О‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

A0
A1
2 Naz
B0
1 Naz
B2
A0
A1
2 Naz
0 Naz
C1
С
2
0 Naz
C1
С
2
B0
1 Naz
B2
RAID 5
RAID 5
Nazoratlash sathi (RAID 0)
72-rasm. RAID 50 disklari 
Zarur RAID sathini tanlash. 
Mos RAID sathini tanlash tashkilot zaruriyatidan 
kelib chiqqan holda va har bir sath taqdim qilayotgan imkoniyatlarga asoslanishi 
zarur. RAID sathini tanlashda e’tibor berish kerak bo’lgan bir qancha jihatlar 
mavjud (9-jadval): 
-
Ilova uchun zarur bo’lgan unumdorlik: 
barcha RAID sathlari turli ilovalar 
uchun teng darajada foydali emas. RAID sathini tanlashda boshqa faktorlar: 
zarur bo’lgan IO darajasi, ma’lumot saqlash hajmi, buzilishga bardoshlik va 
boshqalarga e’tibor berish zarur. 
-
Ma’lumot saqlash hajmi:
turli RAID sathi turlicha ma’lumot saqlash hajmini 
taqdim etgani bois, RAID sathini tanlashda bu omil muhim hisoblanadi. 
Masalan, agar 30 ta disk mavjud bo’lsa, u holda RAID 50 yoki 60 yaxshi 
tanlov. 
-
Narx:
ma’lumotni saqlash hajmi zarur kattalik bo’lgani bois, ular uchun 
sarflangan mablag’ ham tashkilot uchun muhim.
-
Foydalanish zaruriyati:
mos RAID sathi tashkilot uchun talabni mavjudligi 
bilan asoslanishi kerak. 
9-jadval 
RAID texnologiyalarining tahlili 
RAID 
Diskdan 
foydalanish 
Buzilishga 
bardoshligi 
Katta 
ma’lumotlar 
transferi 
IO 
darajasi 
Ma’lumot 
foydalanuv-
chanligi 
Asosiy 
kamchiligi 
Yagona 
disk 
Bir xil 100% 
Yo’q 
Yaxshi 
Yaxshi 
Yagona diskning 
MTBF davri 

---

185 
RAID 0 
A’lo 100% 
Ha 
Juda yaxshi 
Juda 
yaxshi 
Diskning past 
MTBF davri 
Disk buzilsa, 
ma’lumot 
yo’qoladi 
RAID 1 
O’rtacha 
50% 
Ha 
Yaxshi 
Yaxshi 
Yaxshi 
Disk hajmidan 
2 marta kam 
foydalanish 
RAID 3 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
Ha 
Juda yaxshi 
Yaxshi 
Yaxshi 
Disk buzilsa, 
ma’lumot 
yo’qoladi 
RAID 5 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
Ha 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
Yaxshi 
Yaxshi 
Disk buzilsa, 
kam 
o’tkazuvchanlik 
RAID 
0+1 
O’rtacha 
50% 
Ha 
Yaxshi 
Juda 
yaxshi 
Yaxshi 
Disk hajmidan 
2 marta kam 
foydalanish 
RAID 
1+0 
O’rtacha 
50% 
Ha 
Juda yaxshi 
Juda 
yaxshi 
Juda yaxshi 
Juda qimmat, 
keng ko’lamli 
emas 
RAID 
30 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
Ha 
Juda yaxshi 
A’lo 
A’lo 
Juda qimmat 
RAID 
50 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
Ha 
Yaxshi-juda 
yaxshi 
A’lo 
A’lo 
Juda qimmat 
Izoh:
MTBF – Mean Time Between Failures.
Mos zaxira nusxalash usulini tanlash. 
Tashkilot o’zining moliyaviy ahvoli va 
AT infratuzilmasidan kelib chiqqan holda zaxira nusxalash usulini tanlashi mumkin. 
Ma’lumotlarni zaxira nusxalashning turli usullari mavjud: 
Issiq zaxiralash. 
Ma’lumotlarni zaxira nusxalashning mazkur usuli amalga 
keng tarqalgan bo’lib, dinamik yoki aktiv zaxira nusxalash usuli deb ham ataladi. 
Ushbu usulda foydalanuvchi tizimni boshqarayotgan vaqtda ham zaxira nusxalash 
jarayoni amalga oshirilishi mumkin. Mazkur zaxiralash usulini amalga oshirish 
tizimni harakatsiz vaqtini kamaytiradi. Biroq, zaxiralash davomida ma’lumotga 
bo’lgan o’zgarish yakuniy zaxira nusxasida ta’sir qilmaydi. Shuningdek, zaxiralash 
amalga oshirilgani bois, tizimni ishlash jarayoni sekinlashadi va ushbu jarayonni 
amalga oshirish qimmat hisoblanadi.