O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Buxoro davlat universiteti
Yüklə 1,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3.3. Mavjud brendni sozlash usullari Tovar auditi o’tkazilayotganda uning egalari bozordagi mavqeining yomonlashishi muammosiga duch kelishlari mumkin. Bunday holda, kompaniyalar tez-tez qayta joylashtirishga murojaat qilishadi. Repozitsiya - tovar belgisining bozordagi mavqeini uning o’ziga xosligini o’zgartirmasdan ongli ravishda o’zgartirish. Repozitsiyaning mohiyati - taklifga qiymat qo’shish yoki maqsadli auditoriyani o’zgartirish. Odatda bozorda tovarni qayta joylashtirishning asosiy sabablariga quyidagilar kiradi: 1) tovar haqidagi mavjud imidj va g’oyalarning brend ko’rsatmoqchi bo’lgan mohiyat va shaxsiyat bilan mos kelmasligi; 2) mavjud brend "xira", tushunarsiz yoki eskirgan tasvirga ega bo’lsa; 3) maqsadli auditoriyani yoki uning ehtiyojlari va talablarini o’zgartirish; 4) kompaniyaning strategik maqsadlaridagi o’zgarishlar; 5) raqobatchilarning joylashishini o’zgartirish yoki yangi raqobatchilar paydo bo’lishi; 6) bozorning yangi segmentlariga kirish; 7) yo’qolgan tovar qiymatlarini qayta kashf etish; 8) tovarning noto’g’ri joylashuvi. Tovar dolzarb bo’lib qolishi, tomoshabinlar tomonidan yaxshi ko’rilishi uchun vaqtga qarab o’zgarishi, ya’ni egasi uchun foydali bo’lishini anglatadi, tovar menejerlari ko’pincha restayling, rebrending va jonlantirish kabi tovarlarni sozlash usullariga murojaat qilishadi. "Restayling" tushunchasining o’zi ichki marketing terminologiyasiga ingliz tilidan kirib kelgan va uni kompaniyaning tashqi brend imidjini o’zgartirishga qaratilgan faoliyati sifatida tushunish odatiy holdir. Brend logotipi, uning emblemasi, yorlig’i va 80 boshqalar restayling qilinishi mumkin. Ammo shuni ta’kidlash kerakki, "restayling" va "rebrending" tushunchalari teng emas, chunki ikkinchisi brend falsafasining o’zgarishini nazarda tutadi. Shuni esda tutish kerakki, restayling rebrending bilan bog’liq ishlar majmuasining elementlaridan biri bo’lishi mumkin. Brendga ega bo’lgan kompaniya restaylingga murojaat qilishining asosiy sabablariga quyidagilar kiradi: - yangi brendlarning paydo bo’lishi va raqobatchilarning faolligi oshishi sababli bozorda raqobatning kuchayishi (dizaynni maqsadli auditoriya didiga mos ravishda qayta ishlab chiqish uchun); - brendga egalik qiluvchi kompaniya siyosatidagi o’zgarishlar (masalan, mahsulotni ishlab chiqarish yoki uni qadoqlash uchun boshqa texnologiyalarga o’tish, mahsulot tarkibida qo’shimcha ingredientlarning paydo bo’lishi. Ushbu muammoni hal qilish uchun dizaynni uning funktsional va tasvir xususiyatlari jihatidan o’zgartirish kerak); - rebrending (bu yerda restayling rebrending doirasida bo’lishi mumkin, chunki u yoki bu sababga ko’ra mahsulot qayta joylashtirilgan. Masalan, bu kompaniya brendi portfelining tarkibidagi o’zgarishlar tufayli yuz berishi mumkin). Iste’mol bozoridagi restayling amaliyotini tahlil qilar ekanmiz, MTS tomonidan 2010 yil oxirida amalga oshirilgan MTS brendining korporativ identifikatori va logotipini yangilash loyihasini eslatib o’tmaslik mumkin emas. Eslatib o’tamiz, MTS yetakchi telekommunikatsiya operatoridir. MTS logotipi va korporativ identifikatsiyasini yangilash bo’yicha olib borilgan ishlar dunyodagi eng yorqin rebrending loyihalarining TOP-100 tasiga kiritilgan va Rebrand 100® Global Awards 2012 xalqaro tanlovida eng yaxshi deb topilgan. Ushbu loyiha doirasida asosiy o’zgarishlar logotip shakliga ta’sir qildi - u kvadratlardan birini "yo’qotdi", yanada hajmli va "texnologik" bo’ldi. Yangi vizual yechim MTS brendining taniqli asosiy elementlarini saqlab qoldi: tuxum shaklidagi grafik belgi va qizil va oq ranglar sxemasi (3.3 va 3.4-rasmlar). Yangi korporativ identifikatsiya kompaniyaning bozordagi yetakchisini belgilaydigan xaridorlarga yo’naltirilganligi va innovatsiyalarga asoslangan kompaniyaning rivojlanish strategiyasini aks ettiradi. |