174. “O’tmishdan ertaklar” sujeti qanday usulda berilgan? Asar sujeti hikoyalar tizmasi tartibida berilgan. Shunga ko’ra, qissadagi
hikoyalar ichki mantiq jihatidan kompozitsion markaz bilan mahkam bog’langan
bo’lsa-da,ma’lum darajada mustaqillikka ham ega.“O’tmishdan ertaklar” yumorga,
hajviy unsurlarga boy.Unda ortiqcha tasvirlar yo’q, yozuvchi fikrini doimo siqiq va
obrazli qilib ifodalaydi. Qissada: “Yuzboshi yurtning boshiga kelgan ko’rgilikni qoshiq qilib, xalqning qonini ishayapti”, “Ochlik bo’lganda dehqon kelisining kiri, tegirmonchi do’ppisining changi bilan bo’lsa ham nariroqqa borib oladi, lekin kosibga qiyin”, “ Yarim so’mga tuyaning ko’ziday zog’ora non olib berardi ”
singari obrazli jumlalar ko’p.
175. “O’tmishdan ertaklar“ asarida asosiy e’tibor nimaga qaratilgan? Yozuychining bolalik va o’smirlik chog’larini ko’rsatishga, yosh
Abdullaning turmush qiyinchiliklari ostida toblanib, chiniqib borganligini hikoya
qilishga qaratilgan. O’tmishdagi jaholat, qoloqlik qissaning har bobida yangi bir
ko’rinishda ochila boradi. Yaypanlik nonvoy Olimbuva – mehnatkash xalq vakili,
insofli, hamiyatli odam. U qishloqma-qishloq ko’chib sargardon bo’lib yurgan usta
Abduqahhorga joy beradi, qo’lidan kelganicha yaxshilik qiladi. Usta “shayton
arava” – velosiped minib kelayotganda Olim buvaning sakson yashar opasi qo’rqib
ketib o’lib qolganda ham Olim buva ustani kechiradi. “Opamning kuni bitgan, qazosi yetgan ekan, xudoning irodasi” deydi. Ammo boshqa arzimagan bir sabab –
qizining paranjisiga ilashgan bir shox yantoqni usta oyog’i bilan bosib olib
tashlashi va juvon buni teginish deb o’ylagani Olim buvaday yaxshi odamni ham
johilga aylantirib yuboradi. Olim buva “Hozir ko’rpangni ko’tar, it kelgindi!” deb,
ustani oilasi bilan uyidan quvadi.
