|
daryosi va Baykalboʻyini oʻz ichiga olganligi maʼlum
boʻladi. 740-yillarga kelib Turk xoqonligi ham ichki,
ham tashqi ziddiyatlarga duch keladi. Bilga xoqonning
oʻgʻillari hukmronligi davrida xoqonlik zaiflashadi.
742—744 yillarda uygʻur, qarluq va basmil qabilalari
birlashib, xoqonlikka hujum uyushtirishadi. 745 yilda
ittifoqchilar Turk xoqonligining soʻnggi hukmdori
Baymey xoqonni oʻldirishadi va xoqonlik taxti uygʻurlar
qoʻliga oʻtadi.
Davlatning Gʻarb tomon kengayishi uning
eftaliylar
davlati
yerlari bilan toʻqnashuviga sabab boʻlgan. 563-567
yillarda
turkiylar
eftaliylar davlatini
tor-mor qilishgan
va
Amudaryo
boʻyida
Eron
sosoniylari
bilan toʻqnash kelishgan.
Turkiylar va Eron eftaliylar qiyofasida umumiy dushmanga
qarshi kurashgan paytda ular oʻzaro doʻstona munosabatda
boʻlganlar va hatto, shahanshoh Xusrov Anushervan turkiy
malikaga uylangan. Turkiylar eftaliylarni tor-mor keltirgandan
soʻng esa, ular bilan Eron oʻrtasida oʻzaro mojaro yuzaga
kelgan. Turkiylarning muhim savdo yoʻllariga egalik qilishga
boʻlgan intilishlari Eron bilan munosabatlarning keskinlashuviga
olib kelgan. Istemining savdo masalalari boʻyicha elchilarining
Eronga tashrifi muvaffaqiyatsiz tugagan, ikkinchi va soʻnggi
elchilik aʼzolari esa zaharlanganlar. Shundan soʻng turkiylar
Vizantiya bilan ittifoqchilikda Eronga qarshi urush boshlashga
qaror qilishadi. 568-569 yillarda Maniax boshchiligidagi
Istanbulga birinchi elchilik tashrifi muvaffaqiyatli yakunlanadi.
Dostları ilə paylaş: |
