O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti Ekologiya va geografiya kafedrasi



Yüklə 1,79 Mb.
səhifə38/104
tarix18.05.2023
ölçüsü1,79 Mb.
#116552
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   104
Sanoat ekologiyasi

Modda
Lar

1-toifa suv havzasi

2-toifa suv havzasi

Zararli ko`rsatkichlarni chegararlash
(ZKCH)

RECHK, mg/m3

Zararli ko`rsatkichlarni chegararlash
(ZKCH)

RECHK, mg/m3

Benzol

Sanitariya-toksikologik

0,5

Toksikologik

0,5

Fenollar

Organoleptik

0,001

Baliqchilik xo`jaligi

0,001

Benzin, kerosin

Organoleptik

0,1

Baliqchilik xo`jaligi

0,05

Sd2+

Sanitariya-toksikologik

0,001

Toksikologik

0,005

Cu2+

Ogranoleptik

1

Toksikologik

0.005

Zn2+

Umumsanitariya

1

Toksikologik

0,001

Sianidlar

Sanitariya-toksikologik

0,1

Toksikologik

0,05

Cr6+

Organoleptik

0,1

----

0

Yer yuzidagi suvlarni ifloslanishlardan muhofazalash maqsadida “Sanitariya me`yorlari va qoidalari” oqova suvlarni suv havzalariga to`kishni (quyishni) ta`qiqlaydi.
Suv tarkibidagi quruq cho`kma (qoldiqlar) ni aniqlash
Quruq qoldiq (cho`kma) ning miqdori suvda eriydigan, uchmaydigan mineral va qisman organik moddalarning umumiy miqdorini tavsiflaydi va suvning organoleptik ko`rsatkichlariga salbiy ta`sir ko`rsatadi.
Davlat standarti - 2874-82 ga asosan, suvning tarkibidagi tuzlarning umumiy miqdori 1000 mg/sm3 dan yuqori bo`lmasligi kerak. Ayrim hollarda, Sanitariya va Epidemiologiya organlarining ruxsati bilan, quruq qoldig’i 1500 mg/dm3 gacha bo`lgan suvdan foydalanishga ruxsat etiladi. Suv tarkibida quruq qoldiq 1000 mg/dm3 gacha bo`lsa, u ichimlik suvi, 1000 mg/dm3 dan yuqori bo`lsa, minerallashtirilgan suv deyiladi.
Bu ko`rsatkichlarni gigienik qiymatlari quyidagicha: suv tarkibida yuqori miqdorda mineral tuzlarning bo`lishi, uni ichishga yaroqsizligini bildiradi, chunki is`temol qilinganda suvning tuzli yoki achchiq, sho`r ta`mi organizmda noqulay fiziologik o`zgarishlarni vujudga keltiradi. Suvning issiq ob-havoda qizishiga imkoniyat yaratadi, organizmni chanqash holatiga olib keladi, oshqozon sekresiyasining o`zgarishini va boshqalarni vujudga keltiradi. Suvning kuchsiz minerallanishi (50-100 mg/dm3 dan past) suvga yoqimsiz ta`m beradi, uning tarkibida kam miqdorda mikroelementlarning saqlanishiga olib keladi va organizmda noqulay fiziologik o`zgarishlarni keltirib chiqaradi.


Soda qo`shmasdan suv tarkibidagi quruq qoldiq (cho`kma) miqdorini aniqlash

  1. Chinni idish o`zgarmas massagacha termoshkafda 1000 C da quritiladi.

  2. Pipetka yordamida 250-500 sm3 suv o`lchanib, filtrlanib, quritilgan chinni idishga solinadi.

  3. Idishdagi suv quritish shkafiga joylashtiriladi va u bug’lantirib, o`zgarmas massagacha quritiladi.

Chinni idish tagidagi quruq qoldiq (cho`kma)ning miqdori quyidagi formula bilan aniqlanadi (mg/dm3):
( 15)
bu yerda,
a –quruq qoldiq cho`kmali chinni idishning massasi, mg;
b– quritilgan chinni idishning massasi, mg;
1000 – desimetr kubga aylantirish koeffisenti;
V- tekshirish uchun olingan suvning hajmi, sm3.

Yüklə 1,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   104




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin