O`zbеkistоn respublikasi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi nаmаngаn dаvlаt univеrsitеti

Pedagogikaning nazariy vazifasi- ilgor va yangi pedagogik tajribalarni

O’rganish.

Pedagogikaning texnologik vazifasi - diagnostik satx - pedagogik xodisalar

xolatini aniqlash; bashorat qilish satxi - pedagogik faoliyatni ekspremental tadqiq

qilish va shu asosda pedagogik voqelikni yaratish modellarini o’rnatish; loyixa

satxi- pedagogik faoliyatning nazariy konsepsiyasi, uning mazmuni va xarakteri

asosida ularga muvofik metodik materiallar (o’quv reja, dastur, darslik va o’quv

yuklamasi, pedagogik tavsiyanomalar) ishlab chiqish; yaratuvchilik satxi -

pedagogik fan yutuqlarini takomillashtirish va qayta rejalashtirish maqsadida ta'lim

amaliyotiga tatbiq etish; reflsktik tuzatma (korrektirovka) satxi - ilmiy tadqiqotlar

natijalarining ta'lim va tarbiya amaliyotiga singib ketishini baxolash.

Pedagogika fani - maxsus institutlarda (oila, ta'lim va tarbiya, madaniyat

muassasalari) maqsadga muvofik tashkil etiladigan real, yaxlit pedagogik jarayon.

Pedagogik jarayon - ta'lim masalalari, uning taraqqiyotini xal qilishga qaratilgan,

maxsus tashkil etilgan pedagog va tarbiyalanuvchilarning maqsadli o’zaro

munosabatlari.

Pedagogik jarayon tamoyillari - pedagogik faoliyatni tashkil etishning asosiy

talablari bo’lib, u pedagogik jarayonning yo’nalishini ko’rsatadi va uning

qonuniyatlarini ochib beradi.

Pedagogik ixtisoslik - ta'lim natijasi o’larok bilim, malaka va ko’nikmalar

majmuidan iborat bir kasbiy gurux doirasidagi faoliyat turi.

Pedagogik ixtisoslashish - pedagogik ixtisoslik doirasidagi faoliyatning bir

turi.

Pedagogik malaka - muayyan toifadagi vazifalarni xal qilish imkoniyatiga

ega bulgan mutaxassisning kasbiy pedagogik tayyorgarligi darajasi va turi.

Pedagogik masala - pedagogik jarayonning asosiy birligi, uziga xos

tizimidir. U voqelikni bilish va qayta yaratish zaruriyati bilan bog’lik tafakkur

qilinadigan pedagogik vaziyatdir. Ta'lim qatnashchilarining ma'lum bir maqsadini

ko’zlagan ta'lim va tarbiyadagi moddiylashtirilgan vaziyatdir.

Pedagogik maxorat - pedagogik jarayonni bilish, uni tashkil eta olish,

xarakatga keltira olish (A.S. Makarenko), pedagogik jarayonning yuqori

samaradorligini belgilovchi shaxsning ish sifati va xususiyatlari sintezi.

Pedagogik muloqot - ta'lim oluvchilarning maqsadlari xamda ularning

birgalikdagi faoliyatlari mazmunidan kelib chiqadigan o’zaro alokalarni o’rnatish va rivojlantirishni, bir-birini anglash va qullab-quvvatlashni tashkil etishning kup

qirrali jarayoni.

Pedagogik takt - shaxslar faoliyatini turli doiralarida ular bilan mulokotda

Bo’lishning pedagogik tamoyili, ulchovi, talabalar bilan ularning shaxsiy

xususiyatlarini xisobga olgan xolda tug’ri muloqotda bula olish malakasi.

Pedagogik texnika – 1) xar bir ta'lim oluvchiga va jamoaga pedagogik ta'sir

utqazishning samarali qullash uchun zarur bulgan malaka va kunikmalar majmuasi;

2) xar bir ta'lim oluvchi va jamoaning faolligini pedagogik jixatdan ta'minlash

uchun zarur bulgan malaka va kunikmalar.

Pedagogik tizim - shaxsni rivojlantirish va yaxlit pedagogik jarayonni

birlashtirgan ta'limning uzaro bog’langan tashkiliy tuzilmasi.

Pedagogik faoliyat - ta'lim maksadlarini amalga oshirishga qaratilgan

ijtimoiy faoliyatning aloxida turi.

Pedagogik o’yin - bilim olishga qaratilgan va ma'lum bir pedagogik natijani

Ko’zlagan xamda ta'lim jarayonida muayyan maqsadni amalga oshiruvchi faoliyat

turi.

Pedagog nuqtai nazari (pozitsiyasi) - pedagogning dunyoga, pedagogik

voqelikka va pedagogik jarayonga bo’lgan intellektual va xissiy munosabati.

Pedagogik xaqqoniylik – o’qituvchining obektivlik mezoni, uning ma'naviy

tayyorgarlik darajasi.

Proektiv malaka - malakaning maxsus turi bo’lib, kutilgan pedagogik

natijalarni anik ta'lim va tarbiya rejalarida aks ettiradi.

Psixologiya - I) shaxsning ob'ektiv borlikni faol aks ettirish jarayonini

o’rganuvchi fan; 2) ma'lum bir faoliyat turining o’zaro shartlangan psixik jarayonlar

to’plami; 3) psixika, xarakter xususiyati, ko’ngil xazinasi.

Ratsionalizatsiya - metodlarni yoki biror ish - xarakatni takomillashtirish.

Releksatsiya - kuchli xayajon va jismoniy zo’riqishdan so’ng yengil yurish,

tinchlanishning umumiy xolati.

Retrospektiv – o’tmishga murojaat etish.

Ruxiy pedagogik tayyorgarlik - pedagogikaning metodologik asoslari va

kategoriyalarini, shaxsniig ijtimoiylashuvi va taraqqiyoti qonuniyatlari, ta'lim va

tarbiyaning moxiyati, maqsadi va texnologik g’oyalarini bilish.

Suxbat - kuzatuv juda yetarli darajada aniq, bo’lmagan zarur axborotni olish

uchun qo’llanadigan tadqiqot metodi.

Tadqiqot ob'ekti - ziddiyat va muammoli vaziyat tug’diruvchi, bilishga

qaratilgan ilmiy taxlilga muxtoj ob'ekt.

Tadqiqot predmeti - bevosita o’rganilishi lozim bo’lgan va amaliy yoki

nazariy jixatdan muxim axamiyat kasb etadigan ob'ektning moxiyati, ma'lum bir

tomoni, xususiyati.

Tayziq o’tqazish - uyatga kuyish, aybdorlik xissi yoki kungli cho’kkanlarning

fikri, xissiyoti, intilishi va moyiliggi ularning ongidan xalos qilish.

Takabbur - uz manfaatlarini yuqori qo’yuvchi, manman shaxs.

Takt - misli ko’rilmagan tarzdao’zini tuta bilish.

Ta'lim - I) shaxsning jismoniy va ma'naviy shakllanishining yagona jarayoni,

ijtimoiy etalonlarnipg ijtimoiy ong sifatida u yoki bu darajada qayd qilingan,

tarixan shartlangan ideal timsollarga ongli yunaltirilgan ijtimoiylashish jarayoni; 2)

muayyan bilimlarni egallash goyaviy-axloqiy kadr, malaka, kunikma, axlok

me'erlariga karatilgan jamiyat a'zolarining ta'lim va tarbiyasi vazifasini bajaradigan

nisbiy mustakil tizim

Tarbiya - 1) shaxsning ma'naviy va jismoniy xolatiga muntazam va

maksadga muvofik, tasir etish; 2) pedagogik jarayonda ta'lim maksadlarini amalga

oshirish uchun pedagog va tarbiyalanuvchilarning maxsus tashkil etilgan faoliyati.

Pedagogik faoliyat - ta'lim maksadlarini amalga oshirishga karatilgan

ijtimoiy faoliyatning aloxida turi.

Pedagogik uyin - bilim olishga karatilgan va ma'lum bir pedagogik natijani

kuzlagan xamda ta'lim jarayonida muayyan maksadni amalga oshiruvchi faoliyat

turi.

Pedagog nuktai nazari (pozitsiyam) - pedagogning dunyoga, pedagogik

vokelikka va pedagogik jarayon bulgan intellektual va xissiy munosabati.

Pedagogik xakkoniylik –ukituvchinig obektivlik mezoni, uning ma'naviy

tayyorgarlik darajasi.

Tafakkur inson akliy faolnyatnning oliy shakli, insonlarni urab

olgan duyodagi uzaro bo\langan narsa va xodisalarni bilish jarayoni, muxim

xayotiy jarayonlarni xis kilish va muammolarni xal kilish, ma'lum bulmagan vokea

xodisalarni kidirish, kelajakni kura olish. Tafakkur, tushuncha, xukm, xulosa

shakllarida namoyon bыladi.

Temperament - 1) shaxsning psixik faoliyati dinamikasining turli jixatlarinn

bildiradigan turgun individual xususiyatlarining konuniy munosabatlari; 2)

shaxsning dinamik xususiyatlari: intensivlik, tezlik, temp, psixik jarayonlar va

xolatlar ritmi.