O’zbekiston respublikasi oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Guliston davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti biologiyа kafedrasi evolyutsiya nazariyasi fanidan laboratoriya mashg’ulotlarini bajarish uchun

Krot, ot, ko’rshapalak oldingi oyoqlari
Morj va tyulenning suzishga moslashishi
Krotning qazuvchi oyog’i
Kemiruvchilar va quyonsimonlarning kesish organlarining tuzilishi
Suvarak, suv qo’ng’izi, chigirtkani oyoqlari
Boshoyoqli mollyuska va sut emizuvchilarning ko’zi

Insertda foydalaniladigan maxsus jadval

Abzatslar №	“Bilaman” – V	“Ma’qullayman” Q	“O’rganish lozim”-	“Tushunmadim” -?
1.
2.
3.
4 va h.k.

Tavsiya etilayotgan adabiyotlar:
1.Ғофуров А.Т. Дарвинизм(Дарслик). – Т.: Ўқитувчи. 1992.
2. Яблоков А.В., Юсуфов А.Г. Эволюционное учение. М.: Высшая школа, 1989.
3.Лекявичюс Э. Элементы общей теории адаптации. Вильнюс, 1986.
4.Герань И. Удивительные животные. М., 1985.
5.Дарвин Ч. Путешествие натуралиста вокркг света на корабле «Бигл». М., 1983.
Internet manbalari
1. http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/149af8e9-2e70-4c24-937b-687dec2bba19/%5BBIO9_09-52%5D_%5BTI_04_0%5D.htm
2.http://files.school-collection.edu.ru/dlrstore/db2a719e-7e02-4f82-95b6-701763f0d1a6/%5BBIO9_07-37%5D_%5BMA_02%5D.swf
Nazorat uchun test savollari
1.Ekotizimda uzoq tarixiy rivojlanish jarayonida ko’plab, oziqa zanjiri hosil bo’ladi, ular quyidagicha o’zaro aloqada bo’ladi :
A – territorial;
B – genetik;
V – ozuqavi
G – populyatsiya ichidagi vnutripopulyatsionno’e.
2. 1-rasmda ozuqa zanjirida qaysi organizm etishmayapdi?
A – polevka;
B – qarg’a
V – ko’k qush;
G – soroka.

Rasm-1

1. Bir turni kushandasi tomonidan qisman yo’q qilinishi qanday ataladi?
A –tur sonining tebranishi ;
B –o’z-o’zini boshqarish ;
V –ozuqaviy bog’liqliq ;
G – modalar(aylanishi) almashinuvi .
3.Qonunga ko’ra ozuqa zanjirida zvenodan zvenoga organik moddalarni qisqarishi -bu :
A –hosildorlik ;
B –moddalar aylanishi;
V –ekologik piramida qoidasi ;
G –o’z-o’zini boshqarish.
4. Har qanday biogeotsenozning mo’’tadilligi, chidamliligi asosini tashkil etadi :
A –organik birikmalardan noorganik birikmalarni hosil qiluvchi o’simliklar turining xilma-xilligi;
B –abiotik omillarning xilma-xilligi;
V – odamning turli faoliyati ;
G – populyatsiya sonini tebranishi .
5.  ...........tufayli biosferada tirik va o’lik tabiat o’rtasida to’xtovsiz atom aylanishi amalga oshadi :
A – har xil organizmlarning hayot faoliyati;
B – Biosferada moddalarning mexanik aralishishi;
V – organizmlarni o’z-o’zini hosil qilish qobiliyati
6. Populyatsiya sonini o’zgarishi, ekotizim almashinuvi, odam ta’sirida tabiiy muhitning o’zgarishi va boshqalarni fan o’rganadi:
A – geologiya;
B – botanika;
V – ekologiya;
G – agrobiologiya.
7.2 -rasmda abiotik faktor qaysi harf bilan belgilangan?

Rasm-2

4. O’simliklar uchun botqoqda chegaralovchi faktor sanaladi:
A – tuproqda suv miqdori;
B – maydonning etishmasligi;
V – atmosferani quruqligi ;
G – tuproqda kislorodning etishmasligi .
5. Organizmlar hayot-faoliyatidagi kelayotgan mavsumiy o’zgaruvchanlik ko’rsatadi: