O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti ishanova m

 
2.3. Oilaning turlari. 
                                          REJA: 
 
1. Oilaning tarixiy turlari.  
2. Hozirgi vaqtda oilalarning xilma-xil shakllari. 
3. O‘zaro munosabatlar xarakteri bo‘yicha oilalarning turlari. 
 
Tayanch 
tushunchalar:  oila, 
tarixiy 
turlari, 
shakllari,  o‘zaro 
munosabatlari, ijtimoiy maqom. 
 
Jamiyatda  oilaning  rolini  o‘z  kuchi  bo‘yicha  boshqa  hech  bir  ijtimoiy 
institutlar bilan tenglashtirib bo‘lmaydi. Aynan, oilada insoning shaxsi shakllanadi 
va  rivojlanadi;  bola  jamiyatda  qiyinchiliklarsiz  moslashib  ketishi  uchun  u  oilada 
ijtimoiy  vazifalarni  egallaydi.  Oila  birinchi  tarbiyaviy  institut  sifatida  ishtirok 
etadi,  inson o‘zining u bilan bog‘liqligini butun hayoti davomida his etadi. Oilada 
inson  ma’naviyatiga  asos  solinadi,  xulqi  qoidalari  yuzaga  keltiriladi,  shaxsning 
ichki  dunyosi,  individual    sifatlari  ochib  boriladi.  Statistikaning  ko‘rsatishicha, 
xo‘jalik yuritishning bozor siyosatiga o‘tishi ijtimoiy institut sifatida oila holatiga 
ancha  salbiy  ta’sir  ko‘rsatdi.  Demograflar  tug‘ilish  kamayganini  qayd  etadilar. 
Sotsiologlar    asotsial  oilalar    sonining    o‘sib  borishini  qayd  etadilar  va  turmush 
darajasining  pasayishini taxmin qiladilar. 
Hamma  davrlarda  ham  oila  o‘zining  bolalarini  tarbiyalashda  yordam 
olishga  talabni  his  etgan.  Tarix  ko‘rsatishicha,  odamlar  katta  oilalar  bilan 
yashaganlarida  oilaviy  hayotning  zarur  bo‘lgan  bilim  va  ko‘ikmalari  avloddan-
avlodga tarbiyaviy ravishda va oddiy kundalik jarayonda  o‘tib kelgan. 
Zamonaviy  rivojlangan  jamiyatda  avlodlar  o‘rtasidagi  oilaviy  aloqalar 
buzilmoqda.  Shuning  uchun  jamiyat  oilani  tashkil  etish  va  bolalarni  tarbiyalash 
haqidagi zarur bilimlarni yetkazish bo‘yicha  ishlarni o‘z  zimmasiga oladi. Hozirgi 

---

65 
 
paytda  ota-onalarga    mutaxassis  psixologlar,  ijtimoiy  ishlar  xodimlari,  ijtimoiy 
pedagoglar  va  bolalarni  tarbiyalash  bo‘yicha  boshqa  mutaxassislarning  yordami 
zarur.  Ana  shu  mutaxassislar  yordamiga  faqat  notinch,  yomon  sharoitdagi  oilalar 
emas, bugungi kunda tinch, yaxshi oilalar ham muhtoj.