42
Xulosa
Kurs ishini quyidagi xulosa bilan yakunlaymiz.
1950 – yilgacha elementlar zarralarning umumiy soni 10 tagacha bo’lgan. Hozirgi
vaqtda ularning soni 1000 ga yaqin bo’lib, ko’plari tezlatgichlar yordamida zarralarni tok
tashishi hisobiga vujudga keladi.
Ularning asosiy qismi qisqa vaqtdan so’ng parchalanib ketish hususiyatiga ega.
Bunday zarralar rezonanslar hisoblanadi. Ularning o’zaro ta’siri 4 xil bo’ladi.
1. Kuchli
2. Elektromagnit
3. Kuchsiz
4. Gravitatsion
Xarakterga ega.
Eng kuchli ta’sir nuklonlar asosida bo’ladi. Elektromagnit o’zaro ta’sir kuchli
ta’sirga qaraganda 100 marta kichik ta’sirga ega.
Gravitatsion o’zaro ta’sir mikro va makro jismlar o’rtasida mavjud bo’lib,
ularni
kattaligi elementar zarrachalar fizikasida hisobga olmasa ham bo’laveradi.
Elementar zarralar orasidagi reaksiyalar natijasida ikkilamchi zarralar hosil bo’ladi.
Ularning ko’payishi birlamchi zarraning energiyasini ortishi bilan ortib boradi.
Lekin bu reaksiyalar 11 ta qonun albatta bajarilishi shart. Agar birortasi bajarilmasa
ular orasida reaksiya amalga oshmaydi.
Kuchsiz o’zaro ta’sirda
k va
µ mezonlar ta’sirida bo’ladigan reaksiyalarda juftlikni
bajarilmasligi kuzatiladi.
Shunday qilib elementar zarralar olamidagi o’zaro zarralar bilan bo’ladigan
ta’sirlarda saqlanish qonunlari bajariladi.
Shuningdek bu kurs ishida dars ishlanmasi, keyslar to’plami, baholash kriteriyasi
ishlab chiqildi.
