Abu Nasr Forobiy kimlar rahbarlik qilishga munosib bo’lishi mumkin degan masala xususida o’z fikr – mulohazalarini davom ettirib, ta’kidlaydiki, mobodo shu olti xislatning barchasini o’zida jamlagan bir odam topilma-sa, fozillar shahriga rahbarlikka ana shunday fazilatli ikki kishini (biri – donishmand, ikkinchisi qolgan xislatlar sohibi bo’lsa) qo’yish zarur. Agarda qayd etilgan xislatlar bir emas, bir necha kishilarda bo’lsa (ya’ni, birida u, ikkinchisida bu, uchunchisida yo to’rtinchisida boshqa xislatlar mujassam bo’lsa), yana shu fozil insonlar guruhini yurt rahbarligiga ko’tarish ma’qul deb maslahat beradi. Uning fikricha, ana shu guruh insonlar hamjihat bo’lib, o’zaro bamaslahat, kelishib ish tutsa, shahar yaxshi boshqariladi, har bir fozil hokim bo’lishi mumkin. Lekin, fozillar shahriga hokimlik qilayotgan kishilar barcha zarur xislatlarga ega bo’lsa-yu, ammo, donishmandlik bo’lmasa, fozillar shahri yaxshi hokimsiz qoladi, bunday shahar halokatga yuz tutadi
RAHBAR UCHUN ENG MUHIMI
Shunday qilib, Abu Nasr Forobiy rahbar uchun eng muhimi – bu donishmandlik degan g’oyani hamma fazilatlardan ustun qo’yadi. U o’z zamonasining hokimi, imomi, boshlig’i, rahbari barcha kishilardan har jihatdan mukammal, komil inson bo’lishi kerak deb hisoblaydi. Faqat shunday inson bosh – qosh bo’lgan, rahnomalik qilayotgan shahargina chinakam fozil kishilar shahri bo’lishi mumkin.
Abu Nasr Forobiyning rahbar va rahbarlik haqidagi bu fikr – mulohazalari uzoq yillar davomida ko’pchilik podsho, xon, amir, sulton, bek, hokimlar uchun bir uslubiy qo’llanma, dasturulamal bo’lib kelgan bo’lsa ajab emas.
Abu Nasr Forobiyning rahbar va rahbarlik haqidagi bu fikr – mulohazalari uzoq yillar davomida ko’pchilik podsho, xon, amir, sulton, bek, hokimlar uchun bir uslubiy qo’llanma, dasturulamal bo’lib kelgan bo’lsa ajab emas.
Ko’rinadiki, fozillar shahri hokimi ham jismoniy, ham ma'naviy jihatdan mukammal, qobiliyatli, har tomonlama yеtuk bo’lishi bilan bir qatorda dono ham bo’lishi zarur. «Dono bo’lmasa, fozillar shahri yaxshi hokimsiz qoladi, bunday shahar halokatga yuz tutadi, fuqarolari esa jabr-zulmga mubtalo bo’ladi», dеydi Forobiy.
Ko’rinadiki, fozillar shahri hokimi ham jismoniy, ham ma'naviy jihatdan mukammal, qobiliyatli, har tomonlama yеtuk bo’lishi bilan bir qatorda dono ham bo’lishi zarur. «Dono bo’lmasa, fozillar shahri yaxshi hokimsiz qoladi, bunday shahar halokatga yuz tutadi, fuqarolari esa jabr-zulmga mubtalo bo’ladi», dеydi Forobiy.
Insonlarda adolat, vijdon, or – nomus, insonparvarlik, vatanparvarlik kabi ko’plab ajoyib his – tuyg’ular rivojlangan.
Qisqasi, insonning komil, yetuk, barkomol bo’lib yetishishida milliy qadriyatlarning ta’siri benihoya kattadir.
