O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi gulistоn dаvlаt universiteti O’. T. Toshbekov

2-rasm. Tuproq kesmasi.
Yuqorida aytilganidek, tuproq profili bir qator genetik qatlamlardan iborat. Tuproq qatlamlari – tuproq paydo bo’lish jarayonlari natijasida paydo bo’ladigan va odatda yer yuzasiga parallel yo’nalgan, deyarli bir-xil yo’nalishli, hamda o’zining morfologik belgilari bilan ajralib turuvchi tuproq qatlamlaridir. Tuproq profilining genetik qatlamlar bo’yicha tuzilishi 3-rasmlarda keltirilgan.


Chim o’rmon to’shamasi
Dasht kigizi,
Chirindili- akQumliativ
(gumusli) qatlam
Ellyuvial yuvilma oatlam
Qatlamchalar
Kolloidlar to’plangan

Korbonatlar to’plangan Illivial
(shimivchi)
Gips shimilgan qatlam

Suvda oson eriydigan tuzlar

keltirilgan
Ona jins


3-rasm. Tuproq profilining genetik qatlamlar bo’yicha tuzilishi.
Tuproq propilining umumlashtirilgan ko’rinishi.




NAZORAT TOPSHIRIQLARI:
5.1.1. Tuproq profili necha qatlamdan iborat va qaysi xarflar bilan belgilanadi?
A) 3 ta A,B,C;
B) 3 ta B,C,F;
C) 2 ta A, B;
D) 3 ta A₁, A₂, B;
5.1.2. Tuproqning ustki «A» qatlami ................................. qatlam deyiladi.
5.1.3. Tuproq profilining «B» qatlami ............................... qatlam deyiladi.
5.1.4. Tuproq profilining «C» qatlami ............................... qatlam deyiladi.
5.1.5. Tuproq morfologiyasi deb nimaga aytiladi?
5.1.6. Tuproqning ko’zga yaqqol ko’rinib turuvchi qatlamlari yig’indisi ................. deyiladi.
5.1.7. Botqoq tuproqlarda qanday qatlamlar ajratiladi?
5.1.8. Gleyli qatlam qaysi harf bilan belgilanadi?
5.1.9. Tuproqning morfologik belgisiga qarab nimalarni taxmin qilash mumkin?

2-ASОSIY SAVOL