O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a’zam xoliqov

PEDAGOGIK NAZOKATNING UZLUKSIZLIGINI 
TA’MINLOVChI OMILLAR:
 

pedagogik nazokat o‘qituvchining butun pedagogik faoliyatida sayqallanib 
takomillashib boruvchi jarayon 

pedagogik nazokat odatda tugallangan shaklga ega bo‘lmay, insoniy 
fazilatlar evaziga uzluksiz boyib boradi 

o‘qituvchi pedagogik nazokatning tarkibiy qismlarini ijtimoiy muhitga va 
odamlarning yashash tarziga, urf-odatiga qarab o‘zgartirishi mumkin; 

o‘qituvchi pedagogik nazokatning nozik qirralarini chuqur egallashga doimo 
intilishi talab etiladi 

pedagogik nazokatni o‘qituvchi har bir o‘quvchi bilan o‘zaro munosabatda 
o‘zi uchun eng qulay shaklga keltirib, ma’lum bir muvozanatda saqlaydi 

o‘z kasbini sidqidildan sevishi, halolligi, rostgo‘yligi, axloqiy pokligi, 
odamiyligi, kamtarligi, samimiy muomalasi pedagogik nazokatning zarur 
talablaridir 

pedagogik nazokat asosida o‘qituvchining mehribonligida tarbiyada 
talabchanlik va qattiqqo‘llik hislatlari mujassamlashgan bo‘ladi 

pedagogik nazokat asosida o‘qituvchi pedagogik odob va axloq normalarini 
o‘zining dunyoqarashi va axloqiy tajribasi bilan boyitib boradi 

---

145 
O‘qituvchi pedagogik nazokatga ta’lim va tarbiya jarayonidagi har 
bir vaziyatga adolatli baho berishi, o‘quvchilarning xatti-harakatini to‘g‘-
ri idrok etishi, sabot va matonat, o‘zini tuta bilish, sabr-toqat, sezgirlik, 
vijdon, oriyat kabi xususiyatlarni o‘zida mujassamlashtirishi bilan erisha-
di. Pedagogik faoliyatda o‘z kasbini sevgan o‘qituvchigina butun kuch 
g‘ayratini, qalb nuri va dil haroratini shu ishga bag‘ishlaydi va o‘z fao-
liyatida yaxshi natijalarga erishadi. Bolalarni sevish, ularga mehr-muhab-
batli bo‘lish o‘qituvchi axloqiy qiyofasini namoyon etuvchi muhim fazi-
latlardir.
O‘qituvchi deyarli har kuni o‘quvchilar bilan uchrashadi, savol-ja-
vob qiladi, ularning yaxshi xulq va ezgu ishlarini ma’qullaydi, bilimlarini 
baholaydi, nojo‘ya xatti-harakatlari uchun tanbeh berib, lozim bo‘lganda 
tarbiyaviy metodlarni qo‘llaydi. 
Pedagogik nazokat doimiy izlanishni, ijodkorlikni talab qiladi. Doi-
miy ijodiy izlanishda bo‘lgan o‘qituvchi tadqiqotchilik ko‘nikma va 
malakalariga ega bo‘ladi, ilm-fan muammolari, tarbiya etikasi va psixo-
logiyasi yuzasidan erkin fikr yurita oladi.
O‘qituvchi o‘quvchilarning kattalar bilan muloqotga kirishish tizimi-
ga ma’lum darajada kirib borib, ularning ichki qoidalarini o‘rganishga 
harakat qilishi kerak. Bu narsa o‘quvchilar bilan suhbatlashish orqali, fe’l-
atvorini o‘rganish, tengdoshlari va kattalar bilan munosabatlarini kuzatish, 
o‘quvchilar hayotidagi turli voqealar va muammolarni birgalikda tahlil 
qilish, ular muhitida ro‘y berayotgan hodisalarga nisbatan fikr-mulo-
hazalarini bilish asosida amalga oshiriladi. Bunda u o‘quvchilar jamoasida 
ro‘y berib turadigan, tashqi tomondan kuzatganda aslo bilib bo‘lmaydigan 
yashirin hodisalar va voqealarni o‘rganish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 
Natijada o‘qituvchi ta’lim-tarbiyaviy jarayonda o‘z oldida turgan vazi-
falarni hal etishda o‘quvchilarning o‘zlarini ham jalb qila oladi.
Ijobiy natijalarga erishish uchun, o‘qituvchi o‘quvchilarning