Oʻzbeкiston respubliкasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Kadirov axborot texnologiyalari

Elektron kalitlar va sertifikatlar. 
Elektron raqamli imzoning 
yopiq kaliti – bu faqat hujjat muallifiga ma’lum boʻlgan va elektron 
hujjatda elektron raqamli imzoni hosil qilish uchun moʻljallangan 
277

---

belgilar ketma-ketligi. Elektron raqamli imzoning ochiq kaliti bu 
elektron hujjatning kim tomonidan yuborilganligini aniqlash va uni 
haqiqiyligini tasdiqlashda qoʻllanilishi moʻljallangan belgilar 
ketma-ketligi. Elektron sertifikatlar – bu sertifikatsiya tizimi 
qoidalariga binoan belgilangan talablarga koʻra elektron raqamli 
imzo vositalarining muvofiqligini tasdiqlash uchun, hamda 
elektron raqamli imzo kalitining sertifikati elektron raqamli 
imzoning ochiq kalitining elektron raqamli imzoning yopiq kalitiga 
mosligini tasdiqlaydigan va elektron raqamli imzo yopiq kalitining 
egasiga roʻyxatga olish markazi tomonidan berilgan hujjat. 
Elektron raqamli imzolar kalitlarini roʻyxatga olish markazi 
elektron 
raqamli 
imzoning 
ochiq 
kalitlari 
va 
shifrlash 
sertifikatlaridan quyidagi maqsadlarda foydalanishni ta’minlash 
uchun moʻljallangan: 
8.14-rasm. Elektron raqamli imzolardan foydalanish 
Kalitlarni roʻyxatga olish markazi tomonidan tayyorlanadigan 
elektron raqamli imzo kalitining sertifikati ITU-T X.509, 
RFC3279, RFC3280 halqaro tavsiyalarida belgilangan formatdan 
foydalanadi. 
Identifikasiya va autentifikasiya tushunchalari. 
Identifikasiya 
(identification) – foydalanuvchini uning nomi boʻyicha aniqlash. 
278

---

Foydalanuvchi 
tizimga 
uning 
soʻrovi 
boʻyicha 
oʻzining 
identifikatorini bildiradi, tizim esa oʻzining ma’lumotlar bazasida 
uning borligini tekshiradi. 
Autentifikasiya 
(authentication) 
– 
ma’lum 
qilingan 
foydalanuvchi, jarayon yoki qurilmaning haqiqiy ekanligini 
tekshirish muolajasi. Bu tekshirish foydalanuvchi haqiqatan aynan 
oʻzi ekanligiga ishonch hosil qilishga imkon beradi.