140
III BOB. KASBIY LAYOQAT TASHXISI
3.1. “PROFESSIOGRAMMA”
3.1.1. Professiogramma haqida tushuncha
1920 yillarning ikkinchi yarmida rus psixotexniklari tez sur’atlarda
kasbiy faoliyatning tamoyil va usullarini ishlab chiqdilar. Shu tadqiqotlarni
umumlashtirishi
natijasida
psixotexnikada
maxsus
yondoshuv
professiografiyani shakllanishiga olib keldi. Bu yondashuvning mohiyati –
kasblar tasviri umuman olganda professiografiyani oʻrganish,
kasbning
psixologik tavsifi va loyihalashtirishini oʻz ichiga oladi.
Professiografiya
-
deganda kasblar va ularning bir – biridan farqlanuvchi ixtisoslar tomonidan
inson oldiga qoʻyiladigan talablarni bayon qilish majmuasi tushuniladi.
Professigrafiya – bu biror bir soha
egasining shaxsiy hislatlariga, psixologik
qobiliyatlariga,psixologik va fiziologik imkoniyatlariga qoʻyilgan
talablarni
oʻrganish usullari.
Professiografiya natijalari professiogrammada aks etadi,
u mehnat
sharoitlari tasviri, ishchi huquq va majburiyatlari,
muhim kasbiy sifatlari
shuningdek,
sogʻligʻiga
qarshi
koʻrsatmalarni
oʻz
ichiga
oladi.
Professiogrammaning muhim tarkibiy qismi - psixogramma boʻlib, u
mutaxassisning motivatsion, iroda va emotsional
sohasining tavsifi
hisoblanadi. Psixogramma - kasbning psixologik portreti boʻlib, u aniq kasbda
dolzarb boʻlgan psixologik funksiya guruhi bilan namoyon boʻladi.
Professiografiyada ma’lum mehnat jarayonini tashkil etuvchi ob’yektlar
belgilari, mehnat sub’yekti, mehnat predmeti vazifalari, vositalari va sharoitlari
oʻrganiladi. Professiografiyaning asosiy tamoyillaridan biri kasbiy faoliyatni
oʻrganishda differensial yondashuv tamoyili hisoblanadi.
141
Bu
tamoyilning
mohiyati
professiografiyaning
aniq
amaliy
masalalarini echishga boʻysunishidir.
Masalan,
kasbiy konsultatsiya va
kasbiy tanlov uchun shunday kasbiy
muhim
belgilarni ajratish kerakki,
ular
sinovdagilarning
kasbiy
layoqatiga koʻra farqlanishi lozim.
Dostları ilə paylaş: 
