Oy mavzusi: Kuz bo’yoqlari. Hafta mavzusi: Non hammaga sarkor. Qurish va konstruksiyalash markazi Mavzu

Qo’chimcha qisim:
She’rlar aytish .
Non yopganda , mening oyim
Kichik kulcha yopar doim.
Kulcha juda mazzali ,
Sedanali,jizzali
Egan sayin egim kelar
Raxmat oyi degim kelar.
Aziza:Zuvflalar uzaman
Oyim hursand ishimdan
Patirga gul chizaman.
Quvonib ich-ichidan
E’tborga moliq jixati :
Qilgan ishlardan zavqlanish ,toza va ozoda ishlash.


Ilm fan va tabiat markazi .
Mavzu:Un va xamirturishning xususyatlari.
Maqsadi :
Un va xamirturishning hususiyatlari haqida ,nonni qanday tayyorlash haqida,kimlar mehnatidan keyin non tayyor bo’lishi haqida,nima sababdan non ko’tariladi va hajimi kattalashi haqida bilib oladilar .
Jihaz va materiallar :mavzuga oid rasm va plakatlar, idishlar, un, xamirturish, achitqi, sut, suv ,tuz.xamirturish(achitqi)dan tayyorlangan nonlar.
Faoliyatning borishi :

1. 
   Un va xamirturishning hususiyatlari.
   
2. 
   Bolalar ishlaydilar va natijani kuzatamiz .
   
3. 
   B olalar mustaqil maqol va topishmoqlar aytish
   

Bolajonlar bizlar sevib iste’mol qiladigan nonimiz haqida gaplashamiz.Non undan tayyorlanadi.
Un bugdoydan olinadi.Bugdoyni esa bobo dehqonlarimiz etishtiradi. Bug’doydan tegirmonda un tayyorladi.Undan xamir turishni solib xamir tayyorlaymiz .
Xamirturish nima?Turush(achitqi)aralashtirib qorilgan xamir iliq joyga qo’yilsa ,ma’lum bir vaqt o’tgach ko’tarilib ,kepchib chiqadi va huddi tirikdek “nafas oladi”. Tarkibida achituvchi zamburug’lar bolib , ular Bu holat xamirning oshishi deyiladi.Oshgan xamirdan yopilgan nonlar yumshoq,to’yimli va so’lqildoq boladi.
Xamirning oshishi ,unga qo’shilgan turishdagi achitqi zamburug’lar faoliyatiga bog’liq.
Z amburug’lar bir hujayrali mikroskopik organizmlar bo’lib,xamit tarkibidagi kraxmal bian oziqlanadi.va uni parchalab spirt bilan karbonat angidrid gaziga aylantiradi.Hosil bo’lgan karbonat angidridgazining og’ir xamir massasini ko’tarib chiqaradi-xamir oshadi.Xamir oshar ekan g’ovak va engil bo’lib qoladi.Oshgan xamirni zuvalalar qilib ,yoyib qizigan tandirga non qilib yopamiz
Achitqi zamburuglari quritilib qadoqlanadi,lekin uzoq vaqtgacha tirik turadi.Iliq suvga solib qo’yilsa darrov jonlanib ko’paya boshlaydi .
Hozir bolajonlar sizlar bilan xamir qorish jarayonida nimalar qilish kerakligini bilib olamiz .Bunin uchun un. sut,suv, tuz va xamirturush kerak bo’ladi.Avval tog’oraga unni solamiz, keyin achitqini,iliq sut,suvni ,tuzni solib xamir qorib olamiz va issiq joyda qo’yamiz. Mana xamirimiz ham oshdi .Endi nonvoydan yordam sorab ,xamirni zuvalachalar qilib ,yasab nonni yoptirib olamiz.
Mana bolajonlar nonimiz qanday oshishini ,qanday qilib tayyorlanishini bilib oldik.Ko’rdingizlarmi bolajonlar nononing bizning oldimizga non shaklida kelgunga qadar qancha odam mehnat qilar ekan.Sanab o’tamiz bobodehqon tegirmonchi,nonvoy,ishchi .Biz ularning mehnatini qadrlab nonni uvol qilmasdan istemol qilishimiz kerak bo’ladi.
Q ani bolajonlar non haqida kim sher biladi?
Nozima
Yumshoq xamir qoramiz .
Mana bunday mushlaymiz
Tandirga o’t yoqamiz
Olov yondi lov –lov
Kulcha pishdi darrov.
H ajmi katta kattalashgan hamirdan kulcha tayyorlanadi va tandirga yopiladi.

Non yopaman o’xshatib

Rapidani qaqshatib
Onamga aytsam etmaydi
Tandirga bo’yim etmaydi.
Bolajonlar non haqida qanday maqollarni bilasiz ?