O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov. M. S. Saidova

 
 
 

---

20 
1.2-jadval. 
Rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlarda ohirgi 50 yil ichida birlamchi 
(rudadan) va ikkilamchi (metall parchalari va chiqindilaridan) xom ashyodan rangli 
metallarni ishlab chiqarishning o‘rtacha yillik o‘sish dinamikasi 
 
Metall 
O‗rtacha yillik 
o‗sish surati, % 
Alyuminiy 
Birlamchi xom ashyodan 
Ikkilamchi xom ashyodan 
6,7 
5,9 
7,4 
Mis 
Birlamchi xom ashyodan 
Ikkilamchi xom ashyodan 
2,6 
2,5 
2,9 
Qo‗rg‗oshin 
Birlamchi xom ashyodan 
Ikkilamchi xom ashyodan 
2,1 
0,8 
4,8 
Qalay 
Birlamchi xom ashyodan 
Ikkilamchi xom ashyodan 
1,0 
1,5 
0,8 
Hammasi 
Birlamchi xom ashyodan 
Ikkilamchi xom ashyodan 
4,1 
4,0 
4,2 
 
1.2. O‘zbekistonda metall parchalari va chiqindilarini qayta ishlovchi 
korxonalar 
Respublikamizda metall parchalari va chiqindilarini
 
qayta ishlovchi ikkita 
yirik korxona mavjud: «O‗zbekiston metallurgiya kombinati» hissadorlik ishlab 
chiqarish birlashmasi va «Toshkent rangli metall parchalari va chiqindilarini qayta 
ishlash zavodi» ochiq hissadorlik jamiyati. 

---

21 
«O‘zbekiston metallurgiya kombinati» hissadorlik ishlab chiqarish 
birlashmasi 
«O‗zbekiston metall kombinati» hissadorlik ishlab chiqarish korxonasi 
(―O‗zmetkombinat‖ HICHK) faqat O‗zbekistonda emas, balki Markaziy 
Osiyodagi ikkilamchi qora metallar ishlab chiqaruvchi yagona korxonadir. Bu 
korxona ikkilamchi qora metall temir-tersaklari va chiqindilarni qayta ishlashga 
mo‗ljallangan. Korxona ish faoliyatini 1944 yil 5 martda marten pechini ishga 
tushirilishidan boshlagan. 1994 yilda korxona Shirin mashinasozlik zavodi 
«Ikkilamchiqorametall» birlashmasi bilan birlashtirilib, «O‗zbekiston metallurgiya 
kombinati» aksiyadorlik ishlab chiqarish birlashmasiga (―O‗zmetkombinat‖ 
HICHB) aylantirildi. O‗tgan yillar davomida kombinat texnik rivojlanishga katta 
e‘tibor berib, yangi texnologik liniyalarni qurishga, zamonoviy texnologiyalarni 
qo‗llashga, mavjud dastgohlarni rekonstruksiyalashga muvofiq bo‗lindi. 
To‗xtovsiz po‗lat quyush qurilmasini ishga tushirilishi (1962 yilda), po‗lat quyush 
kovshlarini hajmini ko‗payishi, «300» stanini rekonstruksiya qilinishi, 
olinayongan mahsulot sifatini ko‗tarilishiga, ish effektini oshishiga olib keldi.