Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Motivatsiyaning shakllanishi. 
Sub’yektiv 
sabablarga jamoadagi psixologik iqlim, shaxslararo munosabatlar va boshqalar 
kiradi. Ishsizlarning ish qidirish motivasiyalari haligacha ham oʻrganilmayotgan 
muammo boʻlib qolmoqda. Shu bilan birga ishsizlarning axloqi, yangi ish joyini 
topish boʻyicha faoliyati koʻp jihatdan uning motivasion jabhalariga, ularning 
tuzilishiga kam hollarda hayot mazmunining shart sharoitlariga bogʻliq.

---

149 
M.V.Dmitriy ta’kidlaganidek, ishsizlarning motivasion jabhalarini oʻziga 
xos xususiyatlari ish izlashdagi faoliyatlari motivasion tuzilishlarining hamma 
koʻrsatkichlariga bogʻliq holda namoyon boʻladi. Ular ijtimoiy oʻzgarishlardan 
mustaqil boʻlish uchun qayta harakat qilishda oʻz imkoniyatlaridan 
foydalanishga turtki beradi. Passiv ishsizlarning motivasion imkoniyatlarini 
tuzilish xususiyati alohida motivlarning ham harakatlanuvchanligi bilan 
tavsiflanadi. Kasbiy faoliyat motivlari tuzilishining tavsifnomasi uchun 
B.N.Dadanov taklif qilgan usullarni qoʻllash mumkin. U istalgan faoliyatning 
sabablari sifatida quyidagi omillarni oʻzida aks ettiradi, deb koʻrsatadi: 
1
.Ayni 
faoliyat jarayonidan rohatlanish. 
2.
Faoliyatning toʻgʻri natijalari (yaratiladigan 
mahsulot oʻzlashtirilayotgan bilim va hokazo
). 3
.Faoliyatni ragʻbatlatirish 
(maosh, mansabni oshirish, soʻz vositasida va hokazo). 
4
.Bosh tortish hollarida 
yoki faoliyat yaxshi bajarilmaganda beriladigan jazodan oʻzini olib qochishga 
intilish. Bu sabablar salbiy ― valentlikka‖ ham ega boʻlishi mumkin. Masalan, 
faoliyatdan uzohlashib, qiziqishlarini soʻndirishi mumkin. Salbiy valentlikni 
maxsus belgi bilan izohlab, ularni quyidagicha ifodalash mumkin: 
T
-insonga ish 
jarayonining mashaqqatli, yoqimsiz boʻlishi;