Topshiriq:
Milliy tarbiya konsepsiyasi haqida buklet tayyorlash.
3-amaliy mashg‘ulot
Mavzu:
Boshlang’ich sinf o’quvchilarining dars va darsdan tashqari tarbiyaviy
faoliyatini rejalashtirish o’ziga xos xususiyatlari.
Reja:
1.
To’garaklar haqida tushuncha.
2.
Tarbiyaviy tadbirlarni rejalashtirish.
Аsоsiy dаrslik vа o‘quv qo‘llаnmаlаr
1.
R.A.Mavlonova, Б.Нормуродова. Тарбиявий ишлар методикаси. O‘quv qo‘llanma.
Toshkent, “Fan” 2008 y. 93-bet.
2.
R. Mavlonova, N.Rahmonqulova, B.Normurodova, K.Matnazarova Tarbiyaviy ishlar
metodikasi. Darslik. Toshkent, 2014 y.404-bet.
3.
K.Xoshimov, S.Ochilov. O‘zbek pedagogikasi antologiyasi.O‘quv
qo‘llanma.T:.O‘qituvchi 2010-yil.130-bet.
4.
R.A.Mavlonova, N.H.Vohidova, N.H.Raxmonqulova. Pedagogika nazariyasi
va tarixi. Darslik T:. Fan va texnologiyalar. 2010-yil.23-bet.
Dars ila tarbiya orasida bir oz farq bor bo‘lsa ham, ikkisi bir – biridan ayrilmaydurgan,
birining vujudi biriga boylangan jon ila tan kabidir. (Abdulla Avloniy)
O`quvchilarni har tomonlama yetuk, barkamol qilib tarbiyalash masalalarini
muvaffaqiyatli hal etish, ularda faol hayotiy mavqeni shakllantirish, o`zlashtirish va bilim
sifatini oshirish ko`p jihatdan kuni uzaytirilgan guruhlarning samarali ishlashiga bogiiqdir.
Sinfdan va maktabdan tashqari tashkil qilingan ishlar o`quvchilar hayotidagi tarbiyaviy
faoliyatni toidiradi. Ularning dunyoqarashi to’g’ri shakllanishiga, axloqiy kamol topishiga
ko`maklashadi. Nazariy bilimlarning amaliyot ishlab chiqarishi bilan boo`lanishiga zamin
yaratadi.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishlarga rahbarlik qiluvchi tashkilotchilarning vazifalari ham
ko`p qirralidir. Ularga quyidagilar kiradi:
1.
Darsdan tashqari tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish va amalga oshirishni nazorat qilish.
2.
o`quvchilarning sinfdan va maktabdan tashqari ko`p
qirrali ishlarini o`quvchilar tashkilotlari va sinf faollari yordamida yo`lga qo`yish.
3.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar yo`nalishiga bevosita rahbarlik qilgan holda
o`qituvchilar, sinf rahbarlari, ota-onalar, sinf faollariga uslubiy yordam ko`rsatish.
4.
Umummaktab va maktablararo o`tkaziladigan eng muhim tarbiyaviy tadbirlarda
94
qatnashish.
5.
O`quvchilarning bo`sh vaqtlarini tashkil qilishda tarbiya va madaniyat muassasalari
hamda jamoatchilik kuchidan keng foydalanish. Bu borada direktor o`rinboosari faolligining
uchta asosiy tomonini ko`rish mumkin: tashkilotchilik, uslubiy va ma'muriy.
Bular ko`pincha o`zaro uzviy bog’langan holda namoyon boiadi. Ma'naviyat ishlari
bo`yicha direktor o`rinbosarinig tashkilotchilik faoliyatiga quyidagi bir qator ishlami ham
kiritish mumkin: a)tarbiyaviy ishlar sohasida erishgan yutuq va kamchiliklarni tahlil qilish;
b)
tarbiyaviy ishlarning maqsad va vazifalarini aniqlash;
c)
tarbiyaviy, ommaviy, siyosiy ishlami rejalashtirish va ulaming mazmunini, shakl va
usullarini aniqlash;
d)
sinfdan, maktabdan tashqari ishlami rejalashtirish, guruhlashtirish va ularning
mazmunini, shakl va usullarini aniqlash, boshqaruvchi shaxslami aniqlash.
O`quvchilarning sinfdan tashqari ishlari o`z mazmuniga ko`ra tafakkur faoliyati va munosabat
vositasi hisoblanadi. Chunki sinfdan tashqari ishlarda olingan axborot idrok etiladi, qayta
ishlanadi. Shu asosda yangi bilimlar hosil qilinadi. o`quvchilar maktabdan tashqari ishlarda
qatnashib turli kishilar bilan muayyan munosabatga kirishadilar. Turli vaziyatga duch keladilar.
Shuning uchun ham o`quvchilaming maktabdan tashqari faoliyatlari qanchalik xilma-xil bo`lsa,
ularning munosabatlari doirasi shunchalik keng va ma'naviy o`sishi samarali boiadi. Maktabdan
tashqaridagi tarbiyaviy ishlarda o`quvchilar jamoadagi ishlami o`rganadilar. Ijtimoiy mehnat
quvonchini his qiladilar. Ishlab chiqarish mehnatiga qo`shiladilar. Jamoatchilik fikriga bo`ysu-
nishga, jamoa sharafi uchun kurashishga otlanadilar. Maktabdan tashqari faoliyatga quyidagilar
kiradi:
I.
Og‘zaki ish usullari: majlislar, yio`inlar, ma'ruzalar, kutubxonalar,
konferensiyalar, munozaralar,
uchrashuvlar,
gazetalar,
radio
va
jurnallar.
2. Amaliy ish olib borish usullari: turli joylarga sayyohatlar, sport musobaqalari,
tabiatshunoslar to`garaklari, shanbaliklar, yangi kitoblar ko`rgazmalari.
Tarbiyaviy ish pedagogdan butun qobiliyatlarni ishga solishni taqozo etadi. Sinf rahbarligi
kursi bilan maktabdan va sinfdan tashqari tarbiyaviy ishlar metodikasi kursi bir-biriga boo`liq
va uning davomiyligidir.
95
Yuqoridagi qayd etilgan topshiriqlarni bajarish jarayonida o`quvchilar turli qo`Hanmalar,
asboblar, apparatlar, didaktik materiallardan foydalanishni o`rganadilar, o`z-o`zini tekshirish
uchun turli ma'lumot va tayanch materiallarini jalb etish ko`nikmalarini egallaydilar.
II.
Sinfdan va maktabdan tashqari ishni rejalashtirish bolalarning yosh
xususiyatlarini, maktabning joylashgan shart- sharoitlarini, ijodiy birlashmalar, ilmiy
markazlar bilan o`zaro aloqasi kabi ishlarni inobatga oladi. Direktor
o`rinbosarining faoliyati o`z ifodasini topadigan hujjatlar ro`yxati Xalq ta'limi
vazirligi tomonidan doimiy ravishda berib boriladi.
Dostları ilə paylaş: |