O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim vazirligi fan va innovatsiyalar vazirligi

§3.4. Qo‘l panja bo‘g‘imlari osteoartrozli bemorlarda hayot sifatini baholash
Insonning hayot sifati, uning o‘zining subyektiv taassurotiga asoslangan jismoniy, ruhiy, emotsional va ijtimoiy faoliyatining umumlashtirilgan xususiyati hisoblanadi. Hayot sifati terminining tibbiy mohiyati har doim salomatlik bilan bog‘liq.
OA bemorlar hayot sifatini o‘rganishda shu ko‘rsatkichni baholash uchun keng tarqalgan so‘rovnoma – Short Form Medical Outcomes Study (SF-36) foydalanildi.
Har bir ko‘rsatkichda ball qanchalik yuqori bo‘lsa, shu ko‘rsatkich bo‘yicha bemorning hayot sifati yaxshi deb baholaniladi. Qo‘l bo‘g‘imlari OA bilan og‘rigan bemorlarda estetik noqulaylik darajasini tahlil qilganda, asosiy guruhdagi bemorlar tomonidan bildirilgan VASH shkalasi bo‘yicha tashvish darajasi ancha yuqori va taqqoslash guruhidagidan statistik jihatdan farq qiladi (3.4.1-jadval).
3.4.1-jadval
Qo‘l bo‘g‘imlari osteoartrozi bilan kasal bemorlarda estetik noqulaylikni baholash ko‘rsatkichlari (o‘rtacha, 25% va 75% persentil)

Savol VASH bo‘yicha 0-100 mm	Bemorlar
	Asosiy guruh n=90	Taqqoslash guruhi n=25	Р <0,001 <0,001 0,11 0,009 <0,001
Qo‘llaringiz deformatsiyalanganligi sababli tashvishga tushasizmi?	48 (±4.2)	0 (0)	<0,001 <0,001 <0,001 0,11 0,009 <0,001
Qo‘llaringiz diqqat markazida bo‘lsa, o‘zingizni noqulay his qilasizmi?	44(±4.3)	0 (0)	<0,001
Qo‘llaringizni parvarish qilasizmi?	66 (±6.2)	52 (±5.2)	0,11
Jarrohlik yoli bilan deformatsiyalarni tog‘irlash imkoniyati haqida o‘ylab ko‘rdingizmi ? barmoq deformatsiyasi?	0,5 ((±0.1)	0 (0)	0,009
Deformatsiyaning kuchayib ketishidan qo‘rqasizmi?	77,5 (±7.2)	0 (0)	<0,001

Bemorlar tarafidan birinchi savolga javob berilganda, tashvish darajasi 100 mm shkala bo‘yicha asosiy guruhda 48 mm ga yetdi v bu VASH SHKALASI boyicha yuqori og‘irlik darajasini bildiradi. Qo‘llarning tashqi holatidan norozilik darajasi 100 mm shkalada 44,8 mm ga yetdi [50]. 90 ta bemordan 84 tasi qo‘llarining ko‘rinishi haqida tashvish bildirdi. Ya'ni, muammo ayollarning ko‘pchiligida mavjud va shifokorlar tarafidan alohida e'tibor olinishini isbotladi.

Bemorlarning qo‘llari ko‘rinadigan deformatsiyadan kelib chiqqan noqulaylik darajasini tahlil qilganda, tashvish darajasi bilan bir xil bo‘lib chiqdi - 44 mm.
Bemorlar qo‘llarni parvarish qilish darajasini o‘z-o‘zidan baholaganlarida, qo‘llarning bo‘g‘imlari OA bilan og‘rigan ayollarda yuqoriroq ekanligi ma'lum bo‘ldi. Ya'ni, tashqi deformatsiya ayollarni qo‘llarini parvarish qilishga ko‘proq e'tibor berishga majbur qilishi aniqlandi. Ayollarning atiga 10 foizi deformatsiyalangan bo‘g‘imlarni tuzatish uchun jiddiyroq harakatlarga tayyor ekanligini ko‘rsatdi.
Eng muhimi, qo‘l bo‘g‘imlari OA bilan kasallangan bemorlar deformatsiyalarning kuchayib ketishidan qo‘rqishi o‘rtacha qiymatda 77,5 mm ni tashkil qildi.
Qo‘l bo‘g‘imlarining OA turiga qarab estetik noqulaylik ko‘rsatkichlarini tahlil qilishda quyidagilar aniqlandi: eng yuqori tashvish darajasi umumiy tipdagi bemorlarda qayd etilgan - eroziv tipdagi 47 mm va 46 mm ga nisbatan 65,5 mm izolyatsiya qilingan turi bilan, bu ulardagi bo‘g‘imlarning eng aniq deformatsiyasi mavjudligi bilan izohlanadi (rasm-8).



46 mm

65.5 mm



47 mm


Rasm-3.4.1. VASH shkalasi boyicha OA har xil shakllarida noqulaylik hissi gradatsiyasi
Hayot sifatini baholashning VASH shkalasi boyicha boshqa guruh savollari natijalari quydagi ko‘rinishni eggaladi ( rasm 9)