O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogikauniversiteti



Yüklə 0,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə22/36
tarix07.01.2024
ölçüsü0,62 Mb.
#211878
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   36
 
6– ilova 
 
Qisqacha nazariy ma’lumot. 
Ierarxik tizimlar 
IBM firmasining Information Management System (IMS) tizimi tipik vakil 
bo’ladi. Uning birinchi versiyasi 1968 yilda paydo bo’ldi. Hozirgacha ko’pgina 
MO uni quvvatlaydi. Ierarxik MO tartiblangan daraxtlar to’plamidan tuziladi. 
Yanada aniqrog’i bir xil turdagi daraxtlarning bir necha tartiblangan nusxalari 
to’plamidan ibirat bo’ladi. Daraxt turi bitta “ildizli” tur yozuvidan va tartiblangan 
bitta yoki bir necha daraxt osti turlardan tashkil topgan bo’ladi. Daraxt turi 
umuman olganda ierarxir ravishda tashkil topgan yozuvlar turlari to’plamidani 
tasvirlaydi. Daraxt turiga misol (MBning ierarxik sxemasi oshpazlik yo’nalishlari 
uchun):
Qator nomеri 
MAHSULOT
KATЕGORIYASI 

Sabzavotlar 

Sut mahsulotlari 

Un mahsulotlari 

Baliqlar


52 
Qolgan mahsulot kategoriyalarini talabalar mustaqil bajaradi. 
7 - ilova 
Maydon turlari 
8 – ilova 
Sab
za
v
o
tl
ar
Bo
d
ri
n
g
Po
m
id
o

Ba
q
al
aj
o
n
v
a h.
k
Su
t m
ah
su
lo

Su
t, 
q
imi
z, 
q
ay
mo
q

yo
g’.
Un 
mah
su
lo
tl
ar

N
o
n
to
rt
mak
ar
o
n
Bal
iq
-l
ar.
Sazan
T

sk

L
еs
h.
Nomlanishi Bahosi 
Bodiring 
Pamidor
Baqlajon
Sabzi. 
20 so’m – 1dona 
50 so’m – 1dona 
10 so’m – 1dona 
100 so’m – 1 kg. 
sana maydoni
pul maydoni
МЕМО 
maydon
OLE maydon
Sonli 
maydon
Matnli 
maydon
 
Maydon 
turlari
 


53 
 
 
1. “Baliq skileti”ni to’ldiring.

2. Kasbiy sohangizga oid mahsulotlar ro’yhatini iyerarhik model asosida kiriting 


hamda 
Т – jadval 
asosida yoriting
 
Т – jadval 
 
Tarafdor 
Muammo 
Qarshi 
Mustaqil ish 
Ma’lumotlar 
omborini asosiy 
imkoniyatlari 
Ma’lumotlar omborini yaratishdan maqsad, hosil qilingan ma’lumotlardan 
foydalanishda birinchidan, turli alomatlariga ko’ra axborotlarni tartiblash, ikkinchidan
ixtiyoriy belgilariga ko’ra ajratib olish oson. Matnli fayllar esa ma’lumotlarni bunday 
tashkillashtirishni amalga oshira olmaydi. Axborotlar tizimi vositasida qayta ishlash 
uchun jadval ko’rinishidagi ma’lumotlar qulay hisoblanadi. Kompyuterning dasturiy 
ta’minotiga kiradigan dasturlar xotiradagi jadvallarni “taniydi”. Kompyuter xotirasida 
jadval sifatida saqlanadigan fayllar, asosan, kengaytmasi 
dbf (Data Base File) 
bo’lgan 
fayllardir. Kompyutеrda qayta ishlanadigan ma'lumotlar o’z ichiga kundalik 
turmushda ishlatiladigan barcha axborotlarni oladi. Albatta, turli kasb egalari o’zlariga 
kеrakli bo’lgan ma'lumotlar bilan ish yuritadi. Bunday ma'lumotlarning eng asosiylari 
soni (raqamli) va bеlgili (matnli) axborotlar hisoblanadi. Odatda, har qanday axborot 
tizimini yaratish uchun bu ikki turdagi ma'lumot shakli еtarlidir, chunki 
foydalanuvchiga o’tkazilmoqchi bo’lgan barcha axborotlar tizimini yaratuvchilar yana 
ikkita ma'lumot turi-sanalar va mantiqiy o’zgaruvchilardan abardor bo’lish lozim.


54 

Yüklə 0,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin