9
Identiv o’quv maqsadi
:
1.
O’simliklar sistematikasida turlarni binar nomeklatura asosida oilalarini aniqlay
oladi.
2.
Dorivor o’simliklar lotincha (nomeklatura) nomlarini o’qish qoidalarini biladi.
Kerakli jihoz va materiallar
: O’quv-uslubiy qo’llanmalar, tarqatma materiallar,
o’simliklar
aniqlagichi, taqdimot.
O‘simliklar sistematikasidan amaliy ishlarni bajarish bo‘yicha ko‘rsatmalarni
talabalar vazifa olish jarayonida yoki undan oldin o‘qituvchi tomonidan
oldindan
tuzilgan rejaga asosan oladi.
Ma’lumki yuksak o‘simliklar, xususan arxegonial va, ayniqsa, gulli o‘simliklar
bo‘yicha olib boriladigan amaliy mashg‘ulotlar uchun mikroskop singari texnik
asboblarning qo‘llanilmasligi ularni bajarishni ancha yengillashtiradi.
O‘simliklarni o‘rganish jarayonida lupa (20 barobar katta qilib ko‘rsatadigan),
laboratoriya ignasi, preparat tayyorlov oynasi, o‘simlikning rasmi va uning organlarini
chizish
uchun rasm daftari, kundalik ma’lumotlarni yozish uchun kundalik daftari
va, nihoyat, rangli qalamlar bo‘lishi shart.
Har qanday holda ham tirik o‘simlik bilan ishlash imkoni bo‘lmagan taqdirda
gerbariy va oldindan spirtda tayyorlangan materiallardan foydalanishga to‘g‘ri keladi.
Materiallarni yig‘ish 1-2 kurslarda o‘tkaziladigan o‘quv dala amaliyoti davomida
amalga oshirilishi mumkin. Yil davomida bajariladigan topshiriqlarni bajarish uchun
zarur materiallarni o‘quv dala amaliyotiga qadar o‘simliklar qayerda, qanday muhitda
o‘sishi, vegetativ va generativ rivojlanish fazalarining qachon o‘tishini oldindan
aniqlash va ro’yxat tuzilishi amaliy mashg‘ulotni o‘tishni yengillashtiradi. Qulay
bo‘lishi uchun o‘simlikning guli, gul to‘plami yoki boshog‘i alohida yig‘ilib spirtga
solib qo‘yiladi. Shunday qilinsa bu organlar o‘z tabiiy holatini uzoq vaqt saqlaydi.
Bu maqsadlar uchun dorixonada ishlatiladigan 25-50 ml xajmdagi
shishachalardan foydalanish mumkin. Spirtli shishachalarga solingan o‘simlik
organlari probka bilan mustahkam qilib berkitilgan bo‘lishi kerak.
Bundan tashqari
teriladigan materiallarning har bir turi (to‘pgul, boshoq va hokazo) alohida-alohida
xaltachalarga solingan, ustida etiketkasi bo‘lishi zarur.
Ishni mustaqil ravishda bajarish shu fanga taalluqli adabiyotlar bilan
tanishishdan boshlanadi. Shundan so‘ng mavzuga oid qo‘llanma bilan tanishiladi.
Talaba
berilgan vazifani bajarar ekan, ishning boshlanishi, uni bajarilishi haqidagi
ma’lumotlarni o‘z kundalik daftariga yozib borishi va
nazorat savollariga javob
tayyorlashi zarur.
Bajarilgan mustaqil ishlar qatoriga etiketkasi to‘liq va to‘g‘ri yozilgan gerbariy
materiallari ilova qilinadi.