O’simliklar to’qimalari va ularning qishloq xo’jaligidagi ahamiyati

Mexanik to‘qima

• Mexanik to‘qima — o ‘simlikka mustahkamlik berib, uni har xil mexanik shikastlanishlardan saqlaydi. Mexanik to'qimalar kelibchiqishiga ko‘ra uch xil bo‘ladi:
• kollenxima,
• sklerenxima
• sklereidtoshsimon hujayralar.

Kollenxima - hujayralari tirik, hujayra po'sti selluloza hisobiga

juda qalinlashgan bo‘ladi. Kollenxima asosan epidermis ostida

joylashgan birlamchi po'stloqning parenxima hujayralaridan hosil

bo‘ladi. Ulaming hujayralari po‘sti tarkibidagi selluloza hisobiga

qalinlashadi. Kollenxima hujayralarining devori parenxima

hujayralari devoriga nisbatan qalin bo‘ladi. Shuningdek,

hujayralaming tashqi morfologik tuzilishida burchakli qirralar hosil

qilishi o'ziga xos spetsifik ko'rinishni hosil qiladi. Kollenximalar

hujayra devorining qalinlashishiga ko‘ra burchakli, plastinkasimon

va g ‘ovak kollenximalarga ajratiladi.

Hujayralar burchaklaridan qalinlashsa, burchakli kollenxima, hujayra devorining qarama-qarshi tomonlaridan qalinlashsa plastinkasimon kollenxima deyiladi. Burchakli kollenxima o ‘t poyalarda, barg bandi va yaproqlarida uchraydi. Sabzi, sholg'om kabi ikki yillik o‘simliklarning birinchi yili yer yuzasiga chiqargan to‘p barglarining bandlarida, qovoq poyalarida yaxshi rivojlangan bo'ladi. Kollenxima hujayralarining tangental devorlarining ichki va tashqi tomonlari qalinlashishidan plastinkali kollenxima rivojlanib, olma va qoraqatning barg bandlarida uchraydi.Kollenxima hujayralarida hujayra oraliqlari yaxshi rivojlanishidan

• Hujayralar burchaklaridan qalinlashsa, burchakli kollenxima, hujayra devorining qarama-qarshi tomonlaridan qalinlashsa plastinkasimon kollenxima deyiladi. Burchakli kollenxima o ‘t poyalarda, barg bandi va yaproqlarida uchraydi. Sabzi, sholg'om kabi ikki yillik o‘simliklarning birinchi yili yer yuzasiga chiqargan to‘p barglarining bandlarida, qovoq poyalarida yaxshi rivojlangan bo'ladi. Kollenxima hujayralarining tangental devorlarining ichki va tashqi tomonlari qalinlashishidan plastinkali kollenxima rivojlanib, olma va qoraqatning barg bandlarida uchraydi.Kollenxima hujayralarida hujayra oraliqlari yaxshi rivojlanishidan
• g‘ovaksimon kollenxima vujudga keladi