aniqlab belgilang
A) Abiotik omillar
B) Biotik omillar
S) Antropogen omillar
*D) Barcha javoblar to’gri
Abiotik omillarga ..........
A) Iqlim, issiqlik, yorug’lik, namlik
B) havo oqimi yoki shamol
S) Tuproq va relef
*D) Barcha javoblar tog’ri
Odamlarning o’simlik turlari yoki o’simliklar guruxining tuzulishiga ko’rsatgan ta'siri....... deyladi
A) Orografik omillar
*B) Antropogen omillar
S) Biotik omillar
D) Abiotik omillar
Geliofitlar qanday o’simliklar
*A) Yorug’sevar o’simliklar
B) Soyaga chidamli o’simliklar
S) Soyasevar o’simliklar
D) B va S javoblar to’g’ri
O’rta Osiyoning jazirama issiq cho’llarida o’sadigan o’simliklar necha 0 s ga bardosh bera oladi
A) +300- +400 s
B) +38-+420 s
S) +350 -+400 s
*D) +400-+500 s
Areal chegarasini ikki muhit omil ...... va ...... belgilaydi
A) Yorug’lik va suv
*B) Namlik va temperatura
S) Quyosh va yog’in
D) Namlik va shamol
Tabiatda tarixiy taraqqiyot natijasida hosil bo’lgan o’simliklarning areali ..... deyladi
A) Uzilgan areal
*B) Tabiiy areal
S) Tutash areal
D) Sun'iy areal
Sun'iy oreal deb
*A) Kishilar tomonidan o’simliklarni ekib, ko’paytirib hosil qilingan arealga aytiladi
B) Tabiatda tarixiy taraqqiyot natijasida hosil bo’gan areal
S) Kelib chiqishi va shakllanishi bir xil areallar
D) To’g’ri javob berilmagan
O’simliklar nechta zonaga bo’lib o’rganiladi
A) 2 ta
B) 6 ta

S) 3 ta
*D) 7 ta


Cho’l zonasining o’simlik zonachalarini aniqlang
A) Gil tuproqli cho’llar
B) Gipsli (toshli) cho’llar
S) Sho’rxok cho’llar
*D) Javoblarning hammasi to’g’ri
O’rta Osiyo tog’li rayonlarida nechta vertikal zonallikni ko’ramiz
A) 5 ta
B) 6 ta

*S) 4 ta


D) 2 ta

O’rta Osiyo tog’li rayonlaridagi vertikkal zonallikni ketma-ketligini sanang


A) Cho’l, tog’, yaylov, adir
*B) Cho’l, adir, tog’, yaylov
S) Tog’, adir, yaylov, cho’l
D) Adir, yaylov, cho’l, tog’
Necha metr balandlikkacha cho’l zonasi hisoblanadi
A) 300-400 metrgacha
*B) 500-700 metrgacha
S) 1200-1600 metrgacha
D) 800-900 metrgacha
Tog’ zonasi o’simliklar guruxini aniqlang
A) Yongoq, arpa, no’xot, tarvuz, pista
*B) Archa, yong’oq, o’rik, olcha, tog’olcha
S) Arpa, javdor, bug’doy, o’rik
D) Archa, pista, javdar, tarvuz
Yaylovning eng yuqori aln o’tloqlari dengiz sathidan qancha balandlikda bo’ladi
A) 2700-2800 metr
*B) 3200-3500 metr
S) 600-700 metr
D) 1700-2800 metr
Biror bir zonallik yoki mintaxalilik qonuniyatlariga bo’ysinmaydigan o’simliklar guruhi ......... o’simliklar deyiladi
A) Botqoq o’simliklar
*B) Introzonal o’simliklar
S) To’qayzor o’simliklari
D) Chakkalakzor o’simliklar
Introzonal o’simliklarga .... kiradi
A) Botqoq o’simliklari
B) Voxa o’simliklari
S) To’qayzorlar
*D) Hammasi to’gri
V.V. Alyoxin flora elemintlarini nechta gruppaga bo’lgan
A) 8 ta

*B) 9 ta


S) 5 ta

D) 6 ta
Yer sharining floristik oblostlari


A) 4 ta
B) 6 ta

S) 5 ta
*D) 7 ta


Yer sharining barcha quruqlik qismidagi floritik oblastlar ichida eng yirigi qaysi va nechita kichik oblastga bo’linadi
A) Poleotropik, 4 ta kichik oblast
*B) Golorktik, 9 ta kichik oblast
S) Neotropik, 3 ta kichik oblast
D) Avstraliya va Kap floristik oblasti
O’simliklar geografiyasi fani nimani o’rgatadi
*A) O’simliklarning yer yuzida tarqalish qonunini
B) Hayvonlarni tarqalishini
S) Biotsenozni o’rganadi
D) Atrof muhitni
Geobotanik olimlarni qatorini aniqlang
A)Saitov S, Samadov O
*B) Zokirov Q, Zokirov P
S) Popov, Saidov
D) Linniy, Lamark
O’simliklar o’sishiga ta'sir ko’rsatadigan omillar
A) Abiotik, biotik, Antropogen
B) Temperatura, namlik
*S) Barcha tashqi ta'sirlar
D) Hech narsa ta'sir ko’rsatmaydi
Bu tipdagi o’simliklar bargi ingichka, dag’al, naycha hosil qiladi. Ildiz sestemasi popuk ildiz. Bu o’simlikni turini aniqlang
*A) Iloq, kserofil
B) Shuvoq, akattsiya
S) Yantoq xrizantema
D) Barcha javoblar to’g’ri
Edafik omil nima
A) Iqlim ta'siri
B) Suvning ta'siri
*S) Tuproq toq jinslari, o’simlikni o’zida tutib turuvchi oziq moddalar bilan ta'minlovchi manba
D) Biotik omillar ta'siri
Areal necha xil bo’ladi
A) 1 xil
B) 2 xil
S) 4 xil
*D) 3 xil
O’simlik jamoalari nimalardan iborat
*A) Bir qancha jamoalardan iborat
B) Bir tur o’simliklardan iborat
S) Bir turkum o’simliklardan iborat
D) Bir oila o’simliklardan iborat
Tenture o’rmonsiz dasht degani-bu qaysi zona uchun tegishli
*A) Tundra
B) O’rmon
V) Cho’l
G) Arktik
Preriya bu ........
A) Janubiy Amerika dashtlari
B) Markaziy Amerika dashtlari
*S) Shimoliy Amerika dashtlari
D) Afrika cho’llari
34. 40-45 kun ichida o’z vegetatsiyasini tugatadi ya'ni, gullab urug’ beradigan o’simliklar.
A) Efemeroidlar
B) Kserofillar
*S) Efemerlar
D) Gulli o’simliklar
45 Psamofitlar ....... o’simliklar
*A) Qumli muhitda o’suvchi o’simliklar
B) Suvli muhitda o’suvchi o’simliklar
S) hamma sharoitda o’suvchi o’simliklar
D) Namli muhitda o’suvchi o’simliklar
36 Introzonal o’simliklar qanday o’simliklar
*A) Biror bir qonuniyatlarga bo’ysunmaydigan o’simlik
B) Bir muhitga moslashmagan o’simlik
S) Barcha javoblar to’g’ri
D) To’ri javob berilmagan
37 O’rta Osiyo botqoqliklari Shimoliy kenglik botqoqliklaridan nimasi bilan farq qiladi
*A) Torf qatlam qosil qilmasligi bilan
B) Torf qatlam qosil qilishi bilan
S) Barcha variantlar to’g’ri
D) To’g’ri javob yo’q
38 Yer sharining quruqlik qismi nechta floristik oblastga bo’ib o’rganiladi
A) 7 ta
*B) 6 ta
S) 8 ta
D) 5 ta

39 Floristik olam nimaga bo’linadi


*A) Provintsiyalarga
B) Okruglarga
S) Rayonlarga
D) Kichik okruglarga
40 Floristik olamni o’rganishda qancha o’simlik turi o’rganilgan
*A) 500.000
B) 200.000
S) 10000
D) 100.000
41 Kashtan o’simligi qaysi olam florosiga tegishli
A) Xitoy

*B) Yapon


S) Koreya
D) Arktik
42 Makaraneziya kichik oblasti o’simliklari qatorini ko’rsating
*A) Darakon daraxti, Qaraqay,
B) Zarang, fikus, poporotniklar
S) Yantoqlar, qiyoq, iloq
D) Anor, saksovul, pista
43 Ayrim xududlarda oziga xos iqlim va tuproqning mavjudligi tufayli kenja turlar paydo bo’ladi. Bular nima deyladi
*A) Vikar turlar
B) Endim turlar
S) Kosmopolit turlar
D) Paleoendim turlar
44 O’z navbatida tashqi muhit omillari o’simliklarga yoki tirik organizmlarga necha xil darajada ta'sir ko’rsatadi
*A) Minimal, maksimal, optimal
B) Abiotik, optimal, minimal
S) Abiotik, biotik, antropogen
D) Ta'sir ko’rsatmaydi
45 Yer yuzidagi barcha o’simliklar necha gruppaga bo’linadi
*A) 2 ta
B) 4 ta
S) 3 ta

D) 5 ta
46 Yer yuzidagi xududlar issiqlikning miqdoriga ko’ra nechta iqlim zonasiga bo’linadi


A) 8 ta
B) 4 ta

*S) 6 ta


D) 10 ta
47 Daniyalik botanik Raunker o’simliklarning qishlash xususiyatiga ko’ra nechta gruppaga bo’linadi
*A) 5 ta
B) 9 ta
S) 12 ta
D) 10 ta
48 Fanerofitlar nimalar
A) Bir yillik o’tlar
B) Ko’p yillik o’tlar
*S) Daraxt va bo’talar
D) Barcha javoblar to’g’ri
49 Xamifetlar deganda nimani tushunasiz
A) Bir yillik faqat urug’lari yerga tushib o’suvchilar
*B) Buta va chala butalar
S) Nina bargli daraxtlr
D) Barcha gulli o’simliklar
50 Gidotofitlar nima
*A) hayoti doimo suv bilan bo’ladigan suv o’tlari
B) Suv yetarli meordan ortiq bo’lgan joylarda yashovchi o’simliklar
S) hayoti doimo suv tanqisligiga duch kelib yashovchi o’simliklar
D) Hayoti quruqlikda o’tadigan o’simliklar
51 Makroreleflar deganda nimani tushunasiz
A) Kichik tepaliklar
*B) Baland tog’lar
S) Cho’l va dashtlar
D) Buloqlar va ularning atroflari
52 Ye.P.Korovin ma'lumotiga ko’ra o’rta osiyo tog’ florasining necha foizi endemik turlardan iboratdir
A) 20-25 %
B) 35-45 %
*S) 65-70 %
D) 100 %

53 Yer yuzida keng tarqalgan o’simliklar nima deyiladi


*A) Evritorlar
B) Vikar
S) Stenotoplar
D) Endemlar
54 har-xil sharoitga moslasha olmagan o’simliklar nima deyiladi
A) Reliktlar
*B) Stenotoplar
S) Evritoplar
D) Vikarlar
55 Barcha endim arealli o’simliklar turlari qanday gruppalarga bo’linadi
A) Endim va relikt
B) Endim va neoendim
*S) Poleoendim va neoendim
D) Bo’linmaydi
56 Areallar katta-kichikligi va egallagan xududiga ko’ra necha guruxga bo’linadi
A) 4 ta
*B) 2 ta
S) 6 ta
D) 10 ta
57. Quruqlikning parchalanib ketishi qaysi olimlar tomonidan o’rganilgan
A) Layl va Zuyuslar
B) A.Dekondil
*S) Vegener va Teyler tomonidan
D) Vavilov va Novashin tomonidan
Ninabargli o’rmonlar kichik zonasi nechta kenja zonaga bo’linadi
A) 2 ta
B) 3ta

*S) 4 ta


D) 5 ta

Osiyodagi bargli o’rmonlarda qanday o’simliklar uchraydi


*A) Mangoliya emani, amur va manjuriya arg’uvoni, lianalar
B) Uchqat, xar-xil, o’tlar, qayrag’och
S) Qoraqayin, grad, o’rmon yong’og’i, kashtan
D) Saksovul, chinor, archa
MDH dashtlarida qancha tur yuksak o’simlik turlari mavjud va bu o’simliklar nechta ekologik guruxga bo’lib o’rganiladi
*A) 500 ga yaqin, 4 ga bo’lib o’rganiladi
B) 350 ga yaqin, 2 ga bo’lib o’rganiladi
S) 600 ga yaqin, 5 ga bo’lib o’rganiladi
D) 1000 ga yaqin, 6 ga bo’lib o’rganiladi
O’tloqzor o’simliklari necha gruppaga bo’linadi
A) 3 ta

B) 6 ta
*S) 4 ta


D) 8 ta
MDH davlatlarida botqoqliklar qancha maydonni egallaydi
*A) 71 mln gektar
B) 85 mln gektar
S) 98 mln gektar
D) Botqoqliklar yo’q
Yer sharining barcha quruq-qismi nechta floristil olamga bo’linadi
*A) 6 ta
B) 8 ta
S) 12 ta
D) 7 ta
Neotropik floristik oblasti nechta kichik oblastga bo’lib o’rganiladi
A) 2 ta
*B) 3 ta
S) 4 ta
D) 9 ta

Gulli o’simliklar qaysi davrda paydo bo’la boshlagan


A) Poleozoe davrida
B) Mezozoy davrida
*S) Bo’r davrida
D) Arxey erasida
O’simliklar jamoasi lotin tilida nima deyiladi
A) Zootsenoz
B) Biotsenoz
*S) Fitotsenoz
D) Geotsenoz
Arktika zonasi qaysi xududlarni o’z ichiga oladi
A) Janubiy
*B) Shimoliy
S) Shimoliy va Janubiy
D) Markaziy Afrika
Arktika zonasi un un xarakterli bo’lgan o’simliklar
*A) Suvo’tlar zamburug’lar, lishayniklar, moxlar
B) Buta va chala butalar
S) Sporali lishayniklar ko’p yillik o’simliklar
D) Gulli o’simliklar
Arktika zonasi hududining teritoriyasi yerlari qanday tuzilishida
A) Gil tuproq
B) Tekislik
*S) Toshli va toshloqli
D) Suvlikdan iborat
Tundra so’zining ma'nosi
*A) O’rmonsiz
B) Cho’l saqro
S) O’rmon
D) Toqli hudud
Tundra zonasining relefi
A) Toshli va toshloqli
*B) Tekisliklardan va uncha baland bo’lmagan tepaliklardan
S) Namlik
D) Tog’liklardan iborat
Tundra zonasining xarakterli o’simliklari
A) Zamburug’lar, moxlar, chala buta
B) Lishayniklar, suvo’tlar
*S) Buta va chala buta, sporali o’simliklar, ko’p yillik o’tlar
D) Tuban o’simliklar
Tundraning o’rmonsiz ekanligi va buning sabablarini qaysi olim tushintirib berganlar
A) Vizner Shimper, Kamenskiy
B) Ozeretskovskiy, Ribishteyn, Zuev
S) Shrenk, Middendorf, Grizebax
*D) xammasi to’g’ri
Tundra zonasida uchraydigan o’simliklar
A) Butalar-pakana qayin, qatma qayin, pakana tol, archa
B) Butacha-brusnika, chernika, golubika, kaklik o’t
S) Mox- shimol kakku zig’ir moxi
*D) hammasi to’g’ri
Tundra zonasi o’simliklari nechta kichik zonalarga bo’lib o’rganiladi
A) Arktika tundra, mox, o’rmon tundra
*B) Arktik, mox-lishayniklar, o’rmon, butazorli tundra
S) Arktika, o’rmon, tundra
D) Zonalarga bo’linmaydi
Arktik tundra qaysi xududlarni o’z ichiga oladi
A) Kanin yarim orollaridan boshlanib sibirning shimoliy teratoriyasi
B) G`arbiy va sharqiy arktika bilan chegaradosh
*S) Muz okeani qirg’oqlaridan tartib Vaygach oroli va chukotka yarim orollarini
D) Barcha sibir orollarini
77. Moxli tundra qaysi teritoriyalarga tarqalgan?
A) Kolova Kanin yarim orollaridan chukotka qirg’oqlarigacha
*B) Pecharadan-Yeniseygacha
S) O’rta sibirning shimoliy qismi
D) To’g’ri javob yo’q
O’rmon zonasi nechta kichik zonaga bo’linadi?
A) Ninabargli o’rmonlar
B) Aralash o’rmonlar
S) Bargli o’rmonlar
*D) Hammasi to’g’ri
Ninabargli o’rmonlar kichik zonasi nechta kenja zonalarga bo’lib o’rganiladi?
*A) 4 ta siyrak ninabargli, shimoliy, o’rta ninabargli, janubiy ninabargli
B) 3 ta shimoliy-g’arbiy ninabargli, o’rta janubiy ninabargli
S) To’g’ri javob berilmagan
D) A va B javoblar to’g’ri
Shimoliy Amerikaning ninabargli o’rmonlari un xos bo’lgan o’simliklar.
A) Oq qaraqay, sekvoya, mamont daraxti
B) Archa, duglos pixtasi sariq qarag’ay
*S) A va B javoblar to’g’ri
D) To’g’ri javob berilmagan
O’rmonlardagi o’t o’simliklar asosan qanday yil bilan ko’payadi va guli qanday rangda bo’ladi?
A) Vegetativ, guli sariq rangda
B) Jinsiy yil bilan, guli qizil rangda
*S) Vegetativ, guli oq rangda
D) Jinssiz, guli qizil rangda
Qoraqaraqay va qaraqay o’rmonlaridan tashqari tayga o’rmonlari kichik zonasida yana qanday o’rmonlarni uchratish mumkun?
*A) Pixta o’rmonlari, kedr, tilog’och o’rmonlari
B) Vereshatniklar
S) hamma javob to’g’ri
D)To’g’ri javob berilmagan
Qaysi o’rmonlar tarkibida 5-6 % chirindi bolgan qoramtir chimli podzol tuproqlari rayonlarda o’sadi?
A) Ninabargli o’rmonlar
*B) Aralash o’rmonlar
S) Bargli o’rmonlar
D) Barcha o’rmonlar
Qaysi o’simliklardan lak-buyoq sanoatida foydalaniladi
A) Qarag’ay
*B) Tilog’och
S) Pixta
D) Chinor
Qoraqaraqay yog’ochidan nimalar olinadi?
A) Buyoq, efir moylari
*B) Etil spirt, atseton, glitserin, vitamin s
S) Likyor, Konyak
D) Sanoatda ishlatilmaydi
Pixta necha yilgacha yashaydi?
*A) 200-500 yil
B) 200-300 yil
S) 500-900 yil
D) 1000 yildan oshi?
Qayinning kurtagi va gullari nimalarda ishlatiladi?
A) Meditsinada (Suyak singanda og’riqni bosadigan vosita)
B) Profyumeriyada (pomadalar tayyorlash)
*S) A va B javoblar to’g’ri
D) Kurtagi va gullari ishlatilmaydi
Jo’kaning gulidan nima tayyorlashda foydalaniladi?
A) Meditsinada
B) Parfyumerada
*S) Likyor va Konyak
D) Gullari ishlatilmaydi
Qaraqayin necha yilda hosil beradi va necha yil yashaydi?
A) 30 yilda, 200-300 yil
*B) 20 yilda, 500 yil
S) 15 yilda, 50-100 yil
D) 3 yilda, 100 yil
Kashtan shirasining tarkibida qanday moddalar bor?
A) Kraxmal, oqsil
B) Shakar moy
*S) A va B javolar to’g’ri
D) Organik moddalar uchramaydi
Grab bargida necha % oshlovchi modda bor?
A) 25%

*B) 3-12,5%


S) 50%

D) 100%
Qora va kashtan tuproqli yerlarda o’sib, qalin qoplam qosil qiluvchi asosan kserofil o’simliklar tipidan tashkil topgan joylarga nima deb ataladi?


A) O’rmon
*B) Dasht
S) Cho’l
D) Tropik
Dunay pasttekislikdagi Veneriya tertoriyasida uchraydigan dashtlarga nima deb ataladi?
*A) Pushtalar
B) Preriyalar
S) Pampalalar yoki pampaslar
D) Verishatkalar
Yer sharidagi cho’llar necha qismga bo’linadi?
*A) Tropik, mu'tadil, subtropik
B) Tropik, subtropik
V) Mo’tadil subtropik
G) Bo’linmaydi
Shimoliy Amerikadagi dashtlar.
A) Pushtalar
*B) Preriyalar
S) Pampalar
D) Pampaslar
96. Janubiy Amerika dashtlar.
A) Pushtalar
B) Preriyalar
S) Dashtlar
*D) Pampalar yoki pampaslar
Endim arealli oilalarni ko’rsating
*A) Ziradoshlar
B) Bug’doydoshlar
S) Piyozdoshlar
D) Toldoshlar
98. O’rta Osiyo tog’ florasining necha % i endemik turlardan iborat
A) 20-25%
B) 90-100%
S) 40-50%
*D) 65-70%
99 Qanday hududlarda endemik o’simliklar ko’p bo’ladi
*A) Orol va orolchalarda, tog’larda
B) Tekstliklarda
S) Tepaliklarda
D) Barcha quruqlik maydonlarida

Yüklə 0,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   119




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin