O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti “iqtisodiyot

L_ayl-xarakatdagi tarkib umumiy yoli, km

Qaerda umumiy-harakat tarkibi kilometr, km.
Boshqa asosiy fondlarga ko‘ra, amortizatsiya miqdori formula bo‘yicha aniqlanadi:


^C_a = af_b * *, m.so`m (2.12)

4.3.4-jadval Asosiy ishlab chiqarish vositalaridan foydalanishni yaxshilash ko‘rsatkichlari va usullari
Asosiy ishlab chiqarish vositalaridan foydalanish darajasini oshirish har qanday maqsadda (yo‘lovchi yoki yuk) ATP uchun katta ahamiyatga ega. Bu transport hajmini oshirish va, shunga ko‘ra, korxona daromadlarini oshirish, transport mahsulotlarining birligiga nisbatan joriy xarajatlarni tejash, daromadni oshirish va natijada korxonaning raqobatbardoshligini oshirish imkonini beradi.
Umumiy holda asosiy ishlab chiqarish vositalaridan foydalanish darajasini oshirish uchun keng (harakat tarkibi, asbob-uskunalar va boshqalar ish vaqtini ko‘paytirish) va kuchli omillar (harakatlanuvchi tarkibning mahsuldorligini oshirish, bir vaqtning o‘zida uskunalar).
Harakat tarkibi yoki asbob-uskunalardan keng foydalanish koeffitsienti (K_eks) - soatlardagi rejali (T_a)ishlarning haqiqiy vaqtini (T_rej) nisbati.:

T_eks = (2.13)

Yuqori foydalanish koeffitsienti haqiqiy ishlab chiqarish (W_a) ning rejalashtirilgan ( W_rej) nisbati bilan belgilanadi.

Smenali koeffitsient harakat tarkibining yoki uskunaning kunlik ish vaqti nisbati sifatida hisoblanadi (T_as) bir smenada standart ish vaqti. (T_nsm).
K_sm = T_as / T_nsm (2.14)
Asosiy vositalarni ishlatishning umumiy ko‘rsatkichi-pul mablag‘lari (F_qay) bo‘lib, u ham tabiiy, ham pul jihatidan hisoblanishi mumkin.
Tabiiy ravishda hisoblash formula bo‘yicha amalga oshiriladi:


F_qay = V / c_avb (2.15)
'
Bu yerda V-transport xizmatlari hajmi, t * km, km, tn, yol • km, as_h;
C_avb-asosiy vositalarning balans qiymati, m.so`m.
Pul bo‘yicha hisoblash formula orqali amalga oshiriladi:


F_qay = D / af_b (2.16)
Bu yerda D-transport va boshqa xizmatlar ko‘rsatish olingan daromad, m.so`m.
Mablag‘larni qaytarish-asosiy vositalardan foydalanishning eng muhim umumlashtiruvchi ko‘rsatkichidir. Umuman olganda, u harakat tarkibi, ishlab chiqarish binolari, inshootlar, tishli qurilmalar, kuch va ishchi mashinalar va asbob-uskunalardan qanchalik samarali foydalanilishini ko‘rsatadi. Jamg‘arma daromadlarining darajasi va dinamikasi jami