O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi

Sanoatda raqamli transformatsiya Jahon iqtisodiy forumi hisob-kitoblariga ko'ra, sanoatning raqamli transformatsiyasi biznes va jamiyat uchun ulkan salohiyatga ega bo'lib, 2025 yilgacha bo'lgan davrda jahon iqtisodiyoti uchun qo'shimcha 30 trillion AQSh dollaridan ortiq daromad keltirishi mumkin. Raqamli iqtisodiyot 4 sanoat inqilobiga mos keladi, ko'pincha "sanoat 4.0"atamasi bilan belgilanadi. "Sanoat 4.0" tushunchasi raqamli texnologiyalar bilan chambarchas bog'liq.⁴
Sanoat 4.0 texnologiyalari allaqachon butun dunyo sanoatini o'zgartirmoqda va kelajakda ularni global iqtisodiyotga keng miqyosda joriy etish o'tgan yillardagi sanoat inqiloblari bilan taqqoslaganda ishlab chiqarish va mehnat bozoriga ta'sir ko'rsatishi mumkin. McKinsey ishlab chiqarishda "Sanoat 4.0" texnologiyalarini joriy etish natijasida asosiy sakkizta bo’g’inlarni ajratadi:
Sanoat sohalarida raqamli transformatsiyalarni quyidagi sohalar asosida o‘rganib chiqish mumkin:
Kiberfizik tizimlar 2006 yilda Xelen Gill "kiberfizik tizimlar" atamasini tabiiy ob'ektlar, sun'iy tizimlar va kontrollerlar majmuasiga nisbatan ishlatdi. Aynan shunday tizimlar yordamida sanoat ishlab chiqarishni modernizatsiya qilishning eng muhim muammolari bog'liq hisoblanadi.
Kiber fizik tizimlar (CPS) - bu haqiqiy dunyo holatidagi o'zgarishlarni sezish uchun bir-biri bilan chambarchas bog'liq bo'lgan hisoblash va samarali integratsiyalangan jismoniy komponentlarni o'z ichiga olgan aqlli tizimlar. Kiberfizik tizimlarga robotlar, aqlli binolar, tibbiy implantlar, o'ziyurar mashinalar va dronlar kiradi.⁵
Kiber fizik tizimlarni joriy etish yuqori sifatli tovarlarni arzon narxlarda olishning yanada samarali, moslashuvchan va tezkor usullarini o'rnatishga imkon beradi, bu esa iqtisodiyotning o'sishini, malakali ish o'rinlarini ta'minlaydi va pirovardida kompaniyalar va mintaqalarning raqobatbardoshligini o'zgartiradi. Kiber fizik tizimlar joriy qilingan zavodlarga misol qilib, quyidagilarni keltirish mumkin: Toledodagi Chrysler zavodi. Bu erda har kuni 700 dan ortiq Jeep Wrangler korpusi ishlab chiqariladi.
Bu ishlab chiqarish jarayoniga 259 ta nemis KUKA robotlari kiradi, ular 60 ming boshqa qurilmalar va dastgohlar bilan "muloqot" qiladi.Ma'lumot almashish va saqlash bulutli texnologiyalar yordamida tashkil etilgan. Zamonaviy kompyuterlashtirilgan yechimlar individual buyurtmalarni bajarish asosida ommaviy sanoat ishlab chiqarishining mahsuldorligi va moslashuvchanligini sezilarli darajada oshirish imkonini berdi.
Aqlli sanoat Aqlli ishlab chiqarishning an'anaviy ishlab chiqarishdan farqi - mahsulot ishlab chiqarish va yetkazib berishning barcha bosqichlarida tarmoq axborot texnologiyalari va kiberfizik tizimlarning eng intensiv va keng qamrovli qo'llanilishidir.
Kiber fizik tizimlar barcha elementlar (resurslar, dastgohlar, montaj liniyalari, omborlar, logistika, marketing va boshqa modullar) bir aloqa tarmog'iga birlashtirilgan aqlli ishlab chiqarish tizimlarining shakllanishiga olib keladi – ular bir-birlari bilan ma'lumot almashishlari, muayyan harakatlarni boshlashlari va inson aralashuvisiz birbirlarini mustaqil boshqarishlari mumkin. Bu ishlab chiqarish jarayonining barcha bosqichlarida keskin yaxshilanishlarni amalga oshirish, ishlab chiqarish xarajatlarini keskin kamaytirish, ta'minot zanjiri boshqaruvini optimallashtirish va iste'molchilarning har qanday yangi talablariga moslashuvchan javob berish imkonini beradi.
Aqlli qishloq xo’jaligi Yangi elektron texnika, axborot texnologiyalari axborot texnologiyalaridan foydalangan holda strategik boshqaruvni qo'llash, qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi, bozor, moliya va odamlar bilan bog'liq qarorlar qabul qilish uchun turli manbalardan olingan ma'lumotlarni olish kabi aqlli qishloq xo'jaligini rivojlantirish imkoniyatlarini ochib beradi.
Aqlli sut fermasi - bu fermer xo'jaliklarini boshqarishni yaxshilash uchun individual hayvonlarning fiziologik, xulq -atvori va ish faoliyatini o'lchash texnologiyasidan foydalanish. Aniq yoki "aqlli" sut fermasi texnologiyalari misollari: avtomatik sog'ish apparatlari, buzoqlarni boqish uchun avtomatik stantsiyalar (boqish stantsiyalari), buzuqlik belgilarini aniqlash, sog'ish qachon boshlanishini aniqlash va sizni oqsoqlik haqida ogohlantirish