«Toshkent rangli metall parchalari va chiqindilarini qayta
ishlash zavodi»
da akkumlyator chiqindisini eritib qurg‗oshin olishda, barabanli
rotorli (og‗uvchan) eritish pechi ishlatilmoqda. Ushbu pech ikkilamchi rangli
metallurgiya sanoatida: alyuminiy,rux, qurg‗oshin, mis va qirindilardan, mayda
skrap, shlam va shlak tarkibidan xam boshqa qotishmalar olinmoqda. Bundan
tashqari qora metallurgiya soxasida xam chuyan va uni qotishmalarini olishda
ishlatiladi. Boshqa pechlardan avzalligi foydali ish koeffisientini 50-55 %
185
yuqoriligidadir.
Rotorli og‗uvchan eritish pechi jami metallurgik (tiklanish, oksidlanish,
chiqindilarni suyuq xolga keltirish, eritmani chiqindilardan tozalash) kabi
jarayonlarni faol olib boriladi. Bundan tashqari xar xil shixtalarni, aralashgan
metall chiqindilarini (skrap) va tuliq tozalanmagan qirindilarni qayta ishlaydi. Bu
pechni texnik ekonomik tomondan boshqa statsionar eritish pechlariga
solishtirganda quyidagi yuqori kursatkichlarga ega: yoqilg‗i sarfi tejamkorligi
25%, ish unumdorlgi 50% yuqoriligi, shlak ajralishining tejamkorlik vaqti 30 %,
flyuslarni ishlatilishi 50% kam, yuklash, eritish, metal quyilishi va shlakni ajratish
kabi ish jarayonlarining avtomatizatsiyalashganligi va og‗ir mexnatni engillash-
ganligidadir.
Rotorli og‗uvchan eritish pechida chiqindilar yuklangandan keyin og‗zini zich
qilib berkitishadi, og‗zini urtasidan gaz olv berilib chiqindilar eritiladi va erigan
oquvchan kurg‗oshin metalini pechni pastga og‗ib turib kerakli formali quymalarga
solinadi
Rotorli og‗uvchan pechi xozirgi vaqtda eng xajmi kichik zamonaviy pech
xisoblanadi. Yiliga 2000 tn. qurgoshinni topshiradi.
Ikkilamchi qurg‘oshinni elektropechlarda
eritish
Elektropechlarda ikkilamchi akkumlyator chiqindisini qayta ishlashda
progressiv jarayon xisoblanadi bu pechda xam shixta ma‘lum miqdorda
flyuslar bilan birgalikda solinib toki chiqindilar tarkibidan qurg‗oshinni tiklash
jarayonigacha olib boriladi. Qushiladigan flyuslar (pirit kuyindisi kvars va
oxaktosh) eritilgan chiqindilarni kovushqoqligini xamda suyuq oquvchanligini
oshiradi. Elektro pechlar xam tug‗ri burchakli yoki aylana shaklida bo‘ladi.
Grafitli elektrodlar 200-600 mm likda bulib bu elektrodlar pechni quvvatini
oshirishga yordam beradi.
Elektropechlarda
shixta
, akkumlyator chiqindisi -100%, koks – 4%, oxaktosh
– 4%, temir qirindisi – 8% olinadigan xomaki qurgoshin – 88 - 95 mis – 0,5% dan
3%, surma - 3% dan 6 % va 0,01% dan 0,25% qalay,
shteynda
esa 9% dan 20%
qurgoshin, 1% dan 3% surma va 5% dan 10% mis utadi. Chang tarkibida esa
186
60% qurg‗oshin va 6% gacha surma bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |
