О‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Sovuq zaxiralash.
Ushbu zaxiralash usuli offlayn zaxiralash ham deb atalib, tizim ishlamay turganda yoki foydalanuvchi tomonidan boshqarilmagan vaqtda amalga oshiriladi. Ushbu usul zaxiralashning xavfsiz usuli hisoblanib, ma’lumotni nusxalashda turli xavflardan himoyalaydi. Ushbu jarayon issiq zaxiralash usuli kabi qimmat emas. Iliq zaxiralash. Ushbu zaxiralashda tizim yangilanishi davomiy yangilanishni qabul qilish uchun tarmoqga bog’lanish amalga oshiradi. Bu xususiyat ma’lumotni 186 akslantirish yoki nusxalash holatlarida muhim hisoblanadi. Ushbu usulda ma’lumotni zaxiralash uzoq vaqt oladi va jarayon biror vaqt interval bilan amalga oshiriladi (kundan xaftagacha bo’lgan). Zaxira nusxalash manzilini tanlash. Zaxira nusxalashda ma’lumot saqlanishi manzilini tanlash muhim hisoblanadi. Quyida zaxira nusxalash manzillari keltirilgan. Ichki (onsite) zaxiralash. Ushbu zaxiralash usuli tashkilot ichida amalga oshiriladi. Ichki zaxiralashda tashqi qurilmalar, lentali saqlagichlar, DVD, qattiq disk va boshqa saqlagichlardan foydalaniladi. Ichki zaxiralash qurilmalarni tanlash zaxira saqlanuvchi ma’lumot hajmiga ko’ra tanlanadi. Afzalligi: - ma’lumotdan zudlik bilan foydalanishni ta’minlaydi; - kam xarajatlilik; - zaxira nusxalashda zarur bo’lgan qurilmalarni topish oson va narxi arzon; - tiklashdagi tezkorlik; - Internetdan foydalanish talab etilmaydi. Kamchiligi: - zaxiralashni amalga oshirishda inson ishtirokini talab etadi; - tabiiy ofatlarga yoki o’g’irlashga moyil. Tashqi (offsite) zaxiralash. Tashqi zaxiralashda zaxiralash mosofadagi manzilda amalga oshirilib, bunda fizik disklarga saqlash, onlayn yoki uchinchi tomon xizmati asosida amalga oshirilishi mumkin. Afzalligi: - tashqi zaxiralashni turli manzillarda va ko’plab nusxalarda amalga oshirish mumkin; - zaxiralash jarayoni avtomatlashgani bois inson tomonidan bo’lishi mumkin bo’lgan xatolar soni kam; - ma’lumotni saqlash hajmi cheklanmagan. Kamchiligi: - qimmat va uchinchi tomon xizmatini talab etadi; 187 - Internet tarmog’iga ulanishni talab etadi va tarmoq trafigini band qilishi mumkin; - jarayon uzoq vaqt oladi. Bulutli tizimda zaxiralash. Ushbu zaxiralash usuli onlayn usul deb ham ataladi. U zaxiralangan ma’lumotlarni ochiq tarmoqda yoki ma’lum serverda saqlaydi. Odatda ma’lum server vazifasini uchinchi tomon xizmati tashkil qiladi. Ushbu zaxiralash usuli tashkilot talabiga ko’ra zaxiralashni amalga oshirishi mumkin. Masalan, tashkilotda kunlik zaxiralash talab qilinsa, jarayon har kuni amalga oshiriladi. Afzalligi: - diskka asoslangan zaxiralash, virtuallashtirish va shifrlash kabi texnologiyalardan foydalangani bois, ushbu zaxira usuli samarali hisoblanadi; - ma’lumotlarni monitoring qilish va tashkilot uchun hisobotlar berish imkoniyati mavjud; - bulutli saqlangan zaxira saqlangan ma’lumotlarni Internet orqali boshqarish oson. Kamchiligi: - ma’lumotni tiklash ko’p vaqt talab qiladi; - zaxira nusxalashni amalga oshirgan uchinchi tomon har doim ham to’liq ma’lumotni zaxiralash amalga oshirilganini kafolatlamaydi. Zaxiralash turlari. Mos zaxiralash usuli bu - tarmoqqa ortiqcha yuklama qo’shmaydigan, narx, vaqt va resursni kam talab qiladigani hisoblanadi. Amalda uchta turdagi zaxiralash turlari mavjud: to’liq, differensial va o’sib boruvchi . To’liq zaxiralash: ushbu usul normal zaxiralash deb ham atalib, u jadvalga ko’ra avtomatik tarzda amalga oshiriladi. Bunda, barcha fayllar nusxalanadi va siqilgan tarzda saqlanadi. Ushbu usul nusxalangan ma’lumot uchun samarali himoyani ta’minlaydi. To’liq zaxiralash usuli tiklash tezligining yuqoriligi kabi afzallikka ega bo’lsa, zaxira nusxalash jarayonining sekinligi va ma’lumotni saqlash uchun ko’p hajm talab etadi. 188 O’sib boruvchi zaxiralash: ushbu usulga ko’ra zaxiralangan ma’lumotga nisbatan o’zgarish yuz berganda zaxiralash amalga oshiriladi. Oxirgi zaxira nusxalash sifatida ixtiyoriy zaxiralash usulidan foydalanish mumkin. Shuning uchun, o’sib boruvchi zaxiralashni amalga oshirishdan oldin, tizim to’liq zaxirilanishini amalga oshirishi shart. Masalan, faraz qilinsin zaxira nusxalash jadvaliga ko’ra to’liq zaxiralash yakshanba kuniga, ortib boruvchi zaxiralash esa seshanbadan shanbagacha amalga oshirilishi belgilangan bo’lsin. Yakshanba kuni to’liq zaxiralash amalga oshirilganidan so’ng, dushanba kunidagi o’zgarishlar seshanba kuni o’sib boruvchi usul asosida amalga oshiriladi. Ushbu jarayoni shanbagacha davom ettiriladi (73.a - rasm). Ushbu zaxiralash usuli qolgan usullarga qaraganda kam saqlash hajmini talab etadi va amalga oshirilish jarayoni tez. Biroq, qolgan usullarga qaraganda qayta tiklash sekin amalga oshiriladi. Differensial zaxiralash: ushbu zaxiralash usuli to’liq va o’sib boruvchi usullarning mujassamlashgan ko’rinishi bo’lib, oxirgi zaxiralangan nusxadan boshlab bo’lgan o’zgarishlarni zaxira nusxalash amalga oshiriladi. Masalan, yuqoridagi misolni olaylik. To’liq zaxiralash yakshanba kuni va differensial nusxalash shanbagacha ishlashi jadvalda keltirilgan bo’lsin. Yakshanba kuni to’liq zaxira nusxalash amalga oshirilganidan so’ng, dushanba kuni differensial zaxiralash paydo bo’ladi va kun o’tishi bilan amalga oshiriladi. Bu holat o’sib boruvchi zaxirilashga o’xshab ketadi. Biroq, seshanbada, zaxira nusxalar yakshanba va dushanbadagi o’zgarishlar uchun amalga oshiriladi. Shundan so’ng, chorshanbada zaxiralash yakshanba, dushanba va seshanba kunlari uchun amalga oshiriladi (74.b - rasm). Zaxiralash jarayoni to’liq zaxiralashga qaraganda tez amalga oshiriladi. Qayta tiklash o’sib boruvchi zaxiralashga qaraganda tez amalga oshiriladi. Ma’lumotni saqlash uchun to’liq zaxiralashga qaraganda kam joy talab etadi. Biroq, o’sib boruvchi zaxiralashga qaraganda sekin amalga oshiriladi va ma’lumotni tiklash to’liq zaxirilashga qaraganda sekin amalga oshiriladi. |