O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi m. G. Umarxodjaeva, O. S. Umarov, D. A. Ismailov
Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar ro`yxati
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 12.DIVIDENDLAR SIYOSATIGA TA‟SIR KO„RSATADIGAN OMILLAR 1. Dividendlar siyosatining ahamiyatini aniqlash.
|
Mustaqil ishlash uchun adabiyotlar ro`yxati:
1. Xodiev B.YU., Berkinov B.B. ―Korporativ boshqaruv va raqobatni rivojlantirish‖ O‗quv qo‗llanma. -T.: 2011 y. 2. Steen Thomsen & Martin Conyon – Corporate Governance, mechanisms and systems. McGraw-Hill Higher Education UK, 2012 – 367pp. 3. Bob Tricker – Corporate Governance, Principles, Policies and Practices, 3rd edition, Oxford online resources center, 2012 – 904pp. 4.www.webofsciense.com - Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi 5. .www.ziyonet.com –axborot-ta‘lim tarmog‗i 12.DIVIDENDLAR SIYOSATIGA TA‟SIR KO„RSATADIGAN OMILLAR 1. Dividendlar siyosatining ahamiyatini aniqlash. Kompaniyaning umumiy qiymatini aniqlashda va aksiyadorlarning boyligini maksimal darajada oshirishda dividend siyosatining ahamiyatini aniqlashning ikkita nazariy maktablari mavjud: Kompaniyaning umumiy baholashida dividendlar katta rol o‗ynamaydi. Ushbu nazariyaga "ahamiyatsizlik nazariyasi" deyiladi. Kompaniyaning qiymatini 180 baholashda dividendlar muhim ahamiyatga ega. Ushbu nazariyaga "ahamiyat nazariyasi" deyiladi. Bu muhim ahamiyatga ega bo‗lmagan nazariyaga qaraganda ko‗proq amaliyotga ega. Muhim bo‗lmaganlik nazariyasi. Ushbu nazariyaning asosiy tarafdorlari Modigliani va Miller, ilgari shuningdek, kapital to‗zilmasining firma qiymatini baholashda muhim emasligini nazarda tutgan. Ushbu nazariyaning asosi shundaki, firma qiymatining faqat firmaning daromad olish qobiliyati bilan belgilanadi. Ushbu daromadlarning foydalari qanday bo‗lishidan qat‘iy nazar, bu muhim rol o‗ynaydi. Aksiyadorlar uchun qiymat jihatidan, dividendlarni to‗lash va mablag‗larni qayta investitsiyalangan mablag‗larni aksiya bahosiga aks ettirish bilan kompaniya uchun mablag‗larni qayta tiklash o‗rtasida farq yo‗q. Modigliani-Millerning kapital tuzilishi nazariyasi singari, muhim ahamiyatga ega bo‗lmagan nazariya bir nechta haqiqiy bo‗lmagan taxminlarga asoslanadi: - mukammal bozorlar mavjud: - axborot hamma uchun teng darajada mavjud va unga to‗lanadigan pul yo‗q; - barcha investorlar to‗liq va teng taqsimlangan ma‘lumotlarga muvofiq oqilona harakat qilishadi; - aksiya bahosiga ta‘sir etadigan alohida yirik aksiyadorlar yo‗q; - operatsiyalar bir zumda va bepul amalga oshiriladi. - aksiyalarning yangi emissiyalarini joylashtirish uchun hech qanday haq olinmaydi; - soliqlar yo‗qligi; - aksiyadorlar o‗rtasida kapital yoki foyda bo‗yicha imtiyozlar yo‗q; - bozorda kompaniyaning kelajagi haqida to‗liq ishonch bor. Ushbu nazariya ushbu taxminlarning kontekstida haqiqiy bo‗lsa-da, bu taxminlarning noaniqligi tufayli amaliyot tajribasini to‗xtata olmaydi. Aniq nazariya. Yillar davomida bozor ahvolini monitoring qilish dividendlar kompaniyaning umumiy qiymatini baholashga ta‘sir qilishini ko‗rsatdi. Kompaniyalarning daromad o‗sishi sekinlashuviga qaramay, dividendlarning o‗sishi davom etayotganligi, dividendlar o‗sishining kutilayotgan natijalari va ularning to‗lovlari dividendlarga qo‗shilish muhimligini tasdiqlaydi. Bu, ayniqsa, dividendlar to‗lashdan tashqari, mablag‗larni sarflash uchun, kompaniyaning bu mablag‗larni 181 qaytarish uchun qimmatroq tashqi manbalardan qarz olishga majbur bo‗lgan holatlardir. To‗rt asosiy dalil mavjud: - dividendlarning axborot mazmuni; - joriy daromadga ustunlik; - daromadning sifati; - Bozorning o‗zgarishi. Dividendlarning axborot tarkibi. Kompaniyani dividend to‗lovi va oldingi mablag‗ bilan taqqoslash investorlarning qarashlarini kelajakdagi istiqbollari ko‗rsatkichi sifatida qabul qiladi. Aksariyat sarmoyadorlar sarmoyalar qoldig‗iga to‗liq ishonishdan ko‗ra, investitsiyalardan ma‘lum miqdorda daromad olishni afzal ko‗rishadi. Modigliani va Miller, agar investorlar hozirgi daromadni xohlasalar, ular o‗zlarining bir qismini bozorga sotishlari mumkin. Biroq, bu operatsiya bilan bog‗liq xarajatlar investor uchun aksiyalar qiymatiga ta‘sir qiladi va aksiyalarni sotishda olinadigan umumiy miqdor haqida noaniqlik bo‗ladi. Ba‘zi sarmoyadorlar shu tarzda harakat qilgani haqidagi dalillar faqat ba‘zilari daromadning umumiy daromadidan afzalroq ekanini tasdiqlaydi. Daromadning sifati. Investitsiyalangan mablag‗‗larga taalluqli potensial kapital koeffitsientining aniq miqdorining noaniqligi sababli, daromadning hozirgi daromadlari va unga o‗xshash potensial kapital tushumi shaklida olinadigan daromadlar o‗rtasidagi "sifatli" farq mavjud. Modigliani-Miller (MM) nazariyasi bozorda aksiyalarni sotish orqali dividend daromadiga teng miqdorni olish mumkinligini ta‘kidlaydi. Aks holda, aksiyalar uchun bozor bahosi kompaniya boshqaruvi va ta‘siridan tashqaridagi sabablarga ko‗ra o‗zgarib turishi va uning samaradorligiga bog‗liq emas. Natijada, aksiyalarning bir qismini joriy narxlarda sotish mumkin emas. Ushbu noaniqlik, kompaniyaga investitsiya kiritish uchun aksiyadorlar uchun hech bo‗lmasa mukofotning muayyan qismi joriy daromad shaklida bo‗lishi kerak degan fikrni kuchaytiradi. Ushbu argumentlarni dividendlar to‗lash orqali joriy daromadni oluvchi investor foydasiga sarmoya tushumlarining yanada jozibador soliqqa tortilishiga qarshi qo‗yish mumkin. Bu joriy daromadning afzalliklarini qoplashi kerak. Soliqni 182 hisobga olishning qiyinligi shundaki, yakka tartibdagi aksiyadorlarning soliq maqomi hal qiluvchi omil bo‗lib, yirik aksiyadorlik jamiyatlari uchun esa baholash mumkin emas. Demak, biz Modigliani-Miller modeli va uning haqiqatga yaqinlashuvi haqidagi ayrim cheklashlar haqidagi varsayımlarının zaiflashuvi bilan muhim ahamiyatga ega bo‗lmagan nazariyani foydaligini yo‗qotganligini ko‗rib turibmiz. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|