37
Perel’man “Qiziqarli astronomiya” va M.Mamadazimov “Umumiy astronomiya”
darsligi
Talabalar uchun ko‘rsatmalar:
1. Keys mohiyatini yaxshilab tushunib oling.
2. Muammoning yechimini topishga xizmat qiluvchi omillarni aniqlang ya’ni
Merkuriy va Venera sayyoralarini sinchiklab o‘qib va o‘rganib chiqing.
3. Aniqlangan omillar orasidan muammoga ko‘proq dahldor bo‘lgan omil
(sabab)ni ajrating.
4. Ana shu omillar asosida yechimni asoslashga harakat qiling.
5. O‘z fikringizni bayon eting.
3. Sizningcha kuzatuvchi Yerning qaysi joyida turibdi?
4. O‘z fikringizni bayon eting.
Keysni yechish jarayoni:
1. Talabalar keys mohiyatini u bilan tanishish orqali
kichik guruhda muhokama
qiladi.
2. Talaba kichik guruh a’zolari bilan hamkorlikda
muammoni hal etishga zamin
tayyorlaydigan omillarni aniqlaydi.
3. Muammoni hal etishga imkon beradigan omillardan
eng muhimlari ajratib
olinadi.
4. Kichik guruh a’zolari umumiy fikr asosida eng muhim omillarni bayon etadi.
5. Kichik guruhlarning fikrlari tahlil etiladi va umumiy xulosa yasaladi.
O‘qituvchining yechimi
Saturn Sayyorasi kattaligi jihatidan, Yupiterdan keying ikkichi katta sayyora hisoblanadi.
Unda nima uchun sayyoralar ichida faqat bitta Saturn
sayyorasini suvga tashlasa
cho‘kmaydi deyilgan. Suvga cho‘kmasligi uchun jismning
zichligi suvnikidan kichik
bo‘lishi kerak. shuning uchun buni aniqlash uchun Saturn
sayyorasining zichligini
aniqlashimiz kerak. buning uchun bizga Saturnning massasi va radiusi kerak bo‘ladi.
Massasi M=5,6846*10
26
Radiusi R=60 268km =6*10
7
m
bu suvning zichligidan
kichikligi uchun suvda
cho‘kmaydi.
Bunga sabab, Gigant sayyoralar asosan gazlardan tuziladi.
Gazlarning
zichligi esa agregat holatlar ichida eng kichik bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: 
