Oybek rashidov o‘zbekistonda arxiv ishi tarixi toshkent – 2019
Yüklə 1,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
–
Т.,1961, “Социалистическое переустройство сельского хозяйства в Узбекистане (1917-1926 гг.)”. Сборник документов. – Т., 1962, «Иностранная военная интервенция и гражданская война в Средней Азии и Казахстане». Сборник документов. Том 1. – Т., 1963., Том 2. Алмаата, 1964.«O‘rta Osiyoni tadqiq qilgan rus olimlari»seriyasidan quyidagi to‘plam e’lon qilingan: Г.Д. Романовский. Сборник документов. – Т., 1961. Shuningdek, 2 ta ilmiy ommabop to‘plamlar: «Письма с фронта» (Т., 1965) va "Frontdan xatlar" – (T., 1965) chop etilgan. Arxivchilarning matbuotda, radio va televidenielarda chiqishlari ancha kengaydi. 1961 – 1965 yillarda O‘zbekiston arxivchilari gazeta va 77 jurnallarda 301 ta, 1966 – 1967-yillarda 208 ta maqola e’lon qildilar. 1963 – 1967- yillarda 240 radio eshittirish va 32 teleko‘rsatuv tashkil etdilar. 1986 – 1990-yillarda arxiv ishlarini tashkil qilishda muhim o‘zgarishlar sodir bo‘ldi. Bu o‘zgarishlar arxiv ishini yanada rivojlantirish bo‘yicha maqsadli kompleks dasturlarni amalga oshirishga qaratilgan edi. Respublikaning arxiv hujjatlarini e’lon qiluvchilari davlat arxiv fondi hujjatlaridan foydalanish va e’lon qilishni jadallashtirish dasturini bajarish sohasida faol mehnat qildilar. Arxiv hujjatlaridan foydalanish yildan-yilga ortib bordi. 1986 – 1990-yillarda 1981 – 1985- yillarga nisbatan fuqarolarning 12 mingdan ortiq ijtimoiy huquqiy toifadagi fuqarolar so‘rovi ijro etildi. Respublika va mahalliy davlat arxivlari har yili 20 mingdan ortiq fuqarolar so‘rovini bajardilar. Faqat birgina 1986-yilda 59 ko‘rgazma, 112 radioeshittirish va 6 teleko‘rsatuv tashkil qilindi va 185 maqola e’lon qilindi. 1986 – 1990-yillarda 7 hujjatlar to‘plami chop etildi. 1989-yilda «Axborotnoma» byulletenining nashr qilinishi qayta tiklandi. Demokratiya va oshkoralik sharoitida maxfiy hujjatlarni ochiq hujjatlar qatoriga o‘tkazish kengaydi. 1987 – 1990-yillarda respublika davlat arxivlarida 99,9 ming yig‘majildlarning maxfiylik belgisi olib tashlandi va ochiq hujjatlar qatoriga qo‘shildi. Bu tadbir arxiv hujjatlaridan foydalanishni kengaytirdi. 1986 – 1990-yillarda davlat arxivlarining o‘quv xonalarida 3 mingga yaqin tadqiqotchiga xizmat ko‘rsatildi va ularga 50 mingdan ortiq yig‘majildlar foydalanish uchun berildi. Sovet Ittifoqining oxirgi yillari va mustaqillikning dastlabki yillaridagi arxiv hujjatlaridan tadqiqotchilarning foydalanishi xususida A.Burton quyidagicha fikr bildiradi. “Partiyaga sodiq bo‘lgan o‘zbek tarixchilari O‘zbekistonda marksistik- leninistik g‘oyalarining yoyilishi va tarqalishi tarixini o‘z ichiga oladigan bir qator hujjatlar ustida ish boshladilar va ular Ittifoq to‘g‘risida “ob’ektiv” dalillarni keltirib o‘tishni maqsad qilishdi. O‘zbekistondagi partiya arxivlarida ishlash imkoniyatiga ega bo‘lgan ilk chet ellik tarixchi Hindiston Universiteti doktoranti Shoshana Keller hisoblanadi. U sovet davridan keyingi davrni ko‘zdan kechirgan va O‘zbekiston Xalq Demokratik partiyasining markaziy sovet partiyasi arxivi deb qayta nomlangan |