O‘zbekiston respublikasi ichki ishlar vazirligi akademi ya a. A. Mavlyanov
Yüklə 417,23 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
K I R I SH Insoniyat azaldan muayyan qonuniyatlar doirasida harakat qilgan. Nafaqat inson, balki butun borliq, xoh u tabiat hodisalari, xoh inson anglay olmaydigan sirli olam bo‘lsin, doimo o‘ziga xos mantiqiylikka ega bo‘lgan. Hech bo‘lmaganda insonning o‘zi bu hodisalar taraqqiyotiga mantiqiy izohni topishga harakat qilgan. Xullas, inson va uning atrofida sodir bo‘layotgan barcha hodisa, jarayonlar ham, inson tafakkurining taraqqiyoti ham hamisha muayyan mantiqiylikka bo‘ysungan Shu o‘rinda, ko‘p yillardan buyon mantiq ilmini o‘zining darslik va o‘quv qo‘llanmalarida targ‘ib qilib kelayotgan olimlardan biri V. I. Kirillov 1 tabiat, jamiyat va inson munosabatlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorliklarda obyektiv va subyektiv mantiqiylik borligini to‘g‘ri ajratib berganligini alohida e’tirof etishimiz maqsadga muvofiqdir. Chunki haqiqatan ham atrofimizda sodir bo‘layotgan hodisalar, qolaversa tafakkurimizda kechayotgan jarayonlar ham ma’lum bir mantiqiylikka ega ekanligini doimo his qilib turamiz. Mazkur kitobda barcha mantiqiy aloqadorliklar amal qiluvchi muayyan qoida haqida emas, aynan tafakkur mantig‘i haqida fikr yuritiladi. Yanada aniqroq qilib aytadigan bo‘lsak, gap eng avvalo, tafakkur qonunlari va shakllarini o‘rganuvchi formal mantiq deb ataluvchi fan haqida bormoqda. Tahlillarimiz davomida an’anaviy hisoblangan formal mantiqni, uning hozirgi noan’anaviy bo‘lgan ramziy mantiq singari boshqa yo‘nalishlari bilan bir qatorda o‘z nufuzini yo‘qotmaganligini, aksincha, jamiyatimiz taraqqiyotining hozirgi o‘zgarishlarga boy murakkab islohotlar davrida mustaqil fikrlay oladigan, dunyoqarashi keng bo‘lgan ertangi kun mutaxassislarini tarbiyalashda yanada dolzarb ahamiyat kasb etayotganligini ko‘rsatishga harakat qilganmiz. Prezidentimiz I. A. Karimov ta’kidlaganidek, bizga O‘zbekistonning istiqboli va istiqloli haqida qayg‘urishga, o‘zining va o‘z xalqining, 1 Кириллов В.И. Логика. – М., 2004. – С. 5. 3 vatanning qadr-qimmati, or-nomusini anglab, uni himoya qilishga, yuksak g‘oyalar, yangi fikriy kashfiyotlar, niyatlar og‘ushida mehnat qilishga, iste’dodi, bor imkoniyatlarini, kerak bo‘lsa jonini yurt istiqboli uchun eliga baxshida etishga da’vat etuvchi mustaqillik tafakkuriga ega bo‘lgan yoshlar kerak 2 . Aynan shu ma’noda, mantiqiy va izchil fikrlovchi mutaxassis sifatida huquqni muhofaza qilish idoralari xodimini tayyorlashda mazkur kursning va unda taqdim qilinadigan turli xil mantiqiy o‘yin va mashqlarning yordami katta bo‘ladi, chunki tinglovchilar bu masalalarni tahlil qilish jarayonida o‘zida to‘g‘ri fikrlash, qonun-qoidalariga amal qilish ko‘nikmalari shakllanishining muayyan ilmiy-nazariy va me’yoriy asoslarini yaratishlari muqarrardir. 2 Qarang: Каримов И. А. Ватан саждагоћ каби муќаддасдир. Т.3. – Т., 1996. – 34-б. 4 |