1.3.3 Psevdotasodifiy sonlar generasiyasiga asoslangan algoritmlar.
Bu sonlar generatori shunday algoritmki, uning chiqayotgan elementlari bir-biriga bog’liq bo’lmaydi. Va hech qanaqa ayniyat bilinmaydi. Tasodifiy sonlar manbayini toppish juda qiyin. Kriptografiyada psevdotasodifiy – psevdotasodofiy bitlarning kelishidan va har xil oqimli shifrlarni keltirib chiqarishiga aytiladi. Psevdatosidifiy generatorlar qo’yidagi ko’rinishlarga ajratiladi: oddiy arifmetik, kriptografik sindirilgan yoki buzilgan va oxirgisi kriptobardoshli. Bularning umumiy bir narsaga yo’naltirilgan, oddiy metodlar bilan sonlar generatsiyasini sirini topish mumkin bo’lmasligi. Deyarli ko’pchilik kriptotizimlar psevdatasodifiy sonlar generatsiyasidan foydalanishadi. Ayniqsa kalit ishlab chiqishda. Inson shun kalitlarni generatsiyalovchi dasturiy ta’minot yozarkan, har bir kriptozimning hsartlarini inobatga olgan holda algoritmlarni tuzadi, masalan asimmetrik kriptotizimlarda tub sonlar qatnashi kerak, simmetrikda esa birlik yoki o’nlik sonlardan yuqori yoki usuliga qarab qadamlar ko’pligi qanoatlantirilishi kerak. Psevdotasodifiy sonlar generatori funksiyasini mexanizmini ko’rzmiz:
Random psevdatosodifiy sonlar generatsiyasi strukturasi
O’rnatish funksiyasi
Initsializatsiya funksiyasi
Ichki hollar
Qiymatni generatsiyalash funksiyasi
Deinitsializatsiya funksiyasi
Generatorning korrektligini tekshiruvchi funksiya
5-sxema.
RANDU – bu psevdotasodifiy sonlar generatori bo’lib, u 1960 – yildan to’liq foydalanishga kirib kelgan. Bu holatda bo’lib, bu yerda toq sondir.
Psevdotasodifiy sonlar quyidagi ko’rinishda hisoblanadi:
bu algoritm xozirda ham eng taniqli algoritm hisoblanadi.
Kvadrat ko’paytuvchilarni ochib chiqqandan so’ng quyidagi formulaga ega bo’lamiz:
Bu algoritmdan bilinib uch o’lchovli koordinatada yotib, uncha katta bo’lmagan qirrada yoki silliq sirtda yotadi.
3-rasm. Random funksiyasining psevdotasodifiy sonlarni sonlar o'qidagi grafiki
Dostları ilə paylaş: |
