O`Zbekiston Respublikasi Oliy Va O`Rta Maxsus Ta`Lim Vazirligi Mirzo Ulug`Bek Nomidagi O`Zbekiston Milliy Universiteti

Qisqacha nazariy ma’lumotlar. Eng birinchi signallarning harakteristikalari bilan tanishib olamiz. Agar signal ∆t=t2-t1 oraliqda mavjud bo‘lsa, u holda
1. Signalning o‘rtacha qiymati s(t)= 1 ∆t ∫ 𝑠𝑠(𝑡𝑡)𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1
2. Signalning oniy qiymati p(t)=s(t)s* (t)=|s(t)|2
3. Signalning energiyasi E=∫ 𝑝𝑝(𝑡𝑡)𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1 =∫ s(t)𝑠𝑠∗(t)𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1 = ∫ |𝑠𝑠(𝑡𝑡)| 2 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1 dt
4. Signalning o‘rtacha quvvati Pўр= 1 ∆t ∫ 𝑝𝑝(𝑡𝑡)𝑑𝑑𝑑𝑑 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1 = 1 ∆t ∫ |𝑠𝑠(𝑡𝑡)| 2 𝑡𝑡2 𝑡𝑡1 dt
Skremberlarning ikkala turi ham chiziqli teskari aloqali siljish regestriga kiritilgan (CHTASR). Buni quyidagi ko‘phad orqali ko‘rishimiz mumkin:
G(x)=∑ 𝑔𝑔𝑖𝑖𝑥𝑥 𝑑𝑑 𝑖𝑖 𝑖𝑖=0
bu yerda d- CHTASR xotirasi 𝑔𝑔𝑖𝑖𝜖𝜖 GF, agar 𝑔𝑔𝑖𝑖≠0 bo‘lsa u holda CHTASR yopiq kalit asosida bo‘ladi.

Agar ma’lumotli signal N bitdan iborat bo‘lsa, u holda skremblerning ko‘phad shaklida quyidagicha yozish mumkin:

D(x)=∑ 𝐷𝐷𝑖𝑖𝑥𝑥 𝑁𝑁−1 𝑖𝑖 𝑖𝑖=0
bu yerda 𝐷𝐷𝑖𝑖 (N-1-i)-bitga mos keladi va unga Smul(x) ko‘phad mos keladi. Umumiy jihatda multiplikativ skrembler uchun mos keladigan ko‘phadni quyidagicha yozamiz:
Smul(x)=D(x)/G(x) (1)
Agar additiv signal bo‘lsa, u holda ko‘phadning umumiy ko‘rinishi quyidagicha bo‘ladi:
Sad(x)= I(x) xN/G(x)+D(x) (2)
bu yerda I(x) CHTSAR ning ichki holatini anglatadi, bu yerda bundan tashqari G(x) ko‘phadning darajasi kamroq hisoblanadi.
Multiplikativ desklemberni ko‘phad ko‘rinishini quyidagicha aniqlaymiz:
D(x)= Smul(x)G(x) (3)
Ma’lumotlarning berilishi va masalaning qo‘yilishi. Skremblerning identifikatsiya ko‘rinish modelini shakllantirishda quyidagi rasm muhim hisoblanadi.

Ikkilik ma’lumotlar generatori ma’lumotlarni simulyatsiya qiladi hamda radio tizimlarda uzatiladi. Berilgan ehtimoliy birliklar bilan ikkilik oqimni birgalikda generatsiya qiladi. Buni quyidagicha ko‘rish mumkin:
P(Di=1)=0.5-τ, τϵ(0,0.5).
Skembler generatordan keladigan ma’lumotlarni additiv yoki multiplikativ sxemalarini skremberlaydi. Masalani yechishda skremberlangan signal va yuqoridagi ko‘phad G(x) muhim hisoblanadi. Shuningdek N>>d ni e’tiborga olish talab etiladi.