O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti turizm va iqtisodiyot fakulteti

11.4.Turistik-ekskursiya xizmatlarining asoslari va huquqiy me‟yorlari 
Ekskursiya xizmatlarining maqsadini belgilashda juda ko‗p omillarni keltirish
mumkin. Masalan, ekskursiya – vatanparvarlik, mehnatni sezish, estetik va
ekologik tarbiya, o‗tmish madaniy va tarixiy merosni, o‗tmish va hozirgi hayotni,
tabiatdagi biologik resurslarni, iqlimiy o‗zgarishlarni, zamonaviy va o‗tmishdagi
ishlab chiqarishni, milliy liboslar va o‗tmishdagi yashash tarzini (muzeylar),
o‗tmishdagi va zmonaviy texnologiyalarni, o‗tmishdagi transport va zamonaviy
transport vositalarini, o‗tmishdagi dehqonchilik va zamonaviy dehqonchilikni,
o‗tmishdagi san‘at va zamonaviy san‘atni milliy o‗yinlar, milliy hunarmanchilik va
hokazolarni o‗rgatadi, dunyoqarashni kengaytiradi.
Ekskursiya xizmatlarining maqsadi va vazifalari shu qadar keng qamrovli va
turli tumanki, bu yo‗nalishlarning barchasi insonning kamol topishiga xizmat
qiladi. Ekskursiya xizmatlari maqsadi va vazifasi bo‗yicha insonlarni dam
oldiradi, bilim darajasini oshiradi, yashashga bo‗lgan his to‗yg‗ularni kuchaytiradi.
Ekskursiyalarni tasniflash ham yuqorida qayd qilingan maqsad va vazifalardan
kelib chiqadi. Shuning uchun ham ekskursiyalar mohiyatiga qarab tasnif
guruhlarini hosil qiladi.
I
. 
Ekskursiya xizmatlarini tasniflashda quyidagi belgilarga e’tibor beriladi:

1.

Mazmuni bo‗yicha;
2.

Ekskursantlar tarkibi bo‗yicha;

---

---

161

3.

O‗tkazilish joylari bo‗yicha;

4.

Harakatlanish vositalari bo‗yicha;

5.

O‗tkazilish shakllari bo‗yicha.

II.

Mazmuni bo‘yicha ekskursiyalar tayyorlash ekskursiyalari va mavzuli 
ekskursiyalarga bo‘linadi.
Mavzuli ekskursiyalar ham quyidagi ekskursiya
guruhlariga bo‗linadi.
1.

Tarixiy mavzudagi ekskursiyalar;

2.

Harbiy-tarixiy mavzudagi ekskursiyalar;

3.

Ishlab-chiqarish mavzusidagi ekskursiyalar;

4.

Tabiashunoslik mavzusidagi ekskursiyalar;

5.

San‘at yo‗nalishlari mavzularidagi ekskursiyalar;

6.

Adabiyot mavzularidagi ekskursiyalar;

7.

Me‘morchilik, shaharsozlik mavzularidagi ekskursiyalar.