O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika institut ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti Iqtisodiyot kafedrasi “Global Iqtisodiy rivojlanish” fanidan Mavzu: “

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUT
Ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti
Iqtisodiyot kafedrasi
“Global Iqtisodiy rivojlanish” fanidan
Mavzu: “Yangi sanoatlashgan mamlakatlar: XXI-asrda bu mamlakatlarning rivojlanish muammolari va istiqbollari”

MUSTAQIL ISH
Bajardi: 72H-20I guruh talabasi
Husanov.M
Qabul qildi: Axunova.SH
Reja:

1. 
   Yangi sanoatlar, XXI asrda rivojlangan mamalakatlarda katta ahamiyati.
   
2. 
   Sanoat jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlarning umumiy tavsifi.
   
3. 
   XXI asrning yangi industrial mamlakatlar .
   
4. 
   Sharqning antik va O 'rta asr davlatlarining, shuningdek, Yevropaning O'rta asr davlatlarini vujudga kelishi.
   
5. 
   XX—XXI asrlar va uning shakllanish bosqichlari.
   
6. 
   Xulosa.
   

Yangi sanoatlar, XXI asrda rivojlanayotgan mamalakatlarda katta ahamiyatga ega. Chunki bu sanoatlar, uning modern texnologiyalari va bu texnologiyalarni ishlab chiqarish va iste'mol qilish tartibotlari orqali, iqtisodiy, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishga katta asar ko'rsata oladi.

Qaysi sanoatlar rivojlanish istiqbollari yoki omillari bo'lishi mumkinligi mavjud?
1. Texnologik rivojlanish: Yangi sanoatlar XXI asrning boshlaridan boshlab innovatsion texnologiyalarni rivojlantirish va ularni ishlab chiqarish istiqbollari masalalarini hal qilishda katta rol o'ynaydi. Islohot va avtomatlashtirishning yanada ko'paytirilishi unga yordam beradi.
2. To'lov-sanoatlar integratsiyasi: Yangi sanoatlarning rivojlanishi bilan, to'lov-sanoatlarning integratsiyasining ko'proq bo'ladi. Bu esa, yagona tamirlash, mebel, transport vositalari va boshqa ko'plab sanoatlar orasidagi aloqani kuchaytiradi.
3. Energia xarajatini kamaytirish: Yangi sanoatlar, energiya israfini kamaytirish va energiya xarajatini pasaytirish imkoniyatlarini ko'paytiradi. Bu esa, energiya iste'molining zararliligi va yuqorida energiya xarajatlarining pasayishi sizga llega yodersiz hayotimizni ta'minlashga yordam beradi.
4. Markaziy va ma'muriy boshqaruv tizimi: Yangi sanoatlar ommalashtirilishi bilan, ma'muriy tizimlarda ham o'zgarish yuz beradi. Masalan, IoT (internet of things), big data va islohot xaritasi, koronavirus pandemiya davrinida "distansiya narxlarga" o'tishadi.
5. Kelishilgan buhgalteriya: Yangi sanoatlar, iqtisodiyotga qullikni oshiradi va kelishilgan buhgalteriya protsesslariga ruxsat beradi. Chunki ularning dasturiy taminotiga ega bo'lishi istiqbollari ko'payadi.
Shu tufayli, yangi sanoatlar va ularning rivojlanishi ustida ishlash, pandemiya o'tishi va 21-asrni tanqidiy sharoitlari singari imkoniyatlar o'zgardi. Bu esa, XXI asrda yangi sanoatlar va ularning rivojlanishga intilish mumkin.
Yangi sanoatlashgan mamlakatlar, shuningdek, Osiyo va Afrikadagi ko'plab mamlakatlar, XXI asrda rivojlanish muammolariga ega. Ularning ichida yangi texnologiyalar, moliyaviy islohotlar, ekologik muammolar va insoniy rivojlanish bo'yicha qiziqarli masalalar mavjud.
Bu mamlakatlarda rivojlanish muammolari o'zgaruvchan diplomatiya, o'zaro hamkorliklar va yuridik ko'rsatkichlar, investitsiyalar va istiqbolni belgilash uchun strategik yondashuvlar muhim ahamiyatga ega. Ulardan ba'zi mamlakatlar shunchaki ekologik muammolar va energiyani sudratini minimalizatsiya qilishga intilishmoqda, ularining yangi energiya manbalari va energiya samaradorligini oshirishga qaratilgan doimiy investitsiyalarga ega. Yangi sanoatlashgan mamlakatlarning istiqbollari esa, insoniy rivojlanish, ekologik tozalik, iqtisodiy rivojlanish va boshqa muhim sohalarga tomonalishga oid strategik ko'rsatkichlar asosida belgilanadi. Bu mamlakatlarda ma'rifiy - ma'fun usullar, yangi texnologiyalar va o'zaro hamkorliklardan foydalanishni kengaytirish uchun dastlabki yillarida katta darajada samaradorlikka erishishi kutilmoqda. XXI asr boshlarida rivojlangan mamlakatlar 40 tadan ozroqni tashkil etgan. Ular G’arbiy yevropada, SHimoliy Amerikada, Osiyoda, Avstraliya va Okeaniyada joylashgan, 29 tasi Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkilotiga a’zodir. 7 davlat AQSH, YAponiya, Germaniya, Buyuk Britaniya, Frantsiya, Kanada va Italiya “katta yettilik” deb yuritiladi. Aynan shu mamlakatlar umumjahon xo’jaligining asosiy rivojlanish yo’nalishlarini va ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotini belgilaydilar. Ayrim bir mamlakat hamda guruhlarning rivojlanish darajasi ko’rsatkichlarini YAIM kishi boshiga taqsimotidagi darajasi belgilaydi.
Yaponiya modelining xarakterli tomoni ham eng ilg’or g’oyalarni amalga oshirish orqali ishlab chiqarishni, mehnatni milliy an’analar asosida qo’llab-quvvatlash va rivojlantirishga qaratilgandir. SHuning uchun ham Yaponiya iqtisodiy rivojlanish modelini korporativizimi deb ataladi va shved modelini to’ldiradi.
Rivojlangan bozor iqtisodiyoti mamlakatlari keyingi 100 yillarda o’zining imkoniyatlarini boshqa tizimlarga nisbatan mutlaq ustun ekanligini namoyon etdi. Uning moslashuvchanligi hamda ishlab chiqarish kuchlarining salohiyatini o’zgartishga qodirligi, shuningdek iqtisodiy taraqqiyot yutuqlaridan keng foydalana olishligi, iste’molchilarning talablari o’zgarishini tezda anglab olishi, hamda uning talablarini qondira olishga qobiliyatli ekanligi bilan xarakterlanmoqda.
Bozor iqtisodiyoti amalda bo’lgan rivojlangan mamlakatlar tovar ishlab chiqarishni o’zgartirish zarurati bo’lganda uning unumdorligini oshirishga, talabga qarab munosib o’zgartishga tayyor turadilar.
Yangi industrial mamlakatlar — 20-asrning soʻnggi oʻn yilliklarida iqtisodiy taraqqiyotda keskin oʻzgarishlarga erishgan rivojlanayotgan mamlakatlar guruhi. Bu mamlakatlar koʻpgina koʻrsatkichlar boʻyicha jahondagi oʻrta va hatto yuqori rivojlangan mamlakatlarga yaqinlashdi.YA.i.m.da sanoat ishlab chiqarish hajmi va uning milliy daromaddagi hissasi oʻsdi, aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulot hajmi koʻpaydi. Yangi qatlam — tadbirkorlar sinfi mavqei mustahkamlandi. Yangi industrial mamlakatlarm.ga Lotin Amerikasining rivojlangan mamlakatlari — Argentina, Braziliya, Meksika va Janubiy Sharqiy Osiyoda "Osiyo yoʻlbarslari" nomini olgan bir qator mamlakatlar va hududlar — Singapur, Tayvan, Koreya Respublikasi, Xitoy tarkibidagi Gongkong kiradi. Bulardan bir qadar keyinroq 2avlod Yangi industrial mamlakatlarm. deb nom olgan mamlakatlar ham paydo boʻldi. Bu mamalakatlarda aholining katta qismi hamon qishloq xoʻjaligida band boʻlishiga qaramay, sanoat ishlab chiqarish hajmi va sanoat mahsulotlari eksporti tez oʻsmoqda, milliy kapital vakillarining mavqei mustahkamlanmoqda. Bularga Lotin Amerikasida Venesuela, Kolumbiya, Peru, Urugvay, Chili, Janubiy Sharqiy Osiyoda Malayziya, Filippin, Tailand, Indoneziya kiradi. Yangi industrial mamlakatlar sanoatida eng zamonaviy texnologiyalar qoʻllaniladi va jahon bozorida raqobatbardosh yuqori sifatli mahsulotlar ishlab chiqariladi. Ularning tajribasi rivojlanayotgan mamlakatlar oʻz taraqqiyotida faqat oʻzlarida serob, hatto ortiqcha boʻlgan tabiiy va mehnat resurslari bilan birga texnik jihatdan murakkab ishlab chiqarishga tayanishlari va bu tarmoqlarda qiyosiy afzalliklarga ega boʻlishi mumkinligini koʻrsatadi. Yangi industrial mamlakatlarm.ning sanoat rivojida chet el kapitali faol rol oʻynaydi. Mas, Singapurda 1980-yillar oxirida ishlov beruvchi sanoat mahsuloti eksportining 90% ga yaqini, Koreya Respublikasida 27% chet el transmilliy kompaniyalari (TMK) filiallari hissasiga toʻgʻri kelgan. TMK bu mamlakatlarda mahalliy arzon ishchi kuchidan foydalangan holda yangi, baʼzan eng yangi sanoat korxonalarini qurishda ishtirok etadi. Ayrim detallar va butlovchi qismlar ishlab chiqaradigan tor ixtisoslashgan korxonalar quradi, mahsulotni pirovard yigʻish rivojlangan mamlakatlarning oʻzida amalga oshiriladi.
Mas, elektronika sanoati sohasidagi AQSH va Yaponiya TMK Meksika, Singapur, Tayvan va Malayziyada yarimoʻtkazgichli priborlar va integral sxemalar chiqaradigan bir qator korxonalarni tashkil etdi. Ayrim TMK murakkab texnologiyani soddalashtirib, ishlab chiqarish jarayonini alohida qismlarga ajratib, rivojlanayotgan mamlakatlarda tegishli korxonalarni qurdi. Natijada bu mamlakatlardan ishlov beruvchi sanoat mahsulotlari eksportining katta qismi TMK ichki firma savdosidan iborat boʻlib qoldi.
Janubiy Sharqiy Osiyodagi Yangi industrial mamlakatlarm.ning eksport yoʻnalishidagi rivojlanishi, eksport tuzilmasi tamomila oʻzgardi. Unda xom ashyo va oziq-ovqat hissasi keskin kamayib, sanoat eksportida toʻqimachilik mahsulotlari salmogʻi pasaydi, mashina va uskunalar hissasi juda oʻsib bordi. Mas, 1970 yildan 1995 yilga qadar Singapur eksportida xom ashyo va oziq-ovqat hissasi (%larda) 72,5 dan 16,1 ga ga, Koreya Respublikasida 23,5 dan 6,7 gacha, Tayvanda 24,3 dan 7,3 gacha, toʻqimachilik tovarlari hissasi esa tegishlicha 5,6 dan 2,6 gacha, 41,1 dan 15 gacha, 29,0 dan 14,4 gacha qisqardi, mashina va uskunalar hissasi esa Singapurda shu davrda (% larda) 11,0 dan 62,3 ga, Koreya Respublikasida 7,2 dan 51,6 gacha, Tayvan 16,7 dan 47,7 gacha oʻsdi. 2avlod Yangi industrial mamlakatlarm.da ham xuddi shunday oʻzgarishlar bormoqda. Malayziyada xom ashyo va oziqovqat eksporti hissasi shu davrda 93,5% dan 26,9% ga qisqargan boʻlsa, mashina va uskunalar hissasi 1,6% dan 50% ga oʻsdi. Tailandda xom ashyo va oziq-ovqat eksport hissasi 95,3% dan 26,3% pasayib, mashina va uskunalar hissasi 0,1% dan 31,5% ga koʻtarildi. Shunday qilib, bu mamlakatlarning koʻpchiligi mashina va uskunalar eksporti boʻyicha jahondagi sanoati rivojlangan mamlakatlar darajasiga koʻtarildi. 20-asr oxirlariga kelib jami rivojlanayotgan mamlakatlar sanoat eksportining deyarli 70%, mashina va uskunalar eksportining 70% dan koʻprogʻi Janubiy Sharqiy Osiyodagi 1 va 2 avlod Yangi industrial mamlakatlarm. (Syangan, Singapur, Koreya Respublikasi, Tayvan, Indoneziya, Malayziya va Tailand), shuningdek, Xitoy hissasiga toʻgʻri keldi. 2002 yilga kelib aholi jon boshiga yalpi milliy mahsulot ishlab chiqarish Koreya Respublikasida 16480, Singapurda 23090, Malayziyada 8280 AQSH dollarini tashkil etdi. Yangi industrial mamlakatlarm. da aholi jon boshiga tibbiy, taʼlim, kommunal xizmatlari isteʼmol boʻyicha ham jiddiy yutuqlarga erishilgan.
YA.i.m.ning paydo boʻlishi hozirgi jahon xoʻjaligida va xalqaro mehnat taqsimotida katta oʻzgarishlar yuz berganligini, rivojlanayotnan mamlakatlar oʻrtasida tabaqalanish kuchayib borayotganligini koʻrsatadi, chunki Yangi industrial mamlakatlarm. dagi taraqqiyot kam rivojlangan mamlakatlarning katta guruhidagi qoloqlikni bartaraf eta olmadi.
Iqtisodiy va sanoat rivojining hozirgi darajasiga koʻra, Yangi industrial mamlakatlarm.dan eng rivojlanganlari — Koreya Respublikasi, Argentina, Meksika, Singapur sanoati rivojlangan mamlakatlarga deyarli yaqinlashdi va Ispaniya, Portugaliya, Gretsiya kabi Yevropa davlatlari bilan bir darajada turadi. Meksika va Koreya Respublikasining rivojlangan mamlakatlarning Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OYESD) aʼzoligiga qabul qilinganligi ham buning isboti boʻla oladi. XXI-asi boʻyi yuqorida oʻylash qulay boʻlgan birinchi sababi shu yil koʻppaytirib borayotgan mamlakatlar orasidagi sanoatning roʻyxati va rivojlanish yuklamasi. XX-asrda dunyoning qanday oʻzgarishlari nazarda tuting?
1. Xitoy – Xitoy yangi sanoat mahsulotlari, texnologiyalari va infrastrukturasini rivojlantirishda mahalliy va xorijiy investitsiyalardan foydalanmoqda. Bunday qatlamli rivojlantirish orqali, Xitoy 21-asrda dunyo iqtisodiyoti mudofaa etishga ruxsat etadigan eng katta mamlakatlardan biri boʻlishi kutilmoqda.
2. Qozogʻiston – Qozogʻiston 21-asrning boshida energiya resurslarini sifatli ishlashni va eksportni oshirishni rejalashtirayotgan. Shuningdek, mamlakat qishloq xoʻjalikni rivojlantirishga juda e’tibor qaratmoqda.
3. Hindiston – Hindiston mahsulotlarni va xizmatlarni sifatli ishlab chiqarishda, innovatsiyalarni rivojlantirishda va texnologiyalarni yaratishda muvaffaqiyatli boʻlib, oʻzaro savdo munosabatlarini oshirishga intildi.
4. Yaponiya – Sanoat, texnologiyalar va innovatsiyalar sohasida Yaponiya muvaffaqiyatli natijalarga erishmoqda va oʻz mamlakatining sanoatini rivojlantirishda ilgʻor qat’iyat bilan davom etmoqda. Yevropaning bir qator mamlakatlarida (Gollandiya-Niderlandiya, Angliya va h.k.larda) XVI—XIX asrlarda tez rivoj topib borgan edi. Jahon iqtisodiyotida ro'y bergan buyuk jug'rofik kashfiyotlar (XVI—XIX asrlar) oqibatida jahon xo'jaligida mustamlakachilik tizimi paydo bo'lishi jahondagi b a’zi-bir davlatlarning tez rivojiga va aksincha, yer yuzidagi ko'pgina mamlakatlaming (asosan, Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari) iqtisodiy-siyosiy qaramligiga va halokatiga olib keldi. Xullas, jahon xo'jaligida bozor munosabatlari deyarli barcha davlatlarda hukmronlik qilgan bo'lsa-da, uning iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy oqibatlari turlicha ko'rinishda bo'lganligini ko'rishimiz mumkin. Ma’lumki, jahon xo'jaligi barcha davlatlar uchun umumiy bo'lgan bir tabiiy va iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy qonunlar asosida takomillashib, rivojlanib boradi. Ya’ni, jahon xo'jaligida bozor munosabatlari rivojlanishining alohida bir milliy libosi yo'q, ammo rivoj lan ish ning o'ziga xos xususiyatlari, tamoyillari mavjud bo'lib, ulami mazkur mamlakatlaming tabiiy sharoitida, resurslarida, milliy an’analarida, iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy rivojlanish jihatlarining turlicha rivojlanish darajasida ko'rishimiz mumkin. Shuning uchun ham jahon iqtisodiyotida ba’zi-bir davlatlar yuqori darajada, ayrimlari o'rtacha, ba’zi-birlari esa (asosan, ko'pchiligi) past rivojlangandir. Shu sababli jahon iqtisodiyotida rivojlangan davlatlarning (ayniqsa, sanoati rivojlangan davlatlar) va shuningdek, rivojlanayotgan davlatlarning (ayniqsa, «yangi industrial mamlakatlar» deb nom oigan davlatlarning) iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy rivojlainish yutuqlarini atroflicha chuqur tahlil qilish, ushbu davlatlarning [iqtisodiy rivojlanish tajribasidan ijodiy foydalanish O'zbekiston Respublikasi uchun ham nazariy, ham amaliy ahamiyat kasb etadi. XX—XXI asrlar bo‘sag‘asida ro‘y bergan keng ko‘lamdagi iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy jarayonlar jahon xo'jaligi va uning mohiyatiga o'z ta’sirini o'tkazgan edi. Bu jarayonlar ta’sirida jahon xo'jaligida sezilarli siljishlar, o'zgarishlar yuz berib, rivojlanishining yangi, turli-tuman va ko'p variantli bosqichlari shakllandi. Jahon iqtisodiyotida nafaqat dunyo, balki uni tushunish, talqin qilish ham o'zgarib bormoqda. Jahon xo'jaligida, ayniqsa, Yevropa mamlakatlari iqtisodiyotida shunday tub o'zgarishlar yuz berdiki, bu o'zgarishlar ham, albatta, jahon xo'jaligining rivojlanishiga o'z ta’sirini o'tkazmasdan qolmadi. Ma’lumki, hozirgi kunda jahon mamlakatlari bir-biri bilan shunday o'zaro bog'lanib ketganki, biz bulami, asosan, o'zaro iqtisodiy aloqalarni turli darajada rivojlangan iqtisodiy tuzilmalarning ishtirokida ko'rishimiz mumkin. Ushbu mamlakatlar nafaqat turli darajada rivojlanganligi bilan, balki xalqaro mehnat taqsimotiga va jahon xo'jaligiga turli darajada jalb qilinganligi bilan ham farq qiladi.
XXI asrning boshlarida yangi sanoat mamlakatlari oʻzining rivojlanishini koʻrsatishga urinayotgan yangi industrializatsiya bosqichidir. Bu davrda yangi texnologiyalar, yagona mahsulotlar ishlab chiqarish usullari, transport tarmoqlari va energiya tizimlarining rivojlanish boʻyicha koʻplab mamlakatlar aylanishga kirishgan edi.
Bunday mamlakatlar, kapitalni oshirish, innovatsion yondashuvni targʻib qilish va ommaviy islohotlar vaqtini taqdim etish kabi koʻplab strategiyalarni amalga oshirdilar. Bu industrializatsiya bosqichida, yangi mamlakatlarning siyosiy, iqtisodiy va madaniy tizimlarida oʻzgarishlar sodir boʻlgan va ular global ekonomik muhitda oʻzlarini oʻz ichiga olganlar.
Bu mamlakatlar orasida KXAjaro, Xitoy, Hindiston, Braziliya va Rusiya kabi mamlakatlar muhim joy tutadi. Ularni asosan energiya, kimyo, metallurgiya, mashinasozlik kabi soha yoki sohalar rivojlanishi taʼsir qiladi. Muhim sanoat sohalari rivojlanishi qiyinlik, qatlam topish va muammo voqealarini ham olib borishi mumkin. Bu jihatdan, aholining maʼnaviy va iqtisodiy maqsadlari, resurslar, siyosiy muhit, innovatsiyalar va koʻrsatilgan koʻmak koʻp masalalar rivojlanayotgan sanoat hududlarida muhim roʻl oʻynaydi. XXI asrda yangi industrial mamlakatlar oʻzaro raqobatda yuksalishga urgʻo koʻrsatmoqda. Tez-tez rivojlanayotgan mamlakatlar, yuqoridagi texnologiyalar, yuqori san'at mahsulotlari va innovatsiyalarni egallash orqali yuqori darajada islohotlarga erishmoqda. Bu mamlakatlarning ba'zi namunalariga Koreya Respublikasi, Singapur, Qatоr va BAE (Birlashgan Arab Amirliklari) kiritilishi mumkin. Bu vaqt vaqtda, ular siyosiy, iqtisodiy, va sohaniy taraqqiyotlar bo'yicha dunyo darajasiga ega bo'lishlari mumkin. XXI asrning boshlarida, hamkoriylik va innovatsiyalar bilan yuritilayotgan yangi industrial mamlakatlar kuchli ko'rsatishlar paydo qilmoqda. Bu mamlakatlar, yangi texnologiyalar, energiya iste'mol etish usullari, ekologik muammolar va global moliyaviy o'zgarishlar bilan muvofiq rivojlanmoqda. Yangi markaziy Osiyo va Afrika mamlakatlarining ekonomik rivojlanishiga qarshi yil üchi oshirilgan va ularga kreditlash, investitsiyalar va innovatsiyalarni qo'llab-quvvatlash yo'nalishlarida qat'iy qarorlar qabul etilmoqda. Shuningdek, o'sha davlatlar o'zaro savdo va iqtisodiy munosabatlarni yanada kengaytirish uchun o'zaro hamkorliklar qilishlari va integratsiyalashlari amalga oshirilmoqda. Bu jarayonning biruraman jihatlari, yangi industrial mamlakatlarning dunyo iqtisodiy tartibga oid o'rinlari o'zgarishi bilan bog'liq. Ularning yana biri, energetik resurslarni oshkor qilish, yashirin ekologik muammolarni hal qilish va inobatga oshirish, energia iste'molini zamonaviy usullarga o'tqazish kabi muhim masalalarni hal qilish. Bular hammasi XXI asrning yangi industrial mamlakatlarning muvaffaqiyatli rivojlanishiga oid muhum vazifalar hisoblanadi. XX asr, global yangiliklarni tez tarzda o'zimizga taalluqli qilish, kommunikatsiya va transport vositalari, sanoat va ya'ni tibbiyot sohasida ko'p o'zgarishlar keltirdi. XX asrning oxirgi yillarida davlatlararo munosabatlarda o'zgacha odatlar o'sdi va xalqaro tuzilmalar yuzaga chiqdi.
XXI asr esa, globalizatsiyaga yetidan ta'sir ko'rsatadi va global munosabatlarda kuchli o'zgarishlarni kechiradi. Shu tufayli, yangi texnologiyalar, iqtisodiy va siyosiy tuzilmalarda to'g'ri o'zgarishlarga olib keladi. Bu asrning boshqa belgilari esa hodisalar, tartibga solish muammolari, energiya resurslarining samarali ishlatilishi, yangi jismoniy texnologiyalar va internetning rivojlanishi kabi muhim muddalar hisoblanadi. Sanoat jihatdan taraqqiy etgan mamlakatlarning umumiy tavsifi o'zaro farqli bo'lishi mumkin. Ammo umumiy ravishda, bu mamlakatlar yuqori texnologiyalar, innovatsiyalar va investitsiyalar yordamida sanoat sektorini rivojlantirishgan, yangi mahsulotlar yaratish va eksportni oshirishga yo'naltirilgan. Bu mamlakatlar mavjud sanoat korxonalarini kengaytirish, energiya resurslarini efektiv boshqarish, ishlab chiqarishni avtomatlashtirish va iste'mol qilishga muvofiqlashtirish bilan shug'ullanishadi. Bu davlatlarning sanoat taraqqiyotida yuritilayotgan dlavatlarimiz qatorida Xitoy, Koreya, Germaniya, Yaponiya va AQSH kabi mamlakatlar kelsa mumkin.

Xulosa:
XXI asrda sanoat taraqqiy etgan mamlakatlarning umumiy tavsifi oldukca kompleksdir. Bu tarz mamlakatlarda sanoatining rivojlanishi, iste'molchi xavfsizligi, xalqaro bo'ydoqlashish, ishlab chiqarishni sifatli darajada amalga oshirish, yangi texnologiyalar ishlatishga qaratilgan diqqat keltirib chiqadi. Tajribaviy mamlakatlarda, sanoat taraqqiy etishining asosiy aspektlari bevosita iqtisodiy, iqtisodiy va sotsial sohalarda rivojlanib bormoqda. Ular texnologik rivojlanish muammolari bilan kurashish uchun kamchiliklarga ega, ammo umumiy ravishda bu mamlakatlar sanoat taraqqiyotiga davo qilishga intilishadi. Bu tarz mamlakatlarda ekologik muammolar va resurslar boyicha qabul qilinadigan qarorlar hamda ilg'or iqtisodiy siyosatlar o'z ahamiyatini oshirishmoqda. XI asrda yangi sanoatlashgan mamlakatlarda rivojlanish muammolari va istiqbollari yo'qotilgan mamlakatlardan keng doira ko'radigan mavzu. Eng xosil bo'lgan yangi sanoatlashgan mamlakatlar orasida Yaponiya, Koreya Respublikasi va BAE (Birlashgan Arab Amirliklari) kabi mamlakatlar kabi mamlakatlarni ko'ramiz. Bu mamlakatlarda sanoat rivojlanishi va texnologiyalar yuqori saviyedagi ko'pgina muammoni yuzaga chiqaradi. Japoniya, misol uchun, iqtisodiyotda rivojlanishga erishgan mamlakat va mamlakatlarning innovatsion rivojlanishida asosiy o'rin egallaydi. Biroq, Japoniya mustamlakasiga asosan, yangi sanoatlashgan mamlakatlar faqat mustahkamlash uchun yaraqli siyosatlar va strategiyalarni qabul qilishi lozim. Koreya Respublikasi esa, texnologiyalar sohasida o'z darajasini oshirish va yangi innovatsion texnologiyalar yaratishda muvaffaqiyat qozongan mamlakat hisoblanadi. BAE esa, energetika sohasida yangi yunalishlar va innovatsion proyektlarni boshladi va bu jejakda, energetika sohasida o'zaro ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun ko'plab yangi texnologiyalar va strategiyalar qabul qilmoqda. Bu mamlakatlarning rivojlanish muammolari ichida bosh muammolar texnologik rivojlanish, yopishgan siyosat va yangi rivojlanish modeli qurishni yo'qotish, innovatsiyalar yaratish, ijtimoiy va iqtisodiy ravo amalga oshirish, shuningdek, global islohotlarni takomillashtirish, mamlakatlar orasida islohot va hamkorlikni kuchaytirish kabi yo'qotilishi zarur muammolar keltiriladi. Bu rivojlanish muammolari bilan kurashish uchun, bu mamlakatlar o'zlariga xos yondashuvlar va strategiyalar belgilab rivojlanishlarini ta'minlashlari lozim.