O‘zbekiston davlati va huquqi asoslari 1 O. Karimova, N. Ismatova, sh. Sariqov, O. Amanova o‘zbekiston davlati va huquqi asoslari

Xalqaro shartnoma 
xalqaro huquqning ikki yoki undan ortiq sub yek ti 
qabul qilgan bitimdir. U tomonlarning huquq va majburiyatlarini bel gi lay-
di gan, o‘zgartiradigan yoki bekor qiladigan hujjatdir. O‘zbekiston Res pub-
li kasi siyosiy, iqtisodiy, huquqiy va maxsus masalalar bo‘yicha bir necha 
ming shartnoma tuzgan. 
O‘zbekiston Respublikasi qonunlarini 
quyidagi guruhlarga bo‘lish 
mumkin:
AXLOQ VA HUQUQ. HUQUQIY MUNOSABATLAR
http:eduportal.uz

---

112
1) Konstitutsiya – Asosiy qonun;
2) konstitutsiyaviy qonun;
3) qonun;
4) Qoraqalpog‘iston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlari.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 
davlat hokimiyatining 
tash kil etilishini belgilaydi, konstitutsiyaviy tuzum asoslarini, insonlar 
va fuqarolarning huquq va erkinliklarini mustahkamlaydi. Konstitutsiya 
amal dagi qonunlar uchun yuridik asosdir. Konstitutsiya qoidalari boshqa 
nor mativ hujjatlarda rivojlantiriladi va aniqlashtiriladi. Shuni ham aytib 
o‘tish kerakki, Qoraqalpog‘iston Respublikasi O‘zbekiston Respublikasi 
tar kibida o‘z Konstitutsiyasiga ega bo‘lib, uning qoidalari O‘zbekiston 
Kons titutsiyasiga zid kelmasligi kerak.
Konstitutsiyaviy qonunlar 
Konstitutsiyaga o‘zgartish va qo‘shim cha -
lar kiri tuvchi qonunlardir. Ushbu hujjat uchun Oliy Majlisda ularni qa bul 
qi lish ning od diy qonunlarga nisbatan murakkabroq tartib-qoidalari bel-
gi lan gan. Ular, parlament a’zolari umumiy tarkibining uchdan ikki qismi 
ovozi bilan qabul qilinadi. 
Qonunlar
, o‘z navbatida, kodekslashtirilgan va joriy qonunlarga bo‘li-
nadi. 
Kodekslashtirilgan qonunlarga 
kodekslar kiradi. 
Kodeks 
– man tiqiy 
tizimlashtirish xususiyatiga ega qonun bo‘lib, o‘zida ijtimoiy muno sa bat-
lar ning ma’lum bir sohasini batafsil tartibga soluvchi normalarni bir lash ti-
ra di. Masalan, Fuqarolik kodeksi, Jinoyat kodeksi, Mehnat kodeksi, Soliq 
kodeksi, Bojxona kodeksi va h.k.