O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi jalilova s. X., G`Ayibova n. A

Noverbal kommunikatsiya shakllari: 
1.Kinestetika 
– 
tana,qo`l 
harakatlari(jestikulyatciya),
mimika,pantomimika. 
2.Paralingvistika – bu ovoz tembri,diapazoni, tonalligi. 
3.Ekstrolingvistika – nutq tempi, pauzalar,tomoq qirish,yig`lash,kulgi va 
h.z. 
4.Proksemika – muloqotni vaqt va fazoviy jihatdan tashkil etilish sohasi.
Muloqotning interaktiv tomoni – bu insonlarning muloqot jarayonida 
bir-birlariga o`zaro ta`sir etishidir. 
•
Muloqot va birgalikdagi faoliyat ijtimoiy nazorat sharoitlarida amalga 
oshiriladi. 

---

129 
•
Ijtimoiy 
nazorat 
esa 
ijtimoiy 
normalar 
– jamiyatda qabul 
qilingan,kishilarning o`zaro ta`sir va munosabatlarini tartibga soluvchi xulq-
atvor namunalari asosida olib boriladi.
Ijtimoiy nazorat mexanizmlari: 
•
Ma`qullamaslik. 
•
Ayblash. 
•
Jazolash.
Muloqotning pertseptiv tomoni – bu muloqot jarayonida o`zaro bir-
birini tushunish va bir-birini idrok qilish. 
O`zaro bir-birini idrok etishning mexanizmlari: 

Identefikatciya. 

Refleksiya. 

Stereotiplashtirish. 
Identefikatsiya
– bu insonning o`zini boshqa insonga, guruhga
o`xshatishidir. 
Refleksiya 
– bu insonnig muloqotdagi sheriklari uni qanday idrok etishli
va shunga qarab o`z hatti-harakatini to`g`rilash. 
Stereotiplashtirish-
xulq-atvor shakllarini tasniflash va ularning 
sabablarini avval ma`lum bo`lgan, y`ani ijtimoiy stereotipga javob beruvchi 
holatlarga kiritish orqali tahlil qilishdir.
Shaxsalaro 
munosabatlar 
psixodiagnostikasida 
qo`llaniladigan 
metodlar: 
•
Sotsiometriya
•
So`rovnomalar (T.Liri metodikasi,Tomas metodikasi)
•
Proyektiv metodikalar (“Oila rasmi, Rene Jil metodikasi) .