O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti algebra va geometriya kafedrasi asosiy algebraik sistemalar



Yüklə 225,09 Kb.
səhifə18/48
tarix22.12.2023
ölçüsü225,09 Kb.
#189360
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   48
Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti-fayllar.org

2-m i s o l. Elementlari

bo’lgan gruppada e=, dan iborat H qismgruppani olamiz. U holda ning H bo’yicha chap tomonli yoyilmasi quyidagi sinflarga ajraladi:

1) e, qo’shni sinf

2) qo’shni sinf

3) qo’shni sinf
o’ng tomonli yoyilmada esa:

1) e, qo’shni sinf


  1. qo’shni sinf


  2. qo’shni sinf




H qismgruppaning gruppadagi indeksi 3 ga teng. ■

Agar gruppaning H qismgruppa bo’yicha o’ng tomonli va chap tomonli yoyilmalari sinflari bir xil bo’lsa, H qismgruppa gruppaning normal bo’luvchisi (normal qismgruppasi, invariant qismgruppasi) deyiladi.



3-m i s o l. Agar H qismgruppaning G gruppadagi indeksi 2 ga teng bo’lsa, N – qismgruppa ning normal bo’luvchisi bo’lishini isbot qiling.

Yechish. gruppaning H qism bo’yicha o’ng tomonli va chap tomonli sinflar yoyilmalarida qo’shni sinflardan biri H ning o’zi bo’ladi, ikkinchi qo’shni sinf esa G gruppaning H da mavjud bo’lmagan hamma elementlardan iborat bo’ladi.

4-m i s o l. Ishora almashinuvchi gruppa simmetrik gruppaning normal bo’luvchisi bo’lishini isbot qiling.

Yechish. ning dagi indeksi 2 ga teng bo’lgani uchun 3-misolga asosan ning ning normal bo’luvchisi ekanligini hosil qilamiz. ■

H qismgruppa G gruppaning ixtiyoriy elementi uchun bo’lganda va faqat shu holdagina ning normal bo’luvchisi bo’ladi. tenglik H ning ixtiyoriy elementi uchun H da tengliklarni qanoatlantiradigan va elementlar topish mumkinligini bildiradi.

5-m i s o l. Agar abel gruppa bo’lsa, u holda uning har qanday H qismgruppasi normal bo’luvchi bo’ladi.

Yechish.Buning uchun deb olish kifoya. ■

Agar G gruppada bo’ladigan element mavjud bo’lsa, G gruppaning va elementlari shu gruppada qo’shma elementlar deyiladi. Bu holda element dan ni transformirlashtirish bilan hosil qilingan deydilar.

Agar HG ning qisgruppasi va – element G ning belgilangan elementi bo’lsa, ko’rinishdagi hamma elementlar to’plami yana G ning qismgruppasi bo’ladi, bu yerda qiymat sifatida H ning hamma elementlarini qabul qiladi. Bu qismgruppa G da bilan qo’shmalangan qismgruppa deyiladi.


Yüklə 225,09 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   48




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin