в = 180...280 Н/см 2 , nisbiy uzayishi
= 30...50 %, zichligi 7,68 t/м 3 ga teng bо‟lib, u С, Si, Mn, Cr, Ni kabi elementlar bilan qotishmalar hosil qiladi.
Uglerod - zichligi 2,5 t/m 3 , suyuqlanish xarorati 3500 о С ga teng bо‟lgan nometall
elementdir. U uch xil allotropik shaklda mavjud bо‟ladi: kо‟mir, grafit va olmos. Temir-uglerod
qotishmalari tarkibida uglerod grafit holatida, yeki tsementit (Fe
3
C) holatida uchraydi.
Grafitning puxtaligi kam, uning metallik xossalari sezilar-sezilmas darajada. Temir-
uglerod qotishmalarida uglerod о‟zining metallik xossalarini yо‟kotadi. Uglerod temirda erib,
- va
- singish qattiq eritmalarini hosil qiladi.
Sof holatdagi temir va uglerod mashinasozlik materiali sifatida qо‟llanilmaydi. Turli
mashina va mexanizmlarning detallarini tayyorlash uchun temir bilan uglerodning qotishmalari-
pо‟latlar va cho‟yanlar asosiy konstruktsion material sifatida ishlatiladi.
3.2. Temir-uglerod qotishmalarida uchraydigan fazalar va strukturalar Temir bilan uglerod о‟zaro ta„sirlashib, qattiq eritma (ferrit va austenit), kimeviy birikma
(tsementit) va mexanik aralashmalar (perlit va ledeburit)ni hosil qilishi mumkin. Shuningdek,
temir-uglerod sistemasida uglerod sof-grafit holatida ham bо‟lishi mumkin.
Ferrit - uglerodning va boshqa elementlarning
- temirdagi singish qattiq eritmasidir.
727 о С gacha haroratda
